Radio Opole » Niezła historia » Niezła historia - artykuły

Niezła historia - artykuły

2011-07-05, 10:25 Autor: Radio Opole

Strzały, które rozpętały piekło

To powiedzenie doskonale pasuje do wydarzeń, jakie rozegrały się 28 czerwca 1914 roku w małym bośniackim mieście Sarajewo, przez dziesiątki lat znanym przede wszystkim z zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.

Wszyscy wtedy, na czele z samym cesarzem powtarzali, że czas na wizytę nie jest dobry, jednak arcyksiążę Franciszek Ferdynand nie chciał słuchać ostrzeżeń. Był wszak bratankiem cesarza, generalnym inspektorem sił zbrojnych i następcą tronu! Poza tym uznał, że ostentacyjny udział w lokalnych manewrach podkreśli znaczenie, jakie monarchia habsburska przywiązuje do anektowanych w 1908 r. Bośni i Hercegowiny. Wierzył również, że inspekcja ta przyczyni się do budowania lojalności wśród jej chorwackich i muzułmańskich mieszkańców. Problem w tym, że w Bośni i Hercegowinie mieszkali także Serbowie, którzy tęsknym okiem spoglądali raczej w stronę Serbii, z nadzieją na utworzenie wielkiego państwa słowiańskiego, obejmującego poza Serbią także Bośnię i Hercegowinę oraz Chorwację. Monarchia wiedeńska nie kryła, że uznaje Bałkany za swoją wyłączną strefę wpływów, a więc ewidentny konflikt interesów i stąd wyrok wydany na arcyksięcia przez nacjonalistyczną serbską organizację terrorystyczna Czarna Ręka.

Gdy 28 czerwca 1914 roku kolumna samochodów wiozła przez Sarajewo arcyksięcia i jego świtę, w tłumie czekali oprócz mieszkańców miasta także zamachowcy. Pierwsza próba zamachu nie powiodła się. Rzucony w stronę samochodu granat odbił się od karoserii, zanim wybuchł. Dziś wiemy, że gdyby arcyksiążę potraktował to jako ostateczne ostrzeżenie i opuścił natychmiast miasto, prawie na pewno przeżyłby. Tak się jednak nie stało, a godzinę później do jadącego w odwiedziny do szpitala arcyksięcia i jego małżonki stojący w tłumie zamachowiec oddał serię śmiertelnych strzałów.

Paradoksem jest, że zabito człowieka, który zapowiadał, że po wstąpieniu na tron nada znacznie więcej praw narodom tworzącym imperium habsburskie.

Zamachowców schwytano i osądzono. Jak wiemy, na tym się jednak nie skończyło. Austro-Węgry stawiając Serbii ultimatum rozchwiały układ militarno-polityczny, który następnie runął niczym konstrukcja z kostek domina, pochłaniając miliony ofiar w czasie pierwszej wojny światowej.

Warto dodać, że wiele dziesiątek lat później Sarajewo znowu znalazło się na ustach całego świata. Od 5 kwietnia 1992 przez prawie cztery lata trwało jego oblężenie przez siły samozwańczej Republiki Serbskiej oraz Jugosłowiańską Armię Ludową stolicy Bośni i Hercegowiny. Wydarzenie to uważane jest za najdłuższe i najbardziej krwawe oblężenie w historii Europy po II wojnie światowej.

Posłuchaj felietonu:

Ireneusz Prochera (oprac. Małgorzata Lis-Skupińska)

Zobacz także

2011-06-02, godz. 14:19, Niezła historia - artykuły Róbcie, jak uważacie... „Róbcie, jak uważacie, bylebyście wy i wasza partia później tego nie żałowali” - te słowa wypowiedziane podobno przez Leonida Breżniewa do Edwarda Gierka w przeddzień wizyty papieża - Polaka w ojczystym kraju pewnie jeszcze… » więcej 2011-06-01, godz. 15:26, Niezła historia - artykuły Krwawa sobota 1 czerwca w Nowoczerkasku W powszechnej świadomości Związek Radziecki, czy jak często lubili powtarzać jego twórcy „ojczyzna światowego proletariatu”, nie kojarzy się z miejscem, w którym dochodziłoby do buntów. » więcej 2011-06-01, godz. 14:27, Niezła historia - artykuły Nixon 40 lat przed Obamą 31 maja 1972 roku Richard Nixon jako pierwszy amerykański prezydent odwiedził Polskę. Polityk zatrzymał się w Warszawie na dwa dni, wracając z Moskwy. Była to część jego, jak zapewne by powiedziano w kręgach artystycznych, „światowego… » więcej 2011-05-30, godz. 14:04, Niezła historia - artykuły Co dziś w Niezłej historii? Pewnie nic nowego… Nihil Novi - pod taką nazwą przeszła do historii przyjęta podczas obrad w Radomiu 15 maja 1505 roku konstytucja stanowiącą podstawę funkcjonowania dwuizbowego parlamentu Rzeczpospolitej. » więcej 2011-05-26, godz. 10:54, Niezła historia - artykuły ZOMO przeciw matkom – 26 maja 1966 w Brzegu Rankiem 26 maja 1966 roku, przy wtórze kościelnych dzwonów, na Placu Zamkowym przed kościołem parafialnym w Brzegu zgromadził się blisko dwutysięczny tłum, w którym przeważały kobiety, młodzież i dzieci. » więcej
10111213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »