Radio Opole » Audycja archiwalna Tak było naprawdę » Lokalne kalendarium historyczne

Lokalne kalendarium historyczne

2013-03-13, 04:25 Autor: Radio Opole

Po pierwsze edukacja

19 października 1923 roku w Bytomiu powstało Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Śląsk Opolski.

W myśl wydanego 31 grudnia 1918 roku zarządzenia pruskiego ministra spraw wewnętrznych, władze rejencji w których mieszkali Polacy były zobowiązane do tworzenia instytucji szkolnych dla polskiej mniejszości. Przepisy zapewniały funkcjonowanie trzech wariantów polskiego szkolnictwa w zależności od lokalnych potrzeb. Miały być to: szkoły powszechne średnie i wydziałowe z językiem polskim jako wykładowym, klasy z językiem polskim jako wykładowym oraz kursy językowe i religijne dla mniejszości polskiej. Zarządzenia te zostały wymuszone przez zapisy Konwencji Genewskiej, której Niemcy zobowiązały się przestrzegać.

Teoretycznie takie przepisy dawały mniejszości polskiej duże możliwości działania, ale w praktyce nie było to takie proste. Mimo, że w rejencji opolskiej wg spisu z roku 1911 70 proc. dzieci porozumiewało się wyłącznie po polsku, to aby utworzono dla nich polskojęzyczną szkołę potrzebne było skoordynowane działanie rodziców. Mianowicie musieli oni zażądać organizacji takiej szkoły, a to mogło się wiązać z różnego rodzaju represjami czy nieprzyjemnościami. Polskojęzyczna ludność Opolszczyzny poza kilkoma klasami w szkole powszechnej w dużej mierze nie posiadała wówczas żadnego wykształcenia. Potrzebni byli działacze, którzy potrafiliby zmobilizować lokalne społeczności i wyegzekwować na niemieckich władzach wykonywanie zapisów litery prawa.

W tej sytuacji funkcję organizator polskiego szkolnictwa w niemieckiej część dawnej rejencji opolskiej stało się założone 19 października 1923 roku w Bytomiu Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Śląsku Opolskim.

Towarzystwo wzięło na siebie ciężar organizacji szkół, druku podręczników, oraz organizacją kursów językowych. Organami towarzystwa w terenie były zarządy powiatowe i koła miejscowe. Wkrótce takie koła powstały m.in. w Nowej Wsi Królewskiej, w Siołkowicach Starych, w Dobrzeniu Wielkim, w Biadaczu, Grudzicach i Groszowicach. Dzięki ich działalności już w roku 1923 powstało 16 szkół do których uczęszczało 1436 uczniów, rok później szkół było już 25, a w roku 1925 działały już 53 szkoły.

Stopniowo liczba szkół i dzieci zaczęły spadać: w roku 1930 funkcjonowało już tylko 28 szkół, do których chodziło 351 polskich dzieci, a w roku 1936 było już tylko 6 szkół z 49 uczniami. Spadek ten był wynikiem stosowania przez niemieckie władze różnych form nacisku na rodziców, aby posyłali oni swoje dzieci do niemieckich szkół.

Polskie szkoły mniejszościowe na Śląsku Opolskim zostały definitywnie zamknięte przez hitlerowskie władze w dniu 1 września 1939 r.

Zobacz także

2012-09-11, godz. 11:41, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Emancypacja Katowic 147 lat temu - 11 września 1865 r. pruski król Wilhelm I Hohenzollern nadał prawa miejskie Katowicom. Było to usankcjonowanie istniejącego stanu rzeczy. Bowiem Katowice - wieś założona około roku 1580 przez zarządcę książęcej… » więcej 2012-09-11, godz. 11:35, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Bitwa pod Mokrą W naszym Lokalnym Kalendarium Historycznym zapomnieliśmy trochę o roku 1939, a przecież mamy wrzesień. Przypomnijmy: to właśnie w Opolu stacjonował sztab 10 Armii Niemieckiej, która otrzymała strategiczne zadanie przełamania polskiej… » więcej 2012-09-11, godz. 11:33, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Wojna trzydziestoletnia pustoszy Śląsk 380 lat temu, w roku 1632, w toku działań wojny trzydziestoletniej protestanckie wojska szwedzkie opanowały Śląsk. W kalendarium dziejów Śląska znajdujemy zapis, że 7 września wojska saskie wraz z wrocławskimi mieszczanami splądrowały… » więcej 2012-09-11, godz. 11:31, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Namysłów i Solidarność 700 lat temu - w roku 1312 - powstało niezależne Księstwo Namysłowskie. Jego władca Konrad I Oleśnicki władał wprawdzie Namysłowem już od 1309 r., ale wspólnie z braćmi. » więcej 2012-09-11, godz. 11:28, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły W wojnie o czeską koronę 5 września 1439 r. zmarł książę Jan I opolski, syn księcia opolsko-niemodlińskiego Bolka IV i Małgorzaty hrabianki z włoskiej Gorycji. Jan panował w Opolu przez dwa lata wspólnie z młodszym bratem Mikołajem I. » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »