Autorzy opublikowanego w piątek raportu PIE zwrócili uwagę, że korzyści ekonomiczne płynące z działalności związanej z kulturą lub kreatywnością (tzw. SKK) nie ograniczają się tylko do tej dziedziny. "W całej UE 40 proc. miejsc pracy związanych z SKK można znaleźć poza tym sektorem" - zaznaczono. Przypomniano, że okres pandemii był bardzo trudny dla twórców - w 2020 r. spadek przychodów generowanych przez sektory kultury i kreatywny w Polsce wyniósł 38 proc.

Wskazano, że w 2019 r. sektor kultury i kreatywny – SKK, który obejmuje działania innowacyjne i kreatywne twórców w zakresie sztuki, mediów i projektowania, zatrudniał prawie 460 tys. osób, generując dla gospodarki 59 mld złotych.

PIE przeanalizował w raporcie zarówno ekonomiczne, jak i pozaekonomiczne znaczenie kultury, jej kondycji po pandemii, a także potencjalne modele finansowania. Jak zaznaczył Krzysztof Kutwa z PIE, SKK są ważnym czynnikiem napędzającym gospodarkę. "W 2019 r. firmy z sektorów kultury i kreatywnego bezpośrednio odpowiadały za średnio ponad 2,3 proc. całkowitej wartości dodanej brutto (WDB) w krajach UE, co nominalnie odpowiada około 160 mld euro" - stwierdził. Dodał, że SKK przed wybuchem pandemii odpowiadały za niemal 4,8 proc. łącznej wartości brutto przedsiębiorstw na Cyprze, ponad 2,8 proc. na Malcie i we Francji. "W Polsce było to nieco ponad 2,1 proc., a więc poniżej średniej unijnej, ale jednocześnie najwięcej wśród krajów z regionu CEE" – podkreślił.

W raporcie zauważono, że sektory kultury i kreatywne są źródłem miejsc pracy i dochodów, a także pozytywnie oddziałują na całą gospodarkę. Branże, które najwięcej na tym korzystają to, jak wskazano, rynek nieruchomości (zwłaszcza pod względem wartości dodanej), budownictwo (szczególnie jeśli chodzi o miejsca pracy) oraz usługi profesjonalne, naukowe i techniczne (ze względu na wypłacone wynagrodzenia). "W rankingu największych korzyści z tytułu wpływu wywieranego przez SKK na poszczególne gałęzie w relacji do ich własnej skali działalności przodują informacja i komunikacja (10 proc.), a zaraz za nią usługi profesjonalne, naukowe i techniczne (8,1 proc.)" - podano.

Jak przypomniano, pandemia "doprowadziła do bezprecedensowego kryzysu w sektorach kultury i kreatywnym". Na całym świecie zamykały się muzea, kina, teatry i sale koncertowe. UNESCO oszacowało, że ogólny wkład SKK w globalną wartość dodaną spadł w 2020 r. o 20-40 proc. Dodano, że znaczne spadki przychodów zanotowano w państwach Afryki (np. RPA –38 proc.), Europy (np. Polska i Rumunia –38 proc., Czechy, Austria, Belgia i Francja –34 proc., Niemcy i Skandynawia –30 proc.) oraz Ameryki Północnej (np. USA –27 proc.).

Według cytowanych w raporcie danych Eurostatu w 2020 r. w porównaniu do roku poprzedniego zatrudnienie w sektorach kultury i kreatywnych w UE spadło o 2,6 proc., a całkowite zatrudnienie w unijnej gospodarce skurczyło się średnio o 1,3 proc. "Szacuje się, że całkowite obroty tego sektora w UE spadły o ponad 30 proc., co nominalnie odpowiada prawie 200 mld euro" - wskazano.

Autorzy raportu zaznaczyli, że sektory kultury i kreatywny nie przynoszą jedynie korzyści ekonomicznych, ale też społeczne, takie jak np. poprawa dobrostanu i spójności społeczności. "Uczestnictwo w kulturze stanowi nie tylko podstawę podaży i popytu na dobra i usługi kulturalne i kreatywne, ale także tworzy korzyści społeczne w takich obszarach, jak zdrowie, a szerzej well-being, innowacje, zrównoważony rozwój środowiska, spójność społeczna i dialog międzykulturowy, edukacja włączającą, upodmiotowienie mniejszości, nowe formy przedsiębiorczości społecznej" – podsumował Krzysztof Kutwa. (PAP)

autorka: Magdalena Jarco

maja/ drag/