W powyborczym badaniu CBOS zapytał respondentów o motywy głosowania na dany komitet wyborczy w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Najczęściej wskazywaną odpowiedzią wśród wyborców wszystkich ugrupowań była aprobata programu, bliskość poglądów i wartości oraz sympatia/poparcie dla danej opcji politycznej.

Identyfikację z ugrupowaniem zadeklarowało 27 proc. wyborców Koalicji Obywatelskiej. Osoby głosujące na kandydatów KO dobrze oceniali również samych polityków (14 proc.) oraz wskazywali na zaufanie do ugrupowania (11 proc.). Duża grupa głosujących wybrała tę formację także ze względu na jej proeuropejskość (10 proc.),a dla 9 proc. wyborców oddanie głosu było formą sprzeciwu wobec PiS. Inni sympatycy KO wskazywali, że podoba im się to ugrupowanie (7 proc.), wyrazili nadzieje na pozytywne zmiany (5 proc.) czy wierzyli, że ich głos wpłynie pozytywnie na rozwój kraju (4 proc.). Część wyborców wskazywała, że KO reprezentuje takie wartości jak demokracja i praworządność (4 proc).

Niemal co czwarty wyborca Prawa i Sprawiedliwości (24 proc.) wybrał to ugrupowanie ze względu na program wyborczy. Głosujący na PiS często wskazywali także na dokonania partii podczas ich rządów (23 proc.) oraz wiarygodność polityków (13 proc.). 12 proc. sympatyków PiS swój wybór motywowało patriotyzmem, a 10 proc. - dobrą oceną kandydatów. Z kolei dla 4 proc. kluczowe było przywiązanie do religii i tradycyjnych wartości. Wyborcy PiS - rzadziej niż osoby popierające kandydatów innych komitetów - uzasadniali swoją decyzję brakiem alternatywy (4 proc.).

39 proc. wyborców Konfederacji wskazało na identyfikację z ugrupowaniem. 13 proc. uważa, że kandydaci tego komitetu dbają o interes Polski, a 11 proc. chciało wybrać "mniejsze zło". Ponadto osoby deklarujące poparcie dla Konfederacji dobrze oceniają kandydatów komitetu (9 proc.), wskazują na zaufanie do ugrupowania (8 proc.) oraz sprzeciwiają się rozwiązaniom zawartym w Zielonym Ładzie (8 proc.). 7 proc. uznało również, że politycy Konfederacji nigdy nie rządzili i zasługują na szansę, 6 proc. kierowało się eurosceptycznością, a 5 proc. wyrażała chęć zmiany. Podkreślano także, że kandydaci Konfederacji koncentrują się na konkretach, a nie na ideologii (4 proc).

Głosujący na Trzecią Drogę - równie często co inni wyborcy - tłumaczyli swoją decyzję poparciem danego programu wyborczego (31 proc.). 21 proc. dobrze oceniło kandydatów koalicji PSL i Polski 2050, a 10 proc. wyraziło swój sprzeciw wobec innego ugrupowania oddając głos na TD. 9 proc. wyborców nie umiało wskazać, dlaczego zagłosowało na TD i wybrało odpowiedź "trudno powiedzieć", a 8 proc. wskazało na rozsądek prezentowany przez polityków komitetu. Z kolei 6 proc. uznało, że jest ugrupowaniem proekologicznym.

Szczególnie często identyfikację z ugrupowaniem deklarowali wyborcy Lewicy (42 proc.). Ponadto liczna grupa osób głosujących na Lewicę dobrze oceniła ich kandydatów do PE (27 proc.). Niektórzy sympatycy tego komitetu chcieli swoim głosem wyrazić poparcie dla praw osób LGBT (11 proc.) czy działań mających na celu ochronę środowiska (9 proc.). 7 proc. wskazało, że głos na Lewicę jest głosem na "mniejsze zło", a 5 proc. kierowało się chęcią wprowadzenia zmian w prawie aborcyjnym.

"Wydaje się, że deklaracje dotyczące motywów głosowania w czerwcowych wyborach do Parlamentu Europejskiego pokazują nie tylko motywacje stojące za wyborem europarlamentarzystów, ale także szerzej tłumaczą poparcie dla głównych ugrupowań sceny politycznej" - wskazał CBOS.

Zdaniem sondażowni, elektorat KO jest "proeuropejski, antypisowski, deklaruje przywiązanie do takich wartości jak demokracja, praworządność, ważny jest także dla niego rozwój gospodarczy". "Wyborcy Prawa i Sprawiedliwości chwalą efekty ośmiu lat rządów tej partii, sami czują się ich beneficjentami, cenią PiS za patriotyzm oraz stanie na straży tradycyjnych wartości" - czytamy.

CBOS stwierdził, że dla wyborców Konfederacji "troska o interesy Polski łączy się z eurosceptycyzmem". "Są oni przeciwni rozwojowi integracji europejskiej, Zielonemu Ładowi oraz przyjmowaniu migrantów. Istotne są dla ich kwestie gospodarcze. Opowiadają się za zmianą w polityce, chcą wyjść poza układ polityczny, w którym główne siły stanowią PiS i KO" - napisano w raporcie z badania.

"Głosujący na Trzecią Drogę także poszukują alternatywy dla głosowania na główne ugrupowania – to wyborcy +środka+, ceniący umiarkowanie i rozsądek, spośród kwestii programowych zainteresowani są rozwiązaniami mającymi na celu ochronę środowiska i klimatu. Dla wyborców Lewicy ważne są prawa osób LGBT, ekologia oraz dostępność aborcji" - dodano.

Badanie zrealizowano w dniach 10-20 czerwca 2024 r. na próbie liczącej 1055 osób na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL w ramach procedury mixed-mode (64,7 proc. metodą CAPI, 21,4 proc. – CATI i 13,8 proc. – CAWI). (PAP)

andr/ godl/