Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny przedstawił we wtorek sejmowej podkomisji ds. zdrowia psychicznego plany resortu dotyczące reformy psychiatrii dzieci i młodzieży.

Reforma ma opierać się na zmianie podejścia do systemu opieki psychiatrycznej.

"Mamy w planach jej przemodelowanie, poprzez odejście od wielkich oddziałów psychiatrycznych w wielkich ośrodkach i skupienie się na psychiatrii środowiskowej - bliżej rodziny, miejsca zamieszkania, szkoły" - powiedział Wojciech Konieczny. Podkreślił, że jest to kierunek przyjmowany przez wszystkie liczące się ośrodki psychiatryczne w Europie.

Z informacji resortu zdrowia wynika, że do końca marca ma zostać rozstrzygnięty konkurs na operatora całodobowego telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży. Podmiot, który wygra, będzie miał obowiązek uruchomienia linii wsparcia psychicznego maksymalnie w ciągu dwóch miesięcy.

Konieczny zapowiedział, że ministerstwo będzie rozwijać opiekę psychiatryczną na trzech poziomach referencyjności, ze "szczególnym naciskiem na pierwszy poziom". W jego ramach świadczenia realizowane są ambulatoryjnie przez psychologów, psychoterapeutów oraz terapeutów środowiskowych. Jak powiedział, resortowi zdrowia zależy, by dzieciom i młodzieży zapewnić "prawdziwy dostęp" do opieki psychologicznej w szkołach, wprowadzić badania przesiewowe z zakresu zdrowia psychicznego uczniów oraz lekcje o zdrowiu psychicznym. Nad wdrożeniem tych planów MZ współpracuje z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Planowane są też szkolenia dla nauczycieli, by "byli bardziej kompetentni w wykrywaniu zaburzeń psychicznych, czy też kryzysów psychicznych u dzieci".

Współdziałanie MZ i MEN ma też na celu, jak mówił wiceminister Konieczny, skoordynowanie poradni psychologiczno-pedagogicznych podlegających resortowi edukacji z poradniami psychologicznymi będącymi pod MZ. Obecnie poradnie działają bez wzajemnego przepływu informacji, przez co opieka nad pacjentami jest mniej efektywna.

Konieczny poinformował podkomisję, że MZ ma też zamiar rozwijać oddziały dzienne i poradnie psychiatryczne dla dzieci i młodzieży działające w ramach drugiego poziomu referencyjności. Natomiast na szpitalnych oddziałach psychiatrycznych ma przybywać łóżek. "Mimo tego, że stawiamy na psychiatrię środowiskową, to uważamy, że aby zapewnić bezpieczeństwo hospitalizacji, należy zwiększyć ilość łóżek w szpitalach. Dziś jest ona niewystarczająca" - powiedział wiceminister. Duże środki na rozwój szpitalnictwa mają pochodzić z Funduszu Medycznego - dodał.

Zwiększyć ma się również wycena świadczeń realizowanych w psychiatrii. Resort chce też usprawnić finansowanie tzw. nadwykonań, czyli usług udzielonych ponad limit określony w kontrakcie placówki z NFZ. Zdaniem MZ obecnie, zmiany wymagają szczególnie rozliczenia nadwykonań z podmiotami działającymi na pierwszym poziomie referencyjności.

"Dysponujemy środkami na zakup odpowiedniej ilości świadczeń, ponieważ pieniądze przeznaczane do tej pory na telewizję [publiczną], będą teraz dostępne do zakupu świadczeń" - wyjaśnił Konieczny. Mowa o 3 mld zł, które w ustawie okołobudżetowej na rok 2024 r. zostały decyzją rządu przesunięte z dofinansowania mediów publicznych m.in. właśnie na psychiatrię i onkologię dziecięcą.

Członkowie podkomisji dopytywali wiceministra o dostępność do świadczeń za zakresu psychiatrii dzieci i młodzieży. "W ostatnich latach wzrosła. Nastąpił też duży wzrost finansowania, powstały nowe poradnie i ośrodki. Ilość udzielanych porad zwiększyła się o 100 proc." - przekazał Konieczny. Podał też, że przybyło psychiatrów dziecięcych. W 2020 r. było 465 takich specjalistów, obecnie jest ich 546.

Wojciech Konieczny złożył deklarację, że do końca kwietnia resort zdrowia przygotuje rejestr ośrodków świadczących pomoc psychiatryczną dla dzieci i młodzieży, który zostanie umieszczony online. Postulat stworzenia takiego zestawienia wysunął podczas prac podkomisji poseł PiS Janusz Cieszyński.

Do zapowiedzi wiceministra o podwyższeniu wyceny świadczeń odniosła się dr Anetta Pereświet-Sołtan, właścicielka sieci poradni psychologicznych Era Psyche. "Wzrost stawki na pierwszym poziomie referencyjności jest bardzo istotny. To niezwykle trudne zatrzymać w zespole specjalistów przy obecnych stawkach, którzy pracują zarówno u nas, jak i w ośrodkach o drugim stopniu referencyjności" - powiedziała.

Obecny na obradach podkomisji prof. Janusz Heitzman z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie ocenił, że skuteczna reforma psychiatrii dziecięcej będzie możliwa jedynie przy pełnej współpracy nie tylko MZ i MEN, ale też innych resortów, m.in. Ministerstwa Sportu i Ministerstwa Pracy, Rodziny i Polityki społecznej oraz licznych instytucji, w tym policji. "Potrzebne jest współdziałanie" - podkreślił.(PAP)

Autorka: Anita Karwowska

akar/ jann/