Minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński przypomniał, że otwarcie Galerii Sztuki XIX Wieku jest kolejnym etapem modernizacji Muzeum Narodowego w Warszawie. „Muzeum Narodowe charakteryzuje się ciągłością pracy i kontynuacją wieloletniego dorobku” - podkreślił. Dodał, że ma nadzieję na wzbogacenie zbiorów Galerii o kolejne dzieła, które zaginęły w czasie II wojny światowej. „Powoli wracają do nasz dzieła, które w olbrzymiej liczbie zginęły z polskich zbiorów” – powiedział. Przypomniał także, że celem resortu kultury jest rozbudowa Muzeum Narodowego. „Są dobre informacje dotyczące rozwoju Muzeum Narodowego. Dziś rozmawiałem na ten temat z wiceprezydentem Warszawy. Jest zgoda władz miasta i konserwatora zabytków, aby rozpocząć tę długo wyczekiwaną inicjatywę” – mówił.

Gliński ocenił, że Galeria Sztuki XIX Wieku po aranżacji „prezentuje wieloraki dorobek i służy wydobyciu mniej znanych, wspaniałych malarzy takich jak Maurycy Gottlieb i Witold Wojtkiewicz, zestawiony ze swoim nauczycielem – Janem Matejką”.

Według dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie prof. Łukasza Gawła ogromne tempo prac modernizacyjnych było zasługą zespołu muzealników zaangażowanego w jej zaprojektowanie. Dodał, że rearanżacja nie byłaby możliwa bez wsparcia środków Polskiej Grupy Energetycznej, która jest mecenasem ekspozycji.

Mówiąc o prezentowanych zbiorach dyrektor Gaweł stwierdził, że jego zdaniem najważniejszą zmianą w Galerii Sztuki XIX Wieku jest „powrót gabinetu Wyspiańskiego” - w ramach rearanżacji na wystawie pojawiły się jego słynne pastele. Ze względu na surowe wymogi konserwatorskie, wynikające z wrażliwości papierowego podłoża i nietrwałości techniki, prace Wyspiańskiego będą prezentowane rotacyjnie, w zmienianych co kilka miesięcy odsłonach.

„Zaklęta w tej galerii jest nie tylko historia malarstwa polskiego, ale również dzieje kolekcji Muzeum Narodowego, która była budowana wspólnym wysiłkiem społeczeństwa. To panorama sztuki od Oświecenia do Młodej Polski” - powiedziała dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez, kuratorka ekspozycji. Dodała, że początki zbiorów malarstwa dziewiętnastowiecznego sięgają lat sześćdziesiątych i przypominają o działalności ówczesnego warszawskiego środowiska artystycznego. „Muzeum jest również beneficjentem zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, które swój wysiłek kierowało na promocję sztuki polskiej” – dodała. Przypomniała także zapisy pierwszego statutu Muzeum Narodowego, który stwierdzał, że celem tej instytucji jest „świadome kolekcjonowanie sztuki polskiej oraz, w miarę możliwości sztuki wszechświatowej”. „W pewnym sensie nasza Galeria odzwierciedla założenia sprzed stu lat i honoruje darczyńców, którzy szerokim gestem przekazywali Muzeum swoje zbiory” – powiedziała kuratorka.

Galeria Sztuki XIX Wieku MNW jest jedną z największych i najważniejszych ekspozycji malarstwa polskiego. Zmiany w Galerii Sztuki XIX Wieku zaplanowano w związku z przypadającym w 2022 roku jubileuszem 160 rocznicy powstania Muzeum. 22 maja 1862 roku władze Królestwa Polskiego ogłosiły powołane Szkoły Głównej, Szkoły Sztuk Pięknych i Biblioteki Głównej i Muzeum Sztuk Pięknych. Ta ostatnia instytucja uważana jest za zaczątek przyszłego Muzeum Narodowego w Warszawie.

W sumie na nowej ekspozycji znalazło się ponad 300 obiektów. na początku przyszłego roku zostanie udostępniony publiczności Gabinet Fotografii. Zmieniły się wszystkie pomieszczenia Galerii, między innymi słynna Sala Matejkowska, w której pokazywane są najważniejsze dzieła najwybitniejszego polskiego malarza historycznego. Na wystawie znalazły się prace prekursora symbolizmu Witolda Wojtkiewicza, ucznia Jana Matejki Maurycego Gottlieba czy realisty Wojciecha Gersona. W galerii pojawiły się również rzeźby wybitnych twórców, m.in. Bolesława Biegasa, Toli Certowicz, Jeana-Baptiste’a Carpeaux, Abrahama Eisenberga, Konstantego Laszczki, Antoniego Madeyskiego, Wacława Szymanowskiego, Edwarda Wittiga oraz Auguste’a Rodina. „Pozwoli to zasygnalizować związki między dziełami powstającymi w tym samym czasie w różnych zakątkach Europy” – podkreślają autorzy planu modernizacji Galerii.

Zwiedzanie ułatwią nowe infografiki z rozbudowanym systemem komentarzy kontekstowych, które ułatwiają zrozumienie dzieł sztuki. Jak podkreśla dyrekcja Muzeum Narodowego celem jest podniesienie walorów edukacyjnych ekspozycji. Muzeum Narodowe w Warszawie zapowiada, że „efektem przeprowadzonych prac będzie także poprawa komfortu zwiedzania i bezpieczeństwa prezentowanych dzieł”. Funkcjonowaniu otwartej na nowo galerii towarzyszyć ma bogaty program edukacyjny skierowany do wszystkich grup wiekowych.

Trwająca od początku września 2021 r. modernizacja Galerii Sztuki XIX wieku to kolejny etap zmian w Muzeum Narodowym. Pod koniec minionego roku zakończono przebudowę Galerii Sztuki Starożytnej. Zwiedzający po raz pierwszy mogli obejrzeć jej zbiory w lutym 2021 r., tuż po otwarciu muzeów w wyniku zmniejszenia obostrzeń epidemicznych.(PAP)

Autor: Michał Szukała

szuk/ pat/