Radio Opole » Kraj i świat
2024-08-06, 21:50 Autor: PAP

Czechy/ "Vlny" (Fale) - film nie tylko o 1968 roku w czechosłowackim radiu

W Pradze odbyła się we wtorek oficjalna premiera filmu Jirzego Madla „Vlny” (Fale), który opowiada o atmosferze w redakcji zagranicznej Radia Czechosłowackiego w latach 1967-68 oraz o potrzebie wolności słowa. Pokazuje wydarzenia Praskiej Wiosny i początku sowieckiej interwencji w sierpniu 1968 r.

Tytułowe "Fale" w filmie Madla to fale radiowe, ale także te, które rozchodzą się powoli, lecz mają bardzo szeroki zasięg. Tak jest np. z przekonaniem szefa międzynarodowej redakcji Radia Czechosłowackiego Milana Weinera, że dziennikarze muszą weryfikować swoje informacje w kilku źródłach, że poza oficjalną agencją rządową i agencją sowiecką są też AFP i Reuters.


Zdania, które obecnie są banalne, w 1967 roku były obrazoburcze. Później fale się rozchodzą i dojście do władzy Aleksandra Dubczeka staje się okazją do prawdziwej fiesty.


W "Falach" jest także inna narracja, która dotyka obrony i ochrony najbliższych. Cena za nią jest bardzo wysoka. Dla jednego z bohaterów filmu, radiowego technika Tomasza, jest nią podpisanie współpracy z komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa. Okazją do zadośćuczynienia wobec kolegów z redakcji i słuchaczy staje się sowiecka interwencja w sierpniu 1968 r. Technik, nie zważając na ryzyko, pomaga w utrzymywaniu nadawania Radia Czechosłowackiego przez kilka godzin po wkroczeniu wojsk sowieckich do Pragi.


Chociaż Tomasz jest postacią fikcyjną, to inni bohaterowie z redakcji są jak najbardziej prawdziwi.


Weiner do chwili choroby (stwierdzono u niego guza mózgu) nie tylko mówił o wolności słowa, konieczności odejścia od cenzury, ale także wprowadzał formę rozmów na żywo. Dzisiaj nazwalibyśmy go celebrytą, bo zdarzało się, że robiono sobie z nim zdjęcia na ulicy. To on żegnał się ze słuchaczami zdaniem: "Bądźcie z nami". Kilka miesięcy później słuchacze broniący radia przed sowieckimi wojskami dodawali: "Jesteśmy z wami".


W filmie Madla nie pada ani jedno słowo o dalszych losach dziennikarzy redakcji międzynarodowej, którzy starali się utrzymywać nadawanie radia 21 sierpnia 1968 r. Wówczas pisali i sami czytali wiadomości. Jeden z nich to Jirzi Dientsbier, po latach pierwszy minister spraw zagranicznych Czechosłowacji po obaleniu komunizmu. Lubosz Dobrovsky, który w filmie jest korespondentem w Moskwie, po latach poniżających prac fizycznych został jednym z najbliższych współpracowników prezydenta Vaclava Havla. Jest jeszcze Viera Sztoviczkova, która w 1956 r. była korespondentką w Warszawie. Pracowała w Afryce, a po sierpniu skończyła na bruku. Zarabiała przekładami. Po upadku komunizmu zachęcano ja do powrotu do Radia. Nie przyjęła propozycji.


„Fale” rozchodzą się bardzo szeroko w czasie. Były już pokazywane na Słowacji i okazało się, że tam przekaz o potrzebie wolności słowa jest więcej niż aktualny. Posunięcia rządu Roberta Ficy w kulturze każą na nowo zastanowić się, czy metody z lat komunizmu skończyły się wraz z nim. Tak przynajmniej uważają pochodzący ze Słowacji aktorzy i producenci „Fal”.


To jeden z wielu w ostatnich latach filmów nawiązujących lub wręcz opowiadających o czeskiej historii najnowszej. Jest ich tak dużo, że można się zastanawiać, czy historia jest rzeczywistym tematem, czy tylko swoistym wdziankiem pomagającym w innych opowieściach. Czy jest to próba rozliczeń z niedawnymi dziejami, czy też są one tłem nowej wersji „czeskiej fali”.


Z Pragi Piotr Górecki (PAP)


ptg/ miś/


Kraj i świat

2024-08-07, godz. 23:50 Paryż/boks - kategoria 63,5 kg mężczyzn (wyniki) Wyniki olimpijskiego turnieju w boksie mężczyzn w kategorii 63,5 kg: półfinałySofiane Oumiha (Francja) - Wyatt Sanford (Kanada) 4-1Erislandy Alvarez Borges… » więcej 2024-08-07, godz. 23:50 Paryż - tabela medalowa Po kolejnym dniu igrzysk olimpijskich w Paryżu w klasyfikacji medalowej prowadzi ekipa USA - 27 złotych, 35 srebrnych i 32 brązowe. Polska awansowała z 53… » więcej 2024-08-07, godz. 23:50 Paryż - medalowa środa polskich sportowców (synteza) Aleksandra Mirosław zdobyła pierwszy dla Polski złoty medal igrzysk olimpijskich w Paryżu, triumfując we wspinaczce na czas. W tej samej konkurencji Aleksandra… » więcej 2024-08-07, godz. 23:40 Słowacja/ Ministra kultury Słowacji dymisjonuje szefów ważnych instytucji Ministra kultury Słowacji Martina Szimkoviczova zdymisjonowała w środę szefową Słowackiej Galerii Narodowej (SNG) Alexandrę Kusą. We wtorek pracę stracił… » więcej 2024-08-07, godz. 23:40 Paryż/boks - Ukrainiec Chyżniak triumfował w kat. 80 kg Wicemistrz olimpijski z Tokio Ukrainiec Ołeksandr Chyżniak triumfował w bokserskiej kategorii 80 kg i zdobył złoty medal igrzysk w Paryżu. W finale pokonał… » więcej 2024-08-07, godz. 23:30 Paryż/piłka ręczna - Słowenia uzupełniła stawkę półfinalistów Piłkarze ręczni Słowenii uzupełnili stawkę półfinalistów igrzysk olimpijskich w Paryżu. Zespół z Bałkanów w ćwierćfinale wygrał z Norwegią 33:28… » więcej 2024-08-07, godz. 23:30 Paryż/boks - Szeremeta: nie boję się nikogo (opis) Julia Szeremeta awansowała do finału bokserskiej kat. 57 kg i zapewniła sobie co najmniej srebrny medal igrzysk w Paryżu. 'Nie boję się nikogo, do nikogo… » więcej 2024-08-07, godz. 23:30 Paryż/hokej na trawie - Holenderki i Chinki w finale Kobiece reprezentacje Holandii i Chin w hokeju na trawie awansowały do finału turnieju olimpijskiego w Paryżu. 'Pomarańczowe' wygrały w środę z Argentyną… » więcej 2024-08-07, godz. 23:30 Turniej WTA w Toronto - Linette awansowała do 2. rundy, Sznajder rywalką Fręch Magda Linette pokonała niżej notowaną Kanadyjkę Rebeccę Marino 6:3, 6:4 i awansowała do drugiej rundy turnieju WTA 1000 w Toronto. Jej kolejną rywalką… » więcej 2024-08-07, godz. 23:20 Paryż/koszykówka - Amerykanki uzupełniły stawkę półfinalistów (wyniki) Koszykarki USA po wygranej z Nigerią 88:74 (26:17, 26:16, 24:15, 12:26) uzupełniły stawkę półfinalistów turnieju olimpijskiego w Paryżu. W walce o finał… » więcej
32333435363738
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »