Radio Opole » Kraj i świat
2024-05-11, 07:10 Autor: PAP

Biała Podlaska/ Historyk: odnalezione niewybuchy to prawdopodobnie sowieckie bomby z II wojny światowej

Bomby lotnicze odnalezione w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu – powiedział PAP historyk Grzegorz Kurpeta.

Pierwsze niewybuchy znaleziono 23 kwietnia br. podczas prac ziemnych na placu budowy w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej. Kolejne wykryto 8 maja podczas patrolu saperskiego. Dotychczas odnaleziono w sumie 36 bomb lotniczych o łącznej wadze ok. 7,3 tony. Niektóre niewybuchy ważyły po 500 kg.


„Sądzę, że są to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu. Ewentualnie ma to związek z 1021. batalionem obsługi lotniska stacjonującym tu w latach 1944-46 i wykonującym swoje zadania właśnie na rzecz 109. pułku bombowego” – wyjaśnił Grzegorz Kurpeta z działu historii Muzeum Południowego Podlasia. Jak dodał, stacjonowały tam wtedy m.in. sowieckie samoloty Ił-4.



Podkreślił jednocześnie, że w źródłach historycznych jest bardzo mało informacji na ten temat, jak również w świadomości mieszkańców nie zachowały się żadne wspomnienia związane z obecnością wojsk sowieckich w Białej Podlaskiej. Z dokumentów rosyjskich wynika, że obie jednostki zostały rozformowane 9 maja 1945 r. „Słuch o nich wtedy zaginął. Dopiero w ostatnich dniach znalazłem z budynku muzeum pamiątki po żołnierzach radzieckich tutaj stacjonujących. Wśród nich są czytelne listy i karty pocztowe, dzięki którym możliwe jest poznanie konkretnych jednostek i dat. Wynika z nich, że przebywali tu co najmniej do 1946 r.” – przekazał historyk.



Według niego tak duża liczba bomb lotniczych znalezionych niedawno przy ul. Sidorskiej na tak małym obszarze z pewnością nie świadczy o tym, że jest to pozostałość jakiegokolwiek nalotu. „To musiał być skład tych bomb, ponieważ jeśli byłyby zrzucane, to zachowałyby się w innym stanie, chociażby miałyby pogięte stateczniki. Poza tym eksplozja nawet jednego takiego ładunku wymusiłaby inicjację kolejnych wybuchów” – wyjaśnił.



Jego zdaniem niepotrzebne przy opuszczaniu Białej Podlaskiej bomby zostały zwyczajnie schowane i zakopane przez żołnierzy sowieckich, gdzie zostały odkryte kilkadziesiąt lat później, w kwietniu br., na terenie placu budowy.



Historia bialskiego lotniska sięga 1923 r., kiedy z inicjatywy Stanisława Różyczki de Rosenwerth i inż. Witolda Rumbowicza powstała Podlaska Wytwórnia Samolotów. „Kadra konstruktorska tej prywatnej fabryki celowała najpierw w samoloty turystyczne bądź sportowe, co jednak stało się jej piętą achillesową ze względu na ograniczone zainteresowanie” – dodał Kurpeta.



Po kryzysie w latach 20. XX wieku ratunkiem okazała się produkcja dla wojska. Pod koniec 1932 roku udziały wykupiło państwo i spółka została upaństwowiona. W 1936 roku została podporządkowana Państwowym Zakładom Lotniczym. W latach 1925–1939 wyprodukowano łącznie ok. 1,5 tys. samolotów i szybowców, m.in. Potez, Bartel, PWS, RWD.



Bialskie lotnisko było bombardowane przez Luftwaffe od 1 września 1939 r. Zarówno większość obiektów fabryki, jak i lotnisko zostały zniszczone. Pracownicy zostali ewakuowani, 16 września przekroczyli granicę polsko-rumuńską, gdzie zakopali zabraną ze sobą dokumentację Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Wojska niemieckie zlokalizowały tu m.in. bazę dla samolotów atakujących ZSRR. „Ściągano tu też rannych z frontu wschodniego. Wraz z przesuwaniem się frontu Niemcy zniszczyli pas startowy, który sami wybudowali” – przekazał Grzegorz Kurpeta. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 r. bialskie lotnisko zajęli żołnierze sowieccy.(PAP)


autorka: Gabriela Bogaczyk


gab/ miś/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 18:30 2. Ekstraliga żużlowa - Wilki - Wybrzeże 57:33 Cellfast Wilki Krosno - Energa Wybrzeże Gdańsk 57:33. Punkt bonusowy dla zespołu Wilków, który w 1. rundzie wygrał w Gdańsku 47:43. Punkty: Cellfast… » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 2. Ekstraliga żużlowa - 8. kolejka (tabela) Wyniki meczów 8. kolejki i tabela 2. Ekstraligi żużlowej: Innpro ROW Rybnik - #OrzechowaOsada PSŻ Poznań 52:38 Cellfast Wilki Krosno - Energa Wybrzeże… » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 Media: Rosja pogłębia sojusz z Kubą, obiecuje pomoc w przywracaniu produkcji prądu Rosja obiecała Kubie pomoc w przywracaniu zdolności do produkcji prądu, którego braki zakłócają na wyspie działalność gospodarczą i wywołują protesty… » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 ME 2024 - Węgry - Szwajcaria 1:3 (opinie) Po meczu piłkarskich ME Węgry - Szwajcaria (1:3) powiedzieli: Murat Yakin (trener Szwajcarii): 'Niesłychanie cieszymy się z wygrania na inaugurację. Zwycięstwo… » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 Dookoła Szwajcarii - Adam Yates wygrał etap i umocnił się na prowadzeniu Brytyjczyk Adam Yates (UAE Team Emirates) wygrał w górskiej miejscowości Villars-sur-Ollon siódmy etap wyścigu kolarskiego Dookoła Szwajcarii i umocnił… » więcej 2024-06-15, godz. 18:20 LN siatkarek - Polki znów zwycięskie, Chiny lepsze od Turcji (wyniki) Polskie siatkarki odnotowały 10. zwycięstwo w Lidze Narodów. W sobotę pokonały Tajlandię 3:0 i wciąż mają szansę na wygranie fazy zasadniczej. W niedzielę… » więcej 2024-06-15, godz. 18:20 Toruń/ W niedzielę wręczenie Nagrody Miast Partnerskich Torunia i Getyngi W niedzielę w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu odbędzie się wręczenie Nagrody Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego. W tym roku… » więcej 2024-06-15, godz. 18:20 Kosowo/ Władze Prisztiny zapłacą każdemu, kto adoptuje bezdomnego psa W ramach programu 'Dom dla każdego psa' władze stolicy Kosowa zapłacą 50 euro miesięcznie każdemu, kto zaadoptuje bezdomnego czworonoga - poinformowała… » więcej 2024-06-15, godz. 18:10 ME 2024 - Hiszpan Yamal zdetronizował Kozłowskiego i został najmłodszym uczestnikiem w historii Hiszpan Lamine Yamal został najmłodszym w historii piłkarzem, który zagrał w mistrzostwach Europy. W wieku 16 lat i 338 dni rozpoczął w podstawowym składzie… » więcej 2024-06-15, godz. 18:10 Turniej ATP w 's-Hertogenbosch - de Minaur o tytuł powalczy z Kordą Najwyżej rozstawiony Australijczyk Alex de Minaur i Amerykanin Sebastian Korda (nr 7.) powalczą w niedzielę o triumf w tenisowym turnieju ATP 250 na trawiastych… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »