Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/lekkoatletyka - zwycięstwo Alfred w biegu na 100 m Julien Alfred z Saint Lucia czasem 10,72 poprawiła rekord życiowy i wygrała finałowy bieg na 100 m w igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Na podium stanęły… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/pływanie - trzecie złoto McIntosh Summer McIntosh zdobyła złoty medal igrzysk w Paryżu w pływackim wyścigu na 200 m stylem zmiennym. Niespełna 18-letnia Kanadyjka po raz trzeci stanęła… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 2. Ekstraliga żużlowa – Polonia - Stal 52:37 Abramczyk Polonia Bydgoszcz - Texom Stal Rzeszów 52:37. Punkt bonusowy zdobyła Polonia, która pierwszy mecz - w Rzeszowie - wygrała 33:21 (wówczas sędzia… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/lekkoatletyka - sztafeta mieszana 4x400 m (wyniki) Wyniki sztafety mieszanej 4x400 m: 1. Holandia 3.07,43 - rekord Europy (Eugene Omalla, Lieke Klaver, Isaya Klein Ikkink, Femke Bol) 2. USA 3.07,74 (Vernon Norwood… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/szermierka - ukraińskie szablistki najlepsze drużynowo, szósty medal Charłan Ukraińskie szablistki triumfowały w olimpijskim turnieju drużynowym. W finale pokonały Koreę Południową 45:42. Największy udział w sukcesie miała świetnie… » więcej 2024-08-03, godz. 21:20 Paryż/lekkoatletyka - ósme miejsce Polaków i zwycięstwo Holandii w sztafecie mieszanej 4x400 m Maksymilian Szwed, Justyna Święty-Ersetic, Karol Zalewski i Alicja Wrona-Kutrzepa czasem 3.12,39 zajęli ósme miejsce w sztafecie mieszanej 4x400 m podczas… » więcej 2024-08-03, godz. 21:20 USA/ Trump: debata z Harris albo 4 września, albo w ogóle (aktl.) Były prezydent Trump oświadczył w sobotę, że albo spotka się na debacie przedwyborczej z Kamalą Harris 4 września, albo 'w ogóle'. Tak na platformie Truth… » więcej 2024-08-03, godz. 21:20 Kujawsko-pomorskie/ Po wypadku na dk 15 koło Gniewkowa - ruch wahadłowy (aktl.) Ruch wahadłowy wprowadzony został na drodze krajowej nr 15 w Suchatówce koło Gniewkowa (woj. kujawsko-pomorskie), gdzie zderzyły się trzy samochody osobowe… » więcej 2024-08-03, godz. 21:20 Paryż/siatkówka – Kochanowski: przeciwnik bardzo nas stłamsił Polscy siatkarze wyraźnie przegrali z Włochami 1:3 w ostatnim meczu fazy grupowej igrzysk olimpijskich w Paryżu. „Przeciwnik naprawdę bardzo nas stłamsił… » więcej 2024-08-03, godz. 21:10 Ekstraklasa piłkarska - Lech - Lechia 3:0 (do przerwy) Lech Poznań - Lechia Gdańsk 3:0 do przerwy Bramki: 1:0 Mikael Ishak (3-głową), 2:0 Dino Hotic (35-głową), 3:0 Mikael Ishak (40). Sędzia: Marcin Szczerbowicz… » więcej
84858687888990
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »