Komisja Gospodarki i Rozwoju rozpatrzyła w czwartek siedem poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania do projektu ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024.

Zgodnie z projektem ustawy rząd może - w drodze uchwały - przyjąć program udzielania przedsiębiorcom pomocy. To również rząd określi przedsiębiorców uprawnionych do otrzymania pomocy w ramach danego programu, formy, kryteria, warunki i okres jej przyznania, a także sposób obliczania wysokości i maksymalną kwotę pomocy, zakres oraz termin i sposób składania wniosków o udzielenie pomocy, a także zasady i terminy jej rozliczania.

Komisja negatywnie oceniła poprawki opozycji, w tym Polski 2050, by wprowadzić obowiązek uzyskania pozytywnej opinii sejmowej komisji przed przyjęciem rządowej uchwały o programie pomocy, a także by rząd musiał przedstawić Sejmowi informacje o wykorzystaniu środków na wsparcie przedsiębiorców.

Jak argumentował Mirosław Suchoń (Polska 2050), projekt ws. programów wsparcia dla przedsiębiorców jest "wydmuszką", bo nie określa, do jakich grup przedsiębiorców trafi pomoc i na jakich zasadach. Również Koalicja Obywatelska zwróciła uwagę, że w ustawie powinno być wskazane, jakie firmy obejmie wsparcie i wedle jakich kryteriów. Klub KO zapowiedział poprawkę w tej sprawie na etapie prac w Senacie.

Komisja zarekomendowała natomiast przyjęcie poprawki PiS, by czasowo (do 30 kwietnia 2023 r.) zawiesić zakaz sprzedaży węgla brunatnego niespełniającego norm jakościowych, a także przepisy o karaniu przedsiębiorców za wprowadzanie takiego paliwa do obrotu, oraz by nie karać (również czasowo, do 30 kwietnia 2023 r.) za łamanie uchwał antysmogowych w odniesieniu do węgla brunatnego.

Sejmowi legislatorzy zwrócili uwagę, że poprawka nie ma związku z rozpatrywanym projektem i ma charakter nowej inicjatywy ustawodawczej - należy dokonać nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Obecny podczas posiedzenia komisji minister rozwoju i technologii Waldemar Buda przyznał, że rozumie te uwagi, ale sytuacja jest wyjątkowa, a odrębny proces legislacyjny wprowadzający te zmiany byłby pracochłonny. "Odstępstwo od reguł czynimy, by zapewnić surowiec do ogrzewania domów. Jest to czasowe, do 30 kwietnia 2023 r., więc ten sezon traktujemy wyjątkowo z oczywistych względów" - powiedział Buda.

Projekt trafi teraz do trzeciego czytania (głosowania).

Zgodnie z projektem źródłem finansowania programów wsparcia dla przedsiębiorców ma być nadwyżka finansowa zgromadzona w Funduszu Rekompensat Pośrednich Kosztów Emisji (FRPKE) oraz środki pochodzące z pożyczki z budżetu państwa w wysokości 5 mld zł w 2023 r.

Limit wydatków przeznaczony na realizację programów wsparcia dla firm ma wynieść łącznie 17,4 mld zł, z czego w 2022 r. – 5 mld 79 mln 416 tys. zł, w 2023 r. – 8 mld 212 mln 659 tys. zł, a w 2024 r. – 4 mld 136 mln 240 tys. zł.

Pomoc publiczna w ramach programu rządowego przyznawana ma być na wniosek uprawnionego przedsiębiorcy. Składając wniosek, będzie on wyrażał zgodę na poddanie się kontroli w zakresie wysokości otrzymanej pomocy, spełnienia warunków jej uzyskania oraz prawidłowości jej rozliczenia.

W uzasadnieniu projektu podano, że część firm energochłonnych zmuszona jest wstrzymywać produkcję swoich wyrobów, ponieważ jej koszty przewyższają cenę rynkową w związku z bardzo wysokimi cenami energii. Wsparcie z programów rządowych z tytułu wzrostu cen energii i gazu ziemnego ma pozwolić firmom "utrzymać płynność, rentowność, miejsca pracy i zdolności produkcyjne w najbardziej trudnych momentach".

W ubiegłym tygodniu weszła w życie ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw, w której wprowadzono możliwość odstąpienia na czas do dwóch lat od norm jakościowych dla paliw stałych, jeżeli "wystąpią na rynku nadzwyczajne zdarzenia". Odstąpienie nie dotyczy mułów, flotokoncentratów oraz węgla brunatnego.(PAP)

kmz/ mk/