Choć przebieg eksperymentu wykonanego w ramach projektu „Proof by Underpants” może wydawać się dziwaczny, jego cel był jak najbardziej poważny. Badanie realizowane przez naukowców z ośrodka Agroscope i Uniwersytetu w Zurychu miało na celu zgromadzenie szczegółowych danych na temat jakości gleby w ogrodach i gospodarstwach rolnych. Żeby uzyskać jak najwięcej materiału do analizy, pomysłodawcy projektu poprosili o pomoc wolontariuszy, których większość stanowili uczniowie szwajcarskich szkół. Zgłosiło się tysiąc osób. W kwietniu ubiegłego zakopali oni na terenie całej Szwajcarii bawełniane majtki - w sumie dwa tysiące par w 880 miejscach.

Niedawno majtki zostały wykopane i przebadane. Wstępne wyniki analiz ogłoszono podczas Festiwalu Żywej Gleby, który odbył się w tym tygodniu siedzibie Agroscope. Naukowcy ogłosili, że wykryli na bieliźnie ponad 18 900 rodzajów bakterii i 6500 różnych grzybów, a także inne organizmy, które zamieszkują gleby. Wśród nich są skoczogonki, zaleszczotki, stonogi, nicienie, grzyby i bakterie. Organizmy te pełnią ważną funkcję: przetwarzają materię organiczną, taką jak ściółka, skoszona trawa, obornik i zwłoki, na składniki odżywcze dla roślin. W ten sposób wytwarzają „darmowy nawóz” do naszych ogrodów i dla rolnictwa. "Bez współpracy naukowców obywatelskich nigdy nie zgromadzilibyśmy tylu danych. To jak dotąd największy tego typu projekt w Szwajcarii – przyznał szef projektu Franz Bender w oświadczeniu wydanym przez Agroscope.

W laboratorium precyzyjnie zmierzono stopień rozkładu bielizny za pomocą skanów cyfrowych oraz przeanalizowano dostarczone próbki gleby. Wstępne ustalenia wykazały, że próchnica, czyli zawarta w glebie materia organiczna, która powstała w wyniku rozkładu szczątków roślinnych i zwierzęcych, ma kluczowe znaczenie dla tempa rozkładu kolejnych szczątków, a tym samym dla zdrowia gleby. "Im więcej w glebie materiału organicznego, tym więcej składników odżywczych jest dostępnych dla milionów organizmów glebowych i tym szybszy jest rozkład bielizny" – wyjaśnił Franz Bender.

Najwyższą zawartość próchnicy stwierdzono w ogrodach prywatnych - była wyższa średnio o 23 proc. niż na gruntach rolnych. "Wynika to przede wszystkim z większego wykorzystania kompostu. Kompostowanie uwalnia cenne składniki odżywcze, które służą również jako pokarm dla organizmów glebowych – tłumaczy Bender. I dodaje, że badania pokazały też, jak ogromne znaczenie ma zawartość próchnicy dla bilansu wodnego gleby. "Im więcej w glebie było próchnicy, tym więcej wody była w stanie zmagazynować" – stwierdził.

Jak wyniki tego "majtkowego eksperymentu" mogą przełożyć się na konkretne działania? "Badanie wyraźnie pokazało, że próchnica zapewnia optymalne funkcjonowanie ekosystemu glebowego, a tym samym pozwala magazynować większe ilości wody. Jeżeli więc chcemy ochronić sektor rolniczy przed narastającymi suszami, utrzymać wysokie plony i produkować w sposób bardziej zrównoważony, to powinniśmy zacząć od podniesienia zawartości próchnicy w glebie" - stwierdził Marcel van der Heijden z Agroscope.

Znanymi już metodami zwiększania zawartości próchnicy w glebie są m.in. zapewnienie stałej okrywy roślinnej, stosowanie kompostu i ściółkowanie. We wzbogacaniu gleby w próchnicę może rolnikom i działkowiczom pomóc też opracowany przez szwajcarskich naukowców bezpłatny kalkulator internetowy. Można go znaleźć na stronie www.beweisstueck-unterhose.ch. (PAP Life)

agf/ gra/