Aktor teatralny i filmowy oraz profesor i krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych Jerzy Trela zmarł 15 maja w wieku 80 lat.

„Odszedł jeden z najwybitniejszych artystów współczesnego teatru polskiego. Znakomity aktor i pedagog. Twórca wielu pamiętnych i niesłychanie różnorodnych kreacji scenicznych, filmowych, telewizyjnych i radiowych, a wreszcie wspaniały mistrz i wychowawca kilku pokoleń i studentów Krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych oraz jej rektor. Zarazem odszedł człowiek szlachetny o wielkiej erudycji i kulturze literackiej oraz stałych przekonaniach artystycznych, którym zawsze był wierny niezależnie od ceny tej wierności. (…) Ufam, że Jerzy Trela pozostanie w pamięci potomnych jako wzór artysty całym swoim sercem, talentem i kunsztem służącego prawdzie, dobru i pięknu” – odczytał w liście Andrzeja Dudy doradca prezydenta Andrzej Waśko.

List od wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego w czasie uroczystości odczytała Joanna Wnuk-Nazarowa, była Minister Kultury i Sztuki.

„Z poczuciem niepowetowanej straty żegnamy dziś Jerzego Trelę – wielką postać na scenie polskiego teatru” - zaznaczył wicepremier w liście do uczestników uroczystości pogrzebowych artysty.

Jak przypomniał szef resortu kultury w liście, "maj 2022 roku przyniósł bolesną stratę dla środowiska teatralnego w Polsce". "Z poczuciem niepowetowanej straty żegnamy dziś Jerzego Trelę – wielką postać na scenie polskiego teatru" - zaznaczył.

Piotr Gliński wskazał, że Jerzy Trela "był niezrównanym mistrzem słowa scenicznego". "Monologi romantyczne wypowiadane charakterystycznym głosem Mistrza sięgały najwyższych poziomów sztuki aktorskiej i zapadały w pamięć jako wykonania ikoniczne" - podkreślił.

Szef MKiDN wskazał ponadto, że "fundamentalne miejsce w dziejach polskiego teatru zajmą oczywiście kreacje tego wspaniałego artysty w inscenizacjach Konrada Swinarskiego: Gustawa – Konrada w +Dziadach+ Adama Mickiewicza i Konrada w +Wyzwoleniu+ Stanisława Wyspiańskiego". "W annałach historii naszej sceny pozostaną także wybitne role w spektaklach Jerzego Jarockiego, w +Fauście+ Goethego, +Życie jest snem+ Calderona czy +Szewcach+ Witkacego. Jerzy Trela współpracował także twórczo z Jerzym Grzegorzewskim, występując w inscenizacji +Wesela+ oraz +Sędziów+ Wyspiańskiego. Uświetnił również swoim aktorskim kunsztem +Lunatyków+ Brocha w reżyserii Krystiana Lupy" - przypomniał Piotr Gliński.

Szef resortu kultury zaznaczył również, że "przez niemal półwiecze świadkiem rozkwitu jego twórczości był Kraków, a teatralnym domem - Stary Teatr w Krakowie". "Był współtwórcą legendarnego krakowskiego Teatru STU. Obecny był również na innych scenach krakowskich, w Teatrze Ludowym i Rozmaitości" - przypomniał. "Delektowaliśmy się rolami Jerzego Treli na warszawskich scenach: Teatru Narodowego, Teatru Studio oraz Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana" - dodał. Jak także zwrócił uwagę Gliński, Jerzy Trela "zapisał bogatą kartę w historii Teatru Telewizji, przygotowując w nim blisko 140 znakomitych ról". Przypomniał ponadto, że Trela posiadał w swoim dorobku także ponad 200 kreacji filmowych. "Wszystkie, nawet te epizodyczne, nasycone były niepowtarzalnym emploi Artysty" - zaznaczył.

"Swoje doświadczenie i wiedzę przekazywał młodym adeptom sztuki aktorskiej. Sprawował zaszczytną funkcję rektora krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej" - wskazał szef MKiDN. Gliński zaznaczył ponadto, że "społeczne i środowiskowe uznanie dla talentu i autorytetu Jerzego Treli znalazło wyraz w szeregu nagród i odznaczeń, wśród których miejsce poczesne zajmuje Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Szef MKiDN wskazał, że "Jerzy Trela był osobą otwartą, pełną mądrości i – skromności". Przypomniał, że "Jerzy Bińczycki mówił o tym genialnym Artyście: +Trela to zjawisko. W moim przekonaniu jest to człowiek dotknięty palcem bożym+". "Kultura polska poniosła prawdziwie niepowetowaną stratę" - podsumował Piotr Gliński.

autorzy: Anna Kruszyńska, Szymon Bafia, Nadia Senkowska

akr/ szb/ nak/ dki/