Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wyjaśnił, że jako jedna z 26 instytucji chroniących konsumentów, wziął udział w corocznym przeglądzie sprzedażowych stron internetowych i aplikacji mobilnych organizowanym przez Międzynarodową Sieć Ochrony Konsumentów (ICPEN). Dodano, że tegoroczne sweep days (od angielskiego wymiatania – w tym przypadku złych praktyk marketingowych) odbyły się w dniach od 29 stycznia do 2 lutego.

Urząd przekazał, że w ramach badania zbadano strony internetowe i aplikacje mobilne 642 przedsiębiorców. Ponad 3/4 z nich (75,7 proc.) stosowało co najmniej jeden dark pattern, a 66,8 proc. dwa lub więcej. Dodano, że wyniki "sweepa" przeprowadzonego przez UOKiK pokazały, że na połowie z 10 przebadanych stron internetowych znaleziono przynajmniej jedną niedozwoloną praktykę. Chodziło m.in. o preselekcję, czyli wybranie i zaznaczenie za konsumenta jednej z możliwych opcji np. najdroższej.

Urząd wyjaśnił, że określeniem dark patterns, nazywane są praktyki, które przedsiębiorcy wykorzystują do manipulowania działaniami konsumentów w przestrzeni wirtualnej. Najczęściej są to liczniki odmierzające fikcyjny czas do końca promocji lub praktyki polegające na niezgodnym z rzeczywistością informowaniu, ile osób zainteresowanych jest daną ofertą lub która z nich jest najczęściej wybierana.

UOKiK przypomniał, że realizuje m.in. projekt wykrywania i zwalczanie dark patterns z użyciem sztucznej inteligencji. Projekt współfinansowany ze środków UE ma na celu przygotowanie narzędzia, które dzięki AI ma automatycznie wykrywać niedozwolone praktyki stosowane na stronach internetowych świadczących usługi e-commerce.

W ramach tego projektu powstała też Biała Księga, w której UOKiK wskazuje, jak można wykorzystać sztuczną inteligencję do ochrony praw konsumentów i usprawnienia egzekwowania prawa.

UOKiK jest częścią Międzynarodowej Sieci Ochrony Konsumentów (International Consumer Protection and Enforcement Network – ICPEN) od 1996 roku. Organizacja zrzesza obecnie ponad 70 krajów.

Urząd wyjaśnił, że w tym roku po raz pierwszy akacja przeszukiwania internetu była koordynowana z Global Privacy Enforcement Network (GPEN). GPEN to nieformalna sieć zrzeszająca ponad 80 instytucji zajmujących się ochroną prywatności. (PAP)

bk/ mick/