Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zaopiniowała pozytywnie dwie nowele ustawy - poselską i senacką - dotyczące świadczenia dla sołtysów, zaznaczając że wiodącym jest projekt senacki. Teraz nowele trafią pod obrady Sejmu.

Do przedłożonych przepisów zawartych w projektach wprowadzono jedynie poprawki legislacyjne.

Senacka nowelizacja ustawy dotycząca świadczenia dla sołtysów zakłada, że będą oni mogli uzyskać świadczenie po siedmiu, a nie po ośmiu latach pełnienia funkcji sołtysa, niezależnie od liczby kadencji. Zmniejsza również wymaganą liczbę świadków pełnienia funkcji sołtysa z pięciu do trzech osób; takie oświadczenia są potrzebne w przypadku, gdy nie ma dokumentów w gminie

Nowela reguluje, że wnioski już złożone przez sołtysów, które nie zostały rozpatrzone będą rozpatrywane na podstawie już nowych przepisów, bez konieczności ponownego składania wniosku. Dodatkowo zakłada, że świadczenie pobierane z tytułu pełnienia funkcji sołtysa ma nie powodować obniżenia świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Inicjatywa senatorów powstała na skutek petycji skierowanej do Senatu przez Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów. Wskazano w niej na potrzebę modyfikacji przepisów ustawy, gdyż jej literalne stosowanie spowodowało nieprzyznanie świadczeń znacznej grupie sołtysów, w tym takim, którzy pełnili funkcję sołtysa przez dwie kadencje, lecz nie spełnili wymogu pełnienia tej funkcji przez osiem lat.

Ponadto autorzy petycji postulowali uchylenie przepisów, które pozbawiają prawa do świadczenia pieniężnego sołtysów seniorów pełniących funkcję wyłącznie przed 1990 r., mimo że podobnie jak ich następcy otrzymali mandat mieszkańców w wyborach bezpośrednich i demokratycznych, a dodatkowo pracowali na rzecz społeczności w trudniejszych warunkach niż obecne.

Z kolei poselski projekt, złożony przez PiS zakłada, że okres pełnienia funkcji sołtysa, uprawniający do świadczenia pieniężnego, powinien trwać nie krócej niż 90 miesięcy, czyli 7,5 roku. Zmiana ma umożliwić przyznanie świadczenia pieniężnego tym sołtysom, którzy pełnili tę funkcję przez okres nie krótszy niż 90 miesięcy i których wnioski o przyznanie tego świadczenia zostały odrzucone.

W uzasadnieniu projektu wnioskodawcy wyjaśnili, że zaproponowane zmiany przepisów wynikają z analizy postulatów kierowanych do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jak wskazano, sołtysi wybierani są w poszczególnych sołectwach w różnych terminach, przez co pojawiają się różnice w długości kadencji.

Senacka ustawa miałaby wejść w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia, a poselska - 14 dni.

Według obowiązującej ustawy świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł przysługuje osobom, które pełniły funkcję sołtysa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez okres co najmniej dwóch kadencji nie mniej niż przez osiem lat oraz osiągnęły wiek emerytalny: kobiety - 60 lat, mężczyźni – 65 lat. Przy ustalaniu okresu pełnienia funkcji sołtysa nie jest wymagane zachowanie ciągłości pełnienia tej funkcji.

Ponadto do okresu pełnienia funkcji sołtysa, który warunkuje przyznanie prawa do świadczenia pieniężnego, wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Świadczenie pieniężne podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. W 2024 r. wynosi ono 336,36 zł. (PAP)

del/ godl/