Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 11:50 Paryż/pływanie - Wasick awansowała do półfinału 50 m st. dowolnym Katarzyna Wasick z drugim czasem (24,27) awansowała do wieczornego półfinału olimpijskiej rywalizacji w Paryżu na 50 m stylem dowolnym w pływaniu. Z rywalizacja… » więcej 2024-08-03, godz. 11:50 Paryż/lekkoatletyka - Wielgosz wyeliminowana w repasażach na 800 m Anna Wielgosz zajęła siódme miejsce w swoim biegu repasażowym na 800 m i nie awansowała do półfinału olimpijskiej rywalizacji w Paryżu. Polka uzyskała… » więcej 2024-08-03, godz. 11:40 Paryż/wioślarstwo - ósemka mężczyzn (wyniki) Wyniki wioślarskiej ósemki mężczyzn: 1. Wielka Brytania 5.22,88(Sholto Carnegie, Rory Gibbs, Morgan Bolding, Jacob Dawson, Charles Elwes, Tom Digby,James… » więcej 2024-08-03, godz. 11:40 Paryż/wioślarstwo - Brytyjczycy najlepsi w finale ósemek Brytyjscy wioślarze zdobyli złoty medal igrzysk olimpijskich w Paryżu w rywalizacji ósemek. Drugie miejsce zajęli Holendrzy, a trzecie - USA. Polacy nie … » więcej 2024-08-03, godz. 11:30 Kazachstan/ Dziennikarz skazany na siedem lat więzienia za rzekomą działalność ekstremistyczną Na siedem lat pozbawienia wolności skazał kazachstański sąd dziennikarza i społecznika Dumana Muhammedkarima za domniemane finansowanie działalności ekstremistycznej… » więcej 2024-08-03, godz. 11:30 Śląskie/ Powstał spot promujący bezpieczeństwo nad wodą „Człowiek tonie po cichu, tylko świadek może być jego głosem” - to hasło spotu profilaktycznego zrealizowanego przez śląskie służby w związku z… » więcej 2024-08-03, godz. 11:20 Paryż/wioślarstwo - ósemka kobiet (wyniki) Wyniki wioślarskiej ósemki kobiet: 1. Rumunia 5.54,39(Maria-Magdalena Rusu, Roxana-Iuliana Anghel, Nicoleta-Ancuta Bodnar, Maria Lehaci, Adriana Adam,Amalia… » więcej 2024-08-03, godz. 11:20 Paryż/wioślarstwo - złoto rumuńskiej ósemki kobiet Rumuńskie wioślarki wywalczyły złoty medal igrzysk olimpijskich w Paryżu w rywalizacji ósemek. Srebro zdobyły broniące tytułu Kanadyjki, a brąz - Brytyjki… » więcej 2024-08-03, godz. 11:20 Paryż/boks - Włoszka Carini otrzyma 50 tys. dolarów premii od IBA Międzynarodowa Federacja Bokserska (IBA) przyznała Angeli Carini premię 50 tysięcy dolarów. Włoszka w kat. 66 kg zrezygnowała z walki z Imane Khelif. Płeć… » więcej 2024-08-03, godz. 11:10 Kraków/ Stary sprzęt kinowy wzbogacił wystawę stałą Muzeum Inżynierii i Techniki Projektor kinowy z 1972 roku, który służył w Kinie 'Zdrój' dawnego Zakładu Przyrodoleczniczego w Ustroniu, a także związana z filmem niemym pianola zostały… » więcej
76777879808182
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »