Jak przekazała we wtorek Ludmiła Maruszewska z Muzeum KL Plaszow, w tym roku wydarzeniu towarzyszyć będą szczególne okoliczności. „Pierwszy raz Pamięć/Zachor odbędzie się w otoczeniu nowej wystawy plenerowej, udostępnionej zwiedzającym w marcu. Pierwszy raz też wydarzeniu będzie towarzyszyła oprawa muzyczna, którą zapewni wybitna skrzypaczka i kompozytorka Maria Sławek” - zapowiedziała przedstawicielka muzeum.

Uczestnicy spotkają się w niedzielę 4 sierpnia o godz. 17.00 przed tzw. Szarym Domem, dawnym karcerem obozowym, a samo wydarzenie odbędzie się w okolicach placu apelowego.

Jak co roku krótkie świadectwa Ocalałych będą odczytywane publicznie przez uczestników spotkania. Organizatorzy zachęcają osoby chętne, aby nadsyłały swoje zgłoszenia na adres: edukacja@plaszow.org. W odpowiedzi na wiadomość otrzymają one cytat do przeczytania w trakcie upamiętnienia. W tym roku po raz pierwszy będzie możliwość odczytania relacji w języku angielskim. Zgłoszenia zbierane będą do 1 sierpnia 2024 r.

„Wszystkich innych zapraszamy do wspólnego spotkania się w tę symboliczną rocznicę upamiętniającą więźniów i do wysłuchania ich słów. Jeśli w czasie wydarzenia ktoś poczuje potrzebę przeczytania jednej z relacji – będzie taka możliwość” - zaznaczyła Maruszewska.

Upamiętnienia więźniów i ofiar byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Plaszow w Krakowie odbywają się corocznie od 2021 roku w pierwszą niedzielę po 6 sierpnia. Jest to symboliczna data przyjęta dla wydarzenia „Pamięć/Zachor”.

Data jest symboliczna i nawiązuje do wydarzeń, które miały miejsce w obozie latem ostatniego roku jego funkcjonowania. W tzw. czarną niedzielę 6 sierpnia 1944 r. w reakcji na wybuch powstania w Warszawie Niemcy podczas masowych łapanek aresztowali na ulicach Krakowa blisko 6 tysięcy mężczyzn i osadzili ich w obozie płaszowskim.

Lipiec i sierpień 1944 r. były też czasem zacierania śladów przeszłości KL Plaszow. Okupanci wysyłali w głąb III Rzeszy transporty więźniów, wywozili demontowane elementy obozowej infrastruktury oraz zacierali ślady zbrodni, paląc ciała ofiar

„Proces likwidacji, który miał przede wszystkim wymiar wymazywania i usuwania śladów po obozie, nie powiódł się jednak w pełni. Zostały materialne pozostałości i słowa ocalałych. Pojawili się również ci, którzy chcą pamiętać i odzyskiwać rozproszoną pamięć: nie tylko instytucja – muzeum – lecz także krakowianie i wszyscy odwiedzający miejsce pamięci KL Plaszow” - wskazano.

Niemiecki nazistowski obóz Plaszow został założony w październiku 1942 r. na terenie dwóch cmentarzy żydowskich. Na początku funkcjonował jako obóz pracy, a w styczniu 1944 r. został przekształcony w koncentracyjny. Obóz stale powiększano, z kilkunastu hektarów rozrósł się do 80. Szacuje się, że przez cały okres jego funkcjonowania Niemcy więzili w nim około 30-40 tys. osób, a zamordowali - ok. 5 tys. Prochy ofiar rozsypano na terenie obozu.

Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow rozpoczęło działalność 1 stycznia 2021 r. Jest miejską instytucją kultury współprowadzoną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz gminę Kraków. Placówka obejmuje teren o powierzchni ok. 40 hektarów: w tym obszar ok. 37 ha, który od 2002 r. jest wpisany do rejestru zabytków prowadzonego przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a także teren przyległy o powierzchni ok. 3 ha.

W marcu br. Muzeum KL Plaszow otworzyło dla zwiedzających odnowiony teren byłego obozu oraz wystawę plenerową "KL Plaszow. Miejsce po, miejsce bez". Ekspozycja jest pierwszym przewodnikiem umożliwiającym zlokalizowanie w obecnej przestrzeni zdarzeń z historii obozu.

Renowacja terenu i przygotowanie wystawy plenerowej były jednym z etapów budowy muzeum w tym miejscu. Projekt zakłada pozostawienie terenu dawnego obozu w możliwie niezmienionym i autentycznym stanie. Przy ul. Kamieńskiego ma powstać nowy budynek muzealny – tzw. Memoriał z wystawą stałą, poświęconą historii KL Plaszow, a także parking i park. Wyremontowany zostanie też Szary Dom, w czasie wojny zajęty przez administrację obozową. Projekt nie przewiduje odtwarzania infrastruktury obozowej. Zakończenie budowy Muzeum KL Plaszow planowane jest na koniec 2025 roku.(PAP)

rgr/ aszw/