Za ustawą wraz z poprawkami zagłosowało 97 senatorów, dwóch było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Wcześniej Senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zarekomendowała wprowadzenie do ustawy szeregu poprawek o charakterze legislacyjnych. Z kolei na posiedzeniu plenarnym zgłoszono poprawki wprowadzające zmianę w ośmiu miejscach ustawy. Chodzi o zastąpienie używanych w obowiązującej ustawie pojęć "matka, ojciec" zbiorczym określeniem "rodzice". Jak mówiła senacka legislator, "od strony praktycznego funkcjonowania przepisów", poprawka nie powinna wywołać "żadnych zmian w obowiązującym stanie prawnym". Opinia rządu do proponowanych poprawek była negatywna.

Przygotowaną w MSWiA ustawę o dokumentach paszportowych Sejm uchwalił 13 stycznia. Jak mówił w środę wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker na posiedzeniu senackiej komisji, głównym celem zmian jest utworzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych. Wdrożenie nowych rozwiązań zaplanowano na 28 marca.

RDP zastąpi dotychczasową Centralną Ewidencję Wydanych i Unieważnionych Dokumentów Paszportowych (CEWiUDP) oraz lokalne ewidencje. Ma być komponentem Systemu Rejestrów Państwowych, który obecnie łączy sześć rejestrów m.in. PESEL, dowodów osobistych (RDO), stanu cywilnego (RSC) czy danych kontaktowych (RDK).

Budowa nowego rejestru sprawi m.in., że nie będzie trzeba wypełniać papierowego wniosku o paszport. Po zmianach wniosek elektroniczny będzie generował urzędnik paszportowy, a obywatel będzie się podpisywał cyfrowo. Uruchomione zostaną także nowe usługi elektroniczne, m.in. możliwość sprawdzenia ważności paszportu czy unieważnienie paszportu po utraceniu go przez posiadacza.

Obywatel ponadto otrzymywać będzie powiadomienia za pośrednictwem RDK o zmianach statusu paszportu, np. zbliżającym się terminie utraty ważności. Rodzice będą mogli też złożyć wniosek o wydanie paszportu dla dziecka poniżej 12. roku życia (proponowane przepisy obniżą z 13 do 12 lat granicę wieku, od której wydawane są paszporty z 10-letnim terminem ważności i podpisem).

Ustawa uszczegóławia także kwestie związane z książeczką paszportową – jej budowy i zakresu danych. Na celu ma również usystematyzowanie opłat paszportowych. W Ocenie Skutków Regulacji do projektu ustawy napisano, że przewiduje m.in. zastąpienie rozbudowanego systemu ulg liczonych od wysokości opłat - konkretnymi kwotami, które znajdą się w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy.

Ustawa przewiduje ponadto zmiany dotyczące drugich paszportów, w tym uproszczenie procedury ubiegania się o takie dokumenty. Polegać ono będzie na pominięciu wydawania decyzji w tej sprawie przez ministra SWiA – rozpoczynać się będzie ona bezpośrednio u wojewody lub konsula. Wydłużony zostanie też okres ważności takich paszportów z 2 do 3 lat.

Jedną z propozycji jest także możliwość wydania paszportu tymczasowego osobie, która już dysponuje dokumentem paszportowym. Jak wyjaśnili projektodawcy, zmiana ta zabezpieczy sytuacje osób, które przekroczyły granicę na podstawie dowodu, ale następnie go utraciły i, choć mają paszport, to nie dysponują nim w czasie podróży. "Obecnie, aby wydać paszport tymczasowy w takiej sytuacji, organ paszportowy musi unieważnić paszport, co oznacza konieczność ubiegania się o nowy dokument i ponoszenia kosztów z tym związanych" – zaznaczono w OSR.

W ustawie zaproponowano też poszerzenie katalogu osób uprawnionych o tymczasowy paszport. Chodzi o małoletnich, którzy w związku z np. kontynuacją nauki lub koniecznością zapewnienia im opieki potrzebują pilnie wyjechać za granicę.

Skrócony ma też zostać przebieg postępowań w sprawach odmowy wydania i unieważnienia dokumentu paszportowego na wniosek np. sądu czy prokuratora. Od decyzji wydanej w tej sprawie nie przysługiwać będzie odwołanie. "W takich przypadkach stronie będzie przysługiwało prawo wniesienia skargi bezpośrednio do sądu administracyjnego" - zaznaczono w OSR.

Podczas prac w Sejmie do ustawy wprowadzono kilka poprawek. Jedna z nich ustaliła, że wysokość opłaty za paszport lub paszport tymczasowy nie może przekroczyć 5 proc., a nie, jak było w pierwotnej wersji, 10 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Dodano też zapisy, na mocy których paszporty dyplomatyczne wydawane będą również wojewodom, wicewojewodom, marszałkom, wicemarszałkom i członkom zarządu województw.

W Sejmie przyjęto też poprawkę, która objęła obniżoną opłatą za paszport także strażaków Ochotniczych Straży Pożarnych oraz ratowników ochotników górskich. Inna obniżyła maksymalną możliwą opłatę za dostęp do usługi umożliwiającej weryfikację paszportu z 0,5 proc. do 0,1 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Poszerzono też listę służb, którym minister ds. informatyzacji udostępnia dane zgromadzone w RDP (z wyłączeniem danych biometrycznych w postaci odcisków palców), o Straż Marszałkowską.

Regulacja ma wejść w życie 28 marca, z wyjątkiem niektórych przepisów. Wtedy też straci moc obowiązująca obecnie ustawa o dokumentach paszportowych z 2006 roku.(PAP)

Autor: Marcin Chomiuk

mchom/ jann/