83. rocznica pierwszej deportacji Polaków do Auschwitz przypada 14 czerwca. Tego dnia w 1940 roku zaczął funkcjonować obóz.

Krzysztof Utkowski powiedział we wtorek PAP, że członkowie stowarzyszenia odwiedzą mogiły byłych więźniów oraz założycieli stowarzyszenia, między innymi Józefa Stósa w Okocimiu, Kazimierza Zająca w Brzesku, Jerzego Bieleckiego w Nowym Targu, Józefa Hordyńskiego w Zakopanem i Władysława Szepelaka w Bielance, a także Wandy Tarasiewicz, więźniarki z pierwszego transportu Polek.

„W ten sposób chcemy oddać hołd więźniom KL Auschwitz. To wyraz szacunku i pamięci o naszych przyjaciołach, którzy angażowali się w walkę o rzetelny przekaz historyczny o polskiej martyrologii w Auschwitz" – powiedział Utkowski. Podkreślił, że wielu spośród przywiezionych 14 czerwca 1940 r. do tworzonego obozu było członkami stowarzyszenia.

Utkowski dodał, że w dniu rocznicy tradycyjnie złożą wieniec przed Ścianą Straceń w byłym obozie oraz pod tablicą pierwszego transportu polskich więźniów, umieszczonej na budynku Małopolskiej Uczelni Państwowej w Oświęcimiu.

Chrześcijańskie Stowarzyszenie Rodzin Oświęcimskich skupia między innymi bliskich byłych więźniów Auschwitz oraz osoby zainteresowane historią obozu. Przez wiele lat organizowało uroczystości upamiętniające pierwszą deportację. Z jego inicjatywy 14 czerwca stał się Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

14 czerwca 1940 r. do KL Auschwitz z więzienia w Tarnowie dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych. Wśród deportowanych byli m.in. żołnierze kampanii wrześniowej, którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci.

Spośród pierwszych więźniów wojnę przeżyło 325, zginęło 292, w tym 215 w Auschwitz. Los pozostałych jest nieznany. Historyk Adam Cyra, związany przez wiele lat z Muzeum Auschwitz, poinformował, że ostatni były więzień z pierwszego transportu - Włodzimierz Bujakowski, zmarł 11 października 2020 r. w Cork w Irlandii.

W Auschwitz Niemcy uwięzili ok. 150 tys. Polaków. Połowa z nich tam zginęła, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów. (PAP)

Autor: Marek Szafrański

szf/ pat/