Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 14:10 Zachodniopomorskie/ 27-letni żołnierz zaginął w Bałtyku na poligonie Wicko Morskie (aktl.) 27-letni żołnierz podczas kąpieli w Bałtyku, na terenie poligonu Ustka-Wicko Morskie, został porwany przez fale. Zdarzenie miało miejsce w poniedziałek… » więcej 2024-08-06, godz. 14:00 Śląskie/ PKM Katowice zamawia 30 przegubowych autobusów elektrycznych Przetarg na dostawę 30 przegubowych autobusów elektrycznych prowadzi Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Katowicach (PKM). Planowane do dostarczenia w… » więcej 2024-08-06, godz. 14:00 Ekstraliga hokejowa - start 13 września, mistrz najpóźniej 6 kwietnia W piątek 13 września ruszy sezon hokejowej ekstraligi. Do rywalizacji przystąpi ponownie dziewięć zespołów, mistrz Polski będzie znany najpóźniej 6 kwietnia… » więcej 2024-08-06, godz. 14:00 Iran/ Mężczyzna stracony za zabójstwo policjanta podczas protestów w 2022 roku Gholamreza Rassai, 34-letni Irańczyk, aresztowany w 2022 roku za zabójstwo policjanta podczas antyrządowych demonstracji, został we wtorek rano stracony -… » więcej 2024-08-06, godz. 13:50 Paryż/siatkówka - Bieniek przegrał z kontuzją, Bołądź będzie zgłoszony (opis) Środkowy reprezentacji Polski siatkarzy Mateusz Bieniek doznał kontuzji w ćwierćfinale igrzysk ze Słowenią i może nie zagrać już do końca turnieju w… » więcej 2024-08-06, godz. 13:50 Izrael/ Raport: Palestyńczycy w izraelskich więzieniach są torturowani, poniżani i głodzeni Palestyńczycy osadzeni w izraelskich więzieniach w czasie wojny w Strefie Gazy są w sposób systemowy upokarzani i głodzeni, a także poddawani torturom i… » więcej 2024-08-06, godz. 13:50 Paryż/lekkoatletyka - sprinterka Shaunae Miller-Uibo z Bahamów odpadła z powodu kontuzji Bahamska sprinterka Shaunae Miller-Uibo, dwukrotna mistrzyni olimpijska w biegu na 400 m, odpadła w repasażach z powodu poniedziałkowej kontuzji i zakończyła… » więcej 2024-08-06, godz. 13:50 Paryż/kajakarstwo - Borowska i Szczerbińska awansowały do półfinału C2 500 m Kanadyjkarki Dorota Borowska i Sylwia Szczerbińska wygrały bieg ćwierćfinałowy w konkurencji C2 500 m i zakwalifikowały się do półfinału igrzysk olimpijskich… » więcej 2024-08-06, godz. 13:40 Piłkarska LK - wyjazdowe mecze Śląska, Legii i Wisły w 3. rundzie eliminacji (zapowiedź) Trzy polskie drużyny wystąpią w 3. rundzie eliminacji piłkarskiej Ligi Konferencji i każda zagra najpierw na wyjeździe. W środę Śląsk Wrocław zmierzy… » więcej 2024-08-06, godz. 13:40 Bielsko-Biała/ 30. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Lalkarskiej – w październiku 30. edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Lalkarskiej odbędzie się w terminie od 6 do 11 października - podał bielski teatr Banialuka, który organizuje… » więcej
17181920212223
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »