W tym czasie już od grudnia poprzedniego roku trwała wojna austriacko-pruska o Śląsk. W grudniu wojska Fryderyka Wielkiego wkroczyły na Śląsk, a w kwietniu 1741 roku rozbiły wojska austriackie pod Małujowicami niedaleko Brzegu. W efekcie tej bitwy niemal cały Śląsk wpadł w pruskie ręce. Z wyjątkiem kilku twierdz. Trzymała się także twierdza w Nysie, której garnizon liczył wówczas około 1000 żołnierzy.
Wojska pruskie dotarły pod Nysę już w styczniu 1741 roku. Zastały twierdzę gotową do obrony. Jej komendant von Roth niczego nie zaniedbał: przedmieścia spalono, wały umocniono, mosty na Nysie zniszczono, a bramy zamknięto i obsadzono załogą. Wykorzystując system śluz i przepustów na rzece Białej zatopiono też południowo-zachodnie przedpole twierdzy. Zamarzająca woda oblodziła i dodatkowo umocniła wały.
Oprócz tych wszystkich niedogodności Prusaków do szturmu na miasto zniechęciła wyjątkowo ostra zima. Po kilku dniach prowadzonego bez przekonania oblężenia Fryderyk Wielki kazał prowadzić jedynie uporczywy ostrzał artyleryjski. Jak mówił „w tym gnieździe katolików jest niewiele wojska”. Pociski zapalające wywołały w mieście 16 pożarów, które jednak mieszkańcy szybko ugasili. Efektem tego bombardowania było też zniszczenie jednej szóstej zabudowań miasta. W nocy z 21 na 22 stycznia 1741 r. wybuchł pożar, który trwał 9 godzin. Przebywający w Nysie austriaccy oficerowie, którzy przeżyli wcześniej słynne tureckie oblężenie Belgradu, mówili, że tamta twierdza nie była przez Turków tak mocno atakowana, jak Nysa w ciągu tych kilku godzin.
Widząc jednak, iż ta taktyka jest nieskuteczna król pruski zwinął oblężenie i odesłał wojska na zimowe kwatery. Prusacy powrócili pod Nysę dopiero jesienią tego samego roku. Tym razem jednak sytuacja się zmieniła. Do wojny przeciwko Austrii przystąpiły Bawaria i Francja. Wobec tego cesarzowa austriacka Maria Teresa zgodziła się odstąpić Prusom Śląsk, jeśli pozostaną one neutralne. Fryderyk Wielki przystał na tajne negocjacje w tej sprawie. Do spotkania w zamku w Przydrożu Małym doszło dzięki pośrednictwu angielskich posłów. Fryderyk Wielki zobowiązał się do zachowania neutralności jeśli Austriacy oddadzą Nysę.
1 listopada 1741 r. załoga austriacka rozpoczęła wymarsz z Nysy. Dzień później Fryderyk Wielki wjechał do niej na czele 6000 żołnierzy. Wkrótce po zajęciu tej ważnej twierdzy król Prus zerwał rozejm z Austrią i rozpoczął przeciwko niej dalsze działania wojenne. Los Śląska na 200 lat został przesądzony.