Sejm odrzucił poprawki Senatu dotyczące m.in. większego wzrostu wynagrodzeń dla rodzin zastępczych zawodowych i dla prowadzących rodzinne domy dziecka. Większości głosów nie uzyskała też poprawka likwidująca limit liczby umów, jakie może starosta zawierać z zawodowymi rodzinami zastępczymi i zmiana polegająca na rezygnacji z ograniczenia umowy z rodzinami tylko do umowy o pracę.

Sejm przyjął za to poprawki opracowane w Senacie w porozumieniu z rządem. Mają one umożliwić rządową pomoc dla samorządów w kosztach związanych z wejściem w życie nowych przepisów, np. tych związanych z podniesieniem wynagrodzeń dla rodzin zastępczych.

Nowelizacja trafi teraz do podpisu przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Przygotowana przez MRiPS regulacja zakłada wyższe wynagrodzenia dla rodzin zastępczych. Wynagrodzenie przysługujące rodzinie zastępczej zawodowej i osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka znacznie wzrośnie z kwoty nie niższej niż 2168,76 zł do kwoty nie niższej niż 4100 zł miesięcznie. W przypadku rodzin pełniących funkcję pogotowia rodzinnego z kwoty nie niższej niż 2819,39 zł do kwoty nie niższej niż 5084 zł. Wynagrodzenia będą waloryzowane według wskaźnika inflacji.

Nowelizacja wprowadza także zakaz tworzenia nowych domów dziecka. Będzie to możliwe, co do zasady, jedynie w sytuacjach wyjątkowych, za zgodą wojewody i po zasięgnięciu opinii Rzecznika Praw Dziecka.

Wprowadzony zostanie też centralny rejestr pieczy zastępczej. System zgromadzi w jednym miejscu komplet danych, co ma pozwolić m.in. na szybsze i łatwiejsze znalezienie wolnego miejsca dla dziecka. Rejestr ma ułatwić pracę sądom rodzinnym, a także organizatorom rodzinnej pieczy zastępczej.

Dodatkowo wprowadzono zmiany w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka. Zmiany mają ułatwić podpisywanie umów ze starostami innymi niż starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zastępczej czy kandydata.

Funkcjonować będzie zasada, że m.in. powiat – na którego terenie funkcjonują rodziny zastępcze lub rodzinne domy dziecka – może odmówić umieszczenia dziecka w danej rodzinie zastępczej lub w rodzinnym domu dziecka tylko w sytuacji, gdy liczba dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej spoza powiatu przekroczyła 25 proc.

W ustawie wprowadzono także zmiany w zakresie prawa do urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego przysługujących pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

Uprawnienia te, co do zasady, wydłużono do ukończenia przez dziecko 14 lat. W aktualnym stanie prawnym przysługują one zasadniczo do ukończenia przez dziecko 7 lub w wyjątkowych sytuacjach do 10 lat.

Zrezygnowano z kryterium dochodowego w wysokości 1200 zł, obowiązującego przy przyznawaniu pomocy na usamodzielnienie oraz pomocy na zagospodarowanie osobom usamodzielnianym (czyli osobom opuszczającym pieczę zastępczą po osiągnięciu pełnoletności).

W noweli wprowadzono także możliwość pozostania w dotychczasowej formie pieczy zastępczej osobom legitymującym się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności bez konieczności jednoczesnego spełnienia wymogu uczenia się. Wprowadzono także możliwość jednokrotnego powrotu osoby, która opuściła już po osiągnięciu pełnoletności pieczę zastępczą, do dotychczasowej rodziny zastępczej, czy też placówki. To szansa dla tych wychowanków, którzy zbyt szybko podjęli próbę samodzielnego życia.(PAP)

Autorki: Karolina Kropiwiec, Katarzyna Herbut

kkr/ kh/ mhr/