Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-04, godz. 21:10 Paryż - gospodarze pobili już rekord, zdobyli 44 medale Już dziewiątego dnia igrzysk w Paryżu francuscy sportowcy pobili swój rekord, zdobywając 44 medale. Ten ostatni, brązowy wywalczyli floreciści w turnieju… » więcej 2024-08-04, godz. 21:00 Niemcy/ Wypadki z udziałem 25 pojazdów na autostradzie w Saksonii, dwie osoby poważnie ranne Na autostradzie A4 Drezno-Erfurt w pobliżu Chemnitz (Saksonia) doszło w niedzielę po południu do dziewięciu wypadków z udziałem ok. 25 pojazdów - prawdopodobnie… » więcej 2024-08-04, godz. 20:50 Triathlon Gdynia – triumf Dunki Madsen i Brytyjczyka Stapleya Dunka Sif Madsen i Brytyjczyk Max Stapley zwyciężyli w niedzielę w Gdyni w triathlonie Enea Ironman 70.3. Była to jubileuszowa 10. edycja tych zawodów. » więcej 2024-08-04, godz. 20:50 Paryż/lekkoatletyka - skoczek wzwyż Tamberi trafił do szpitala Mistrz olimpijski, świata i Europy w skoku wzwyż Gianmarco Tamberi musiał przełożyć planowaną na niedzielę podróż do Paryża na igrzyska, ponieważ trafił… » więcej 2024-08-04, godz. 20:50 Paryż - multimedaliści: Zhang sześć razy na podium, cztery złota Marchanda Chińska pływaczka Yufei Zhang sześciokrotnie stanęła na olimpijskim podium w Paryżu i jest do tej pory liderką klasyfikacji multimedalistów. Najbardziej… » więcej 2024-08-04, godz. 20:50 Paryż/tenis - Novak Djokovic: to była niewiarygodna walka Serbski tenisista Novak Djokovic jest najstarszym zawodnikiem, który zdobył olimpijskie złoto w turnieju singlistów. Uczynił to w wieku 37 lat pokonując… » więcej 2024-08-04, godz. 20:50 Czechy/ Na Zaolziu już po raz 77. odbyły się międzynarodowe spotkania „Gorolski Święto” Ostatni z trzech dni 77. Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych „Gorolski Święto” zgromadził w niedzielę na widowni kilka tysięcy osób. Największa… » więcej 2024-08-04, godz. 20:40 W. Brytania/ MSZ wycofuje rodziny swoich dyplomatów z Libanu Wielka Brytania poinformowała w niedzielę, że wycofała rodziny pracowników ambasady w Bejrucie ze względu na niestabilną sytuację w zakresie bezpieczeństwa… » więcej 2024-08-04, godz. 20:30 Paryż/triathlon - Michel zachorowała po pływaniu w Sekwanie Belgia wycofała się z miksta Triathlonistka Claire Michel zachorowała po starcie indywidualnym w igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Powodem tego może być zakażenie bakterią podczas pływania… » więcej 2024-08-04, godz. 20:30 Kierwiński: dziś najpoważniejszym kandydatem KO na prezydenta jest Rafał Trzaskowski Sekretarz generalny PO, europoseł Marcin Kierwiński ocenił w niedzielę, że na dziś najpoważniejszym kandydatem jest Rafał Trzaskowski. Jednocześnie stwierdził… » więcej
57585960616263
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »