Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 13:00 Paryż/żeglarstwo – Dziarnowska była w ćwierćfinale piąta i zajęła ósme miejsce w klasie iQFoil Maja Dziarnowska (SKŻ Ergo Hestia Sopot) była w ćwierćfinale serii medalowej olimpijskich regat w windsurfingowej klasie iQFoil piąta i ostatecznie zajęła… » więcej 2024-08-03, godz. 12:40 Paryż/lekkoatletyka - Wdowik odpadł w eliminacjach na 100 m Oliwer Wdowik czasem 11,53 zajął ostatnie, dziewiąte miejsce w swoim biegu eliminacyjnym i odpadł z walki o medale igrzysk olimpijskich w Paryżu. W tej serii… » więcej 2024-08-03, godz. 12:40 Lubelskie/ Areszt dla kierowcy, który złamał cztery zakazy prowadzenia pojazdów 29-latek, który w okolicach Siedlisk (Lubelskie) jechał pijany autem, uderzył w cztery inne samochody i chciał uciec z miejsca wypadku, został aresztowany… » więcej 2024-08-03, godz. 12:10 Paryż/pływanie - Wasick: to jeden z moich lepszych wyników rano Katarzyna Wasick z drugim czasem (24,27) awansowała do wieczornego półfinału olimpijskiej rywalizacji w Paryżu na 50 m stylem dowolnym w pływaniu. Z rywalizacja… » więcej 2024-08-03, godz. 12:00 MON: trwa procedura odwołania polskiego generała z Kwatery Głównej NATO Po wniosku sojuszników trwa procedura odwołania gen. bryg. Artura Jakubczyka z Międzynarodowego Sztabu Wojskowego w Kwaterze Głównej NATO - przekazał w mediach… » więcej 2024-08-03, godz. 12:00 Paryż/wioślarstwo - jedynka mężczyzn (wyniki) Wyniki wioślarskiej jedynki mężczyzn: 1. Oliver Zeidler (Niemcy) 6.37,57 2. Jauheni Załaty (AIN) 6.42,96 3. Simon van Dorp (Holandia) 6.44,72 4. Tim Brys… » więcej 2024-08-03, godz. 12:00 Paryż/wioślarstwo - trzykrotny mistrz świata Zeidler ze złotem w jedynce Trzykrotny mistrz świata Niemiec Oliver Zeidler triumfował w rywalizacji wioślarskich jedynek na igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Srebro wywalczył startujący… » więcej 2024-08-03, godz. 12:00 Pomorskie/ Jedno kąpielisko na Kaszubach z zakazem kąpieli; w pozostałych woda jest czysta W związku z zakwitem sinic na kąpielisku w Kościerzynie nad jeziorem Gałęźnym wprowadzono zakaz wchodzenia do wody - poinformowała w sobotę sanepid. Pozostałe… » więcej 2024-08-03, godz. 12:00 Podlaskie/ Prawie 1,1 tys. uczestników spływu "500 kajaków" w Drohiczynie Prawie 1,1 tys. osób bierze udział w dorocznym spływie '500 kajaków', zorganizowanym w sobotę na rzece Bug w Drohiczynie (Podlaskie). Część z nich weźmie… » więcej 2024-08-03, godz. 11:50 Pomorskie/ Po wypadku odblokowano dk 25 w Głędowie (aktl.) Po zderzeniu czterech samochodów osobowych w Głędowie na drodze krajowej nr 25 między Człuchowem a Kamieniem Krajeńskim jezdnię odblokowano. Na skutek wypadku… » więcej
75767778798081
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »