Radio Opole » Niezła historia » Niezła historia - artykuły

Niezła historia - artykuły

2011-09-09, 15:56 Autor: Radio Opole

Było i śmieszno, i straszno

Jedno jest pewne: Nikita Chruszczow był jedną z najwyrazistszych postaci wśród powojennych przywódców Związku Radzieckiego.

Jak piszą historycy: jedenaście lat jego rządów to z jednej strony otwarcie ZSRR na świat, pojednanie z Jugosławią, pierwsze na świecie atomowe elektrownie i lodołamacze, sukcesy w kosmosie. Ale z drugiej strony mamy także krwawe akcje na Węgrzech, groźbę interwencji w Polsce, powstanie muru berlińskiego czy konflikt z Chinami.

7 września 1953 r. Chruszczow objął najważniejszy w Związku Radzieckim urząd pierwszego sekretarza Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Wtedy nic nie zapowiadało, że zostanie zapamiętany głównie jako autor obrazoburczego referatu wygłoszonego w 1956 roku. Dokument „O kulcie jednostki i jego następstwach”, publicznie piętnujący zbrodnie popełniane przez Stalina wywarł ogromne wrażenie w całym bloku wschodnim. Podobno podczas zamkniętego dla postronnych odczytu dochodziło do omdleń. Stalin nie żył, ale jego duch nadal unosił się nad delegatami na XX Zjazd, napełniając ich przekonaniem, że publiczne krytykowanie wielbionego przywódcy niczym dobrym skończyć się nie może. O atmosferze jaka panowała na sali ma też świadczyć często przywoływana anegdota. Otóż, podczas opisywania przez Chruszczowa zbrodni Stalina nagle z sali dobiegło pytanie: „towarzyszu Chruszczow, dlaczego milczeliście? Zapadła cisza. Chruszczow zimnym głosem odpowiedział pytaniem: „Kto to mówił?”. Gdy nikt się przez kilkadziesiąt sekund nie zgłosił, dodał: „Właśnie dlatego milczałem…”.

To co miało być tajne, szybko jednak trafiło na Zachód. Po egzemplarzu referatu otrzymali sekretarzepartii w zaprzyjaźnionych krajach i niczym z dziurawej beczki na cały świat rozlewały się słowa Chruszczowa krytykujące Stalina. Ówczesny szef Komitetu Warszawskiego PZPR Stefan Staszewski w rozmowie zawartej w książce Teresy Torańskiej „Oni” twierdził, że egzemplarze referatu osobiście podarował korespondentom "Le Monde", "Herald Tribune" i "New York Times’a”. Co ciekawe, w ZSRR wystąpienie Chruszczowa oficjalnie wydrukowano dopiero w roku 1989.

Dla świata Nikita Chruszczow pewnie pozostanie tym przywódcą, który doprowadził go na skraj nuklearnej zagłady, próbując zainstalować wyrzutnie rakiet Stanom Zjednoczonym niemal pod progiem, czyli na Kubie. Albo też na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ walił zdjętym z nogi butem w mównicę. Jak mawiają Rosjanie: było i straszno, i śmieszno, choć niestety ze zdecydowaną przewagą pierwszego. Mimo tego panowanie Nikity Chruszczowa pozostało w pamięci historycznej jako czas odwilży. A pamięć ta nie okazała się wcale krótka... Po latach milczenia jego postać przypomniał w pozytywnym kontekście Michaił Gorbaczow, twórca pierestrojki i głasnosti, a tych, którzy wsparli Chruszczowa, nazywano dziećmi XX zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Ireneusz Prochera (oprac. Małgorzata Lis-Skupińska)

Zobacz także

2011-08-08, godz. 17:34, Niezła historia - artykuły Garbus, czyli "samochód ludowy" 5 sierpnia 1955 roku w zakładach w Wolfsburgu wyprodukowano milionowy egzemplarzy Volkswagena Garbusa. Biorąc pod uwagę, że na świecie wyprodukowano łącznie ponad 22 miliony „chrząszczy”, bo pod taką nazwą samochód był znany… » więcej 2011-08-08, godz. 17:32, Niezła historia - artykuły "Teraz stałem się Śmiercią, niszczycielem światów" 4 sierpnia 1945 roku zapadła decyzja, która zmieniła nasz świat. Nie ma w tym ani krzty przesady, mówimy bowiem o decyzji, która rozpaliła na długie lata atomowy ogień pod konfliktem między obiema stronami żelaznej kurtyny. » więcej 2011-08-08, godz. 17:30, Niezła historia - artykuły Amerykanie górą w wyścigu zbrojeń 3 sierpnia 1958 zakończył się kolejny pasjonujący epizod w historii technologicznego wyścigu zbrojeń, rozgrywanego po II wojnie światowej pomiędzy mocarstwami. Amerykański atomowy okręt podwodny USS „Nautilus” jako pierwszy przepłynął… » więcej 2011-08-02, godz. 13:02, Niezła historia - artykuły Śmiertelnie niebezpieczny Dywizjon 303 2 sierpnia 1940 roku ukazał się rozkaz dzienny powołujący do życia najsłynniejszą polska jednostkę lotniczą, czyli sławny Dywizjon 303. Dziś wydaje nam się oczywistym, że Wielka Brytania sięgnęła w tej godzinie próby, jaką… » więcej 2011-08-02, godz. 12:53, Niezła historia - artykuły Pamięć i legenda zrywu pozostały żywe To temat jednego z naszych największych narodowych sporów trwających od lat. Czy warto było rozpoczynać 1 sierpnia 1944 roku bitwę z wrogiem, nie będąc do niej przygotowanym? Ba! Często nie mając nawet czym walczyć? » więcej
567891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »