Prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski wystawa jest kontynuacją projektu, który artysta rozpoczął w 2020 r., zainspirowany rozmową z Barbarą Wojnarowską-Gautier, byłą więźniarką obozu koncentracyjnego Auschwitz, ofiarą eksperymentów Josefa Mengele. Dziś jest ona kustoszem honorowym tego projektu.

„Artysta odpowiadając na jej apel, zdecydował się wziąć udział w projekcie przywracania pamięci o pierwszym transporcie Polaków do największej fabryki śmierci w historii świata” – zaznacza w komentarzu do ekspozycji jej kurator Daniel Echaust.

14 czerwca 1940 r. Niemcy deportowali do nowo utworzonego niemieckiego obozu Auschwitz grupę 728 Polaków, głównie młodych ludzi – harcerzy, studentów, członków podziemnych organizacji niepodległościowych, żołnierzy kampanii wrześniowej, którzy próbowali przedrzeć się na Węgry, do powstającej tam Armii Polskiej. Transport odbywał się pociągiem. Znaleźli się w nim Polacy, którzy byli przetrzymywani przez Niemców w więzieniu w Tarnowie. Nieświadomi celu podróży, usłyszeli na stacji kolejowej w Krakowie radosne niemieckie komunikaty o zajęciu – bez walki – Paryża.

Takich transportów odbyło się do końca wojny tysiące, ale właśnie ten pierwszy jest tematem wizji artystycznej Wojciecha Korkucia. Dwa lata temu i rok temu, w czerwcu, Wojciech Korkuć zrealizował w przestrzeni miejskiej projekt 728. W jego ramach przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie powstała ekspozycja pełnej kartoteki imion, nazwisk i zachowanych zdjęć pierwszych polskich więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz. Na ulicach stolicy rozmieszczone zostały także plakaty odwołujące się do pamięci o tym wydarzeniu.

„W tym roku artysta skupia się na najmłodszych ofiarach transportu, podejmuje próbę zniesienia dystansu czasowego przez zastosowanie współczesnych technik wizualnych i w ten sposób przybliżenie ich współczesnym Polakom” – charakteryzuje ekspozycję kurator Daniel Echaust.

Wystawa Wojciecha Korkucia „Pierwszy transport” w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zostanie otwarta 20 czerwca i będzie dostępna do 14 sierpnia 2022 r. (PAP)

Autor: Anna Bernat

abe/ skp/