Radio Opole » Audycja archiwalna Tak było naprawdę » Lokalne kalendarium historyczne

Lokalne kalendarium historyczne

2012-09-15, 04:05 Autor: Radio Opole

Dał Orłu koronę

Zmarły 13 września 1282 roku, a według innych źródeł 27 sierpnia 1281 roku Władysław I Opolski był władcą wybitnym. Do historii przeszedł jako pierwszy książę, który w swoim herbie piastowskiemu Orłu nałożył koronę.

Wynikało to zapewne z jego ambicji objęcia tronu krakowskiego, zjednoczenia rozbitej wówczas na dzielnice Polski i zdobycia królewskiej korony. Podobne plany miało wielu piastowskich książąt, ale udało się je zrealizować dopiero 40 lat później Władysławowi Łokietkowi.

Władysław I Opolski i jego starszy brat Mieszko Otyły byli małoletni gdy zmarł ich ojciec Kazimierz I Opolski. Zgodnie z obowiązującym w rodzie Piastów obyczajem nieletni dziedzice wraz ze swoją matką księżną Wiolą objęci zostali opieką przez księcia Wrocławskiego Henryka Brodatego. Stryj osadził podopiecznych na księstwie kaliskim a sam przejął bezpośrednią władzę w posiadającym cenne bogactwa naturalne księstwie opolskim.

Dopiero śmierć jego syna Henryka Pobożnego w bitwie pod Legnicą pozwoliła Kazimierzowicom uniezależnić się od opieki Henryków i objąć władzę w Opolu. Władysław był młodszy, zatem objął władzę w Opolu dopiero po bezpotomnej śmierci Mieszka Otyłego w roku 1246. Rozpad księstwa Henryków śląskich zachęcił książąt Wielkopolskich do upomnienia się o pozostający we władzy Władysława Kalisz.

Ostatecznie po pięcioletnich sporach Władysław zrzekł się Kalisza w zamian za układ pokojowy z wielkopolskim księciem Władysławem Odonicem. Pokój umocnić miało małżeństwo z córką Odonica Eufemią. Władysław faktycznie zyskał pokój na północnej granicy, ale równocześnie sojusz z Wielkopolanami wciągnął go do wojny o spadek po wygasłej właśnie bawarskiej dynastii Babenbergów, która władała Austrią.

O panowanie nad Austrią walczyli królowie Węgier i Czech. Wielkopolanie, a więc siłą rzeczy także Władysław I stanęli po stronie węgierskiej. Praktycznie z dnia na dzień południowa granica księstwa opolskiego stała się stojącą w ogniu linią frontu.

W ramach tej wojny w roku 1252 dowodzone przez Władysława rycerstwo opolsko-raciborskie wzięło udział w najeździe na czeskie wówczas Głubczyce i Opawę. Wyprawę przeprowadzono wspólnie z Małopolanami dowodzonymi przez Bolesława Wstydliwego, który panując w Krakowie był naturalnym kandydatem na polskiego króla w wypadku gdyby udało mu się zjednoczyć rozbity na dzielnice kraj.

Początkowo Władysław I sprzyjał królewskim ambicjom Wstydliwego. Jednak w roku 1255 doszło do zagadkowego odwrócenia sojuszy. Nagle Władysław przeszedł na stronę Czechów i podjął próbę pociągnięcia za sobą do antywęgierskiego obozu Bolesława Wstydliwego.

Zabiegi te musiały się jednak skończyć fiaskiem, pamiętamy bowiem, że Wstydliwy swój przydomek zawdzięcza uległości wobec silnej woli swojej małżonki - węgierskiej księżniczki Kingi. Kinga za zachowanie czystości w małżeństwie i pobożne życie została ogłoszona świętą, zaś Wstydliwy z tych samych powodów miał problem z brakiem następcy tronu. To właśnie wtedy na głowie orła w herbie Władysława I Opolskiego pojawiła się korona.

Rozbudzenie królewskich ambicji opolskiego księcia prawdopodobnie było dziełem czeskiego wywiadu. Do eskalacji tych dążeń doszło w roku 1273 kiedy to rycerstwo małopolskie zmęczone swoim słabym księciem wszczęło bunt z zamiarem osadzenia na krakowskim tronie Władysława I Opolskiego.

Okazało się jednak, że Wstydliwy wspierany przez książąt kujawskiego, mazowieckiego i kaliskiego zdołał w bitwie pod Bogucinem koło Olkusza pokonać buntowników i wojsko Władysława. Na dodatek jesienią tego samego roku podjął wyprawę odwetową i spustoszył okolice Opola, Koźla i Raciborza. Był to kres królewskich ambicji Władysława I Opolskiego, który zmarł w kilka lat później, a jego czterej synowie podzielili do tej pory sięgające od Moraw po Nysę Kłodzką Księstwo Opolskie.

Królewskie aspiracje nie były jedyną zasługą Władysława I. Opolanie zawdzięczają mu fundację kościoła św. Wojciecha na Górce. Wśród wielu innych jego kościelnych fundacji trzeba wymienić klasztory franciszkanów w Głogówku, Bytomiu i Wodzisławiu Śląskim, cystersów w Rudach Raciborskich i benedyktynów w Orłowej. Lokował też na prawie średzkim kilka miast, m.in. Oświęcim, Żory i Lubliniec.

Posłuchaj:

Zobacz także

2012-09-11, godz. 11:41, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Emancypacja Katowic 147 lat temu - 11 września 1865 r. pruski król Wilhelm I Hohenzollern nadał prawa miejskie Katowicom. Było to usankcjonowanie istniejącego stanu rzeczy. Bowiem Katowice - wieś założona około roku 1580 przez zarządcę książęcej… » więcej 2012-09-11, godz. 11:35, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Bitwa pod Mokrą W naszym Lokalnym Kalendarium Historycznym zapomnieliśmy trochę o roku 1939, a przecież mamy wrzesień. Przypomnijmy: to właśnie w Opolu stacjonował sztab 10 Armii Niemieckiej, która otrzymała strategiczne zadanie przełamania polskiej… » więcej 2012-09-11, godz. 11:33, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Wojna trzydziestoletnia pustoszy Śląsk 380 lat temu, w roku 1632, w toku działań wojny trzydziestoletniej protestanckie wojska szwedzkie opanowały Śląsk. W kalendarium dziejów Śląska znajdujemy zapis, że 7 września wojska saskie wraz z wrocławskimi mieszczanami splądrowały… » więcej 2012-09-11, godz. 11:31, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Namysłów i Solidarność 700 lat temu - w roku 1312 - powstało niezależne Księstwo Namysłowskie. Jego władca Konrad I Oleśnicki władał wprawdzie Namysłowem już od 1309 r., ale wspólnie z braćmi. » więcej 2012-09-11, godz. 11:28, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły W wojnie o czeską koronę 5 września 1439 r. zmarł książę Jan I opolski, syn księcia opolsko-niemodlińskiego Bolka IV i Małgorzaty hrabianki z włoskiej Gorycji. Jan panował w Opolu przez dwa lata wspólnie z młodszym bratem Mikołajem I. » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »