Na początku czerwca 2024 roku dział bezpieczeństwa firmy Microsoft (Microsoft Threat Analysis Center, MTAC) zaobserwował nasilenie aktywności podmiotów powiązanych z Rosją wymierzonych przeciwko Francji, jej prezydentowi Emmanuelowi Macronowi, Międzynarodowemu Komitetowi Olimpijskiemu (MKOl) i Paryżowi.

W 2023 roku MKOl podjął decyzję, że rosyjscy obywatele będą mogli rywalizować w trakcie letnich Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, które zaczynają się 26 lipca 2024 roku, ale wyłącznie jako neutralni sportowcy. Rosyjska flaga i barwy federacji zostały zabronione.

„Rosja ma kilkudziesięcioletnią historię podważania igrzysk olimpijskich, ale w przypadku olimpiady w Paryżu zaobserwowaliśmy, że do starego podręcznika metod dodano taktyki oparte na generatywnej sztucznej inteligencji" – powiedział Clint Watts, który kierował badaniem. "Chcą zastraszyć widzów i zniechęcić ich do udziału w igrzyskach” – dodał.

Kampania dezinformacyjna zaczęła się deepfakem wypuszczonym w 2023 roku. Był to film z wykorzystanym wizerunkiem i głosem znanego aktora Toma Cruise’a zatytułowany „Olimpiada upadła”. Propagowany w mediach społecznościowych przez prorosyjskie boty zachęcał użytkowników do skanowania kodu QR, który kierował ich do profilu na platformie Telegram o tej samej nazwie. Całość została stworzona przez sztuczną inteligencję.

Wg Microsoftu, kampania przeciwko olimpiadzie to operacje prowadzone przez grupy Storm-1679 i Storm-1099. Ich główna taktyka polega na tworzeniu fałszywych treści, które naśladują renomowane media i na publikowaniu ich w mediach społecznościowych.

Dezinformacja Storm-1679 dotycząca Igrzysk Olimpijskich wykracza poza zniesławienie MKOl i ma na celu podsycanie publicznego strachu, aby zniechęcić widzów do udziału w igrzyskach. W ciągu ostatniego roku Storm-1679 wyprodukował kolekcję fałszywych filmików. Dominującą tematyką była potencjalna przemoc i terroryzm w czasie igrzysk.

W jednym z filmów, podszywających się pod stację telewizyjną Euronews twierdzono, że paryżanie kupowali dodatkowe ubezpieczenia majątkowe obawiając się ataków terrorystycznych. W kolejnym, udającym francuskiego nadawcę France24, Storm-1679 rozpowszechniał nieprawdziwą informację, że ze strachu przez terroryzmem prawie 1/4 biletów na wydarzenia olimpijskie została zwrócona.

W czerwcu 2024 roku pojawiło się wideo, w którym CIA ostrzegała Amerykanów przed podróżowaniem metrem w Paryżu z powodu rzekomego ataku terrorystycznego. Amerykańska stacja telewizyjna CBS News odkryła, że wideo pochodziło z rosyjskich kanałów, potem trafiło do portalu X i Facebooka. „Film jest sfabrykowany, nie ma związku z CIA i nie reprezentuje poglądów CIA” – powiedział rzecznik CIA w wywiadzie dla CBS News. Według CBS, rzecznik Meta (właściciel Facebooka) oraz rzecznik TikToka potwierdzili usunięcie tego wideo ze swoich platform.

Rosyjska, prokremlowska telewizja Tsargrad TV stworzyła fałszywe wideo udające film przygotowany przez amerykańską ambasadę w Paryżu. Zaleca w nim amerykańskim obywatelom, by w czasie igrzysk, ze względów bezpieczeństwa, poruszali się po mieście w co najmniej pięcioosobowych grupach i zaopatrzyli się np. w gaz pieprzowy do samoobrony.

Microsoft zauważył, że do wiosny tego roku większość kampania dezinformacyjnej była prowadzona po angielsku. Na miesiąc przed rozpoczęciem olimpiady pojawiły się materiały po francusku. Zdaniem MTAC, oznacza to podjęcie wysiłku dotarcia francuskiej opinii publicznej lub przygotowanie sceny dla rzekomych niepokojów w okresie poprzedzającym igrzyska.

Francuski rządowy organ odpowiedzialny za cyberbezpieczeństwo Viginum opublikował raport szczegółowo opisujący zagrożenia związane z igrzyskami w 2024 roku. „Cyfrowe kampanie manipulacji informacjami stały się prawdziwym narzędziem destabilizacji demokracji” – napisało Viginum.

Microsoft uważa, że rosyjscy propagandyści nadal będą wykorzystywać fałszywe informacje stworzone przez sztuczną inteligencję i publikować je w mediach społecznościowych, by kontynuować kampanię przeciwko Francji, MKOl i igrzyskom olimpijskim. „Niewykluczone, że zobaczymy zmianę taktyki, zamiast filmów będą boty online i zautomatyzowane konta w mediach społecznościowych, by skuteczniej rozsiewać dezinformację” – napisał MTAC. (PAP)

Autor: Maria Bnińska

mrb/ lm/