Radio Opole » Niezła historia - artykuły
2011-08-08, 17:30 Autor: Radio Opole

Amerykanie górą w wyścigu zbrojeń

3 sierpnia 1958 zakończył się kolejny pasjonujący epizod w historii technologicznego wyścigu zbrojeń, rozgrywanego po II wojnie światowej pomiędzy mocarstwami. Amerykański atomowy okręt podwodny USS „Nautilus” jako pierwszy przepłynął pod biegunem północnym. Była to też pierwsza w ogóle jednostka w historii napędzana reaktorem jądrowym.

USS Nautilus

By uświadomić sobie wagę jej wyczynu, należy podkreślić, że dotąd okręty podwodne napędzane energią z akumulatorów, co jakiś czas musiały się wynurzyć, by użyć silników diesla do ich powtórnego naładowania. A to oczywiście wystawiało okręt na niebezpieczeństwo wykrycia i zniszczenia. Wprawdzie pod koniec wojny Niemcy wymyślili tzw. „chrapy”, dzięki którym łódź podwodna mogła wystawiać ponad powierzchnię coś, co z grubsza nazwać można by „rurą wydechową” (a zarazem kanałem, którym czerpano powietrze konieczne do pracy silnika spalinowego), jednak rozwiązanie to nie gwarantowało bezpieczeństwa. Inaczej rzecz miała się, gdy można było całymi dniami i tygodniami pozostawać w głębinach! Nic więc dziwnego, że gdy tylko w ramach programu Manhattan zbudowano w USA bombę atomową, pojawiły się też pomysły na inne wykorzystanie energii z rozszczepiania jąder atomów. I dlatego już siedem lat po Nagasaki i Hiroszimie położono stępkę pod pierwszy amerykański okręt z napędem atomowym.

Nieco przewrotnie wybrano dla niego nazwę nawiązującą do pojazdu kapitana Nemo, z klasycznych powieści Juliusza Verne’a „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi” oraz „Tajemnicza wyspa”. Po raz pierwszy, nie w fantastycznym opowiadaniu, a w realnie działającej konstrukcji wyeliminowano całkowicie konieczność wynurzania się okrętu podwodnego na powierzchnię. Czas jego pozostawania pod wodą od tej pory był ograniczony jedynie… potrzebami i wytrzymałością psychiczną załogi.

Budując tę jednostkę, Amerykanie mieli nadzieję na propagandowy sukces i odzyskanie palmy pierwszeństwa na polu nowych technologii. Ich pozycję mocno nadwyrężył bowiem radziecki program kosmiczny. I rzeczywiście tak się stało. Co więcej, wkrótce do Nautilusa dołączyła druga jednostka, czyli USS „Tryton”, która poszła nawet krok dalej i jako pierwsza okrążyła pod wodą kulę ziemską!

Sowieci, co ciekawe, powtórzyli wyczyn „Nautilusa” dopiero cztery lata później. Pierwszym radzieckim okrętem podwodnym z napędem jądrowym był „Komsomoł Lenina”. Okręt ten, oznaczony numerem taktycznym K-3, przepłynął pod biegunem północnym w 1962 roku.

Od tej pory atomowe okręty podwodne weszły na stałe do arsenałów, już nawet nie tylko największych światowych mocarstw. Przyczyniły się także do rozwoju technologii jądrowych w zastosowaniach cywilnych. Poniekąd utwierdzając postronnych obserwatorów w przekonaniu, że za postęp techniczny przychodzi ludzkości płacić życiem, oraz, że najsilniejszym motorem postępu technicznego pozostaje rozwój narzędzi służących do jego pozbawiania.

Posłuchaj felietonu:


Ireneusz Prochera (oprac. Wanda Kownacka)

Niezła historia - artykuły

2011-08-12, godz. 12:50 Kiedy kolejny "Kursk"? 12 sierpnia 2000 roku doszło do jednej z największych katastrof w dziejach podwodnej eksploracji prowadzonej przez człowieka. Podczas wielkich letnich manewrów… » więcej 2011-08-10, godz. 10:28 ”Raz, dwa, trzy… próba mikrofonu…” 'Rodacy, miło mi oznajmić, iż podpisałem ustawę na zawsze delegalizującą Związek Radziecki. Za pięć minut rozpoczynamy bombardowanie'. Trudno pewnie… » więcej 2011-08-10, godz. 10:14 Ślub, że ho ho! 10 sierpnia 2003 rosyjski astronauta Jurij Malenczenko, jako pierwszy człowiek, zawarł związek małżeński w kosmosie. Jego wybranka znajdowała się w tym… » więcej 2011-08-09, godz. 11:04 Kiedyś to się promowano! Klasztoru na Jasnej Górze nie trzeba chyba nikomu w Polsce przedstawiać. To wciąż jedno z najważniejszych miejsc kultu maryjnego, o czym zresztą przypominają… » więcej 2011-08-08, godz. 17:37 Władze podsłuchują, czyli "afera Watergate" 8 sierpnia 1974 roku telewidzowie w Stanach Zjednoczonych nie posiadali się ze zdumienia. Po raz pierwszy w historii urzędujący prezydent ogłosił zamiar ustąpienia… » więcej 2011-08-08, godz. 17:34 Garbus, czyli "samochód ludowy" 5 sierpnia 1955 roku w zakładach w Wolfsburgu wyprodukowano milionowy egzemplarzy Volkswagena Garbusa. Biorąc pod uwagę, że na świecie wyprodukowano łącznie… » więcej 2011-08-08, godz. 17:32 "Teraz stałem się Śmiercią, niszczycielem światów" 4 sierpnia 1945 roku zapadła decyzja, która zmieniła nasz świat. Nie ma w tym ani krzty przesady, mówimy bowiem o decyzji, która rozpaliła na długie lata… » więcej 2011-08-02, godz. 13:02 Śmiertelnie niebezpieczny Dywizjon 303 2 sierpnia 1940 roku ukazał się rozkaz dzienny powołujący do życia najsłynniejszą polska jednostkę lotniczą, czyli sławny Dywizjon 303. Dziś wydaje… » więcej 2011-08-02, godz. 12:53 Pamięć i legenda zrywu pozostały żywe To temat jednego z naszych największych narodowych sporów trwających od lat. Czy warto było rozpoczynać 1 sierpnia 1944 roku bitwę z wrogiem, nie będąc… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »