Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 15:30 GIS apeluje, by zbierać tylko te grzyby, co do których nie ma żadnych wątpliwości Główny Inspektorat Sanitarny zaapelował, by zbierać tylko te grzyby, co do których nie ma wątpliwości. Najczęstsze i najbardziej niebezpieczne zatrucia… » więcej 2024-08-06, godz. 15:30 Piłkarska LM - pijani nieśli znak drogowy, trafili na izbę wytrzeźwień Do izby wytrzeźwień trafili pijani mężczyźni, którzy we wtorkową noc nieśli znak drogowy w centrum Lublina - podała policja. Okazało się, że byli to… » więcej 2024-08-06, godz. 15:30 Białystok/ Proces ws. wypadku na przejściu; sąd przesłuchał ratowników Ratowników z karetki przesłuchał we wtorek białostocki sąd w procesie 50-letniego kierowcy oskarżonego o śmiertelne potrącenie kobiety na przejściu dla… » więcej 2024-08-06, godz. 15:20 Paryż/lekkoatletyka - amerykański trener Rana Reider z cofniętą akredytacją Kanadyjski Komitet Olimpijski cofnął akredytację amerykańskiego trenera Rany Reidera na igrzyska w Paryżu z powodu zarzutów o molestowanie seksualne. 54-latek… » więcej 2024-08-06, godz. 15:20 Warszawa/ Zdewastowana tablica upamiętniająca ofiary rzezi Woli; policja szuka sprawców (aktl.) Burmistrz Woli Krzysztof Strzałkowski poinformował we wtorek, że tablica upamiętniająca ofiary rzezi Woli została oblana farbą. 'Na miejscu działa policja… » więcej 2024-08-06, godz. 15:20 Rosja/ Na listach rosyjskich jeńców znaleziono 64 osoby uznane wcześniej za zmarłe lub zaginione Na ukraińskich listach rosyjskich jeńców wojennych, przeznaczonych do wymiany, znalazły się wiosną br. nazwiska 64 żołnierzy, których ministerstwo obrony… » więcej 2024-08-06, godz. 15:10 Wenezuela/ Organizacja pozarządowa: w powyborczych protestach zginęły już co najmniej 23 osoby Co najmniej 23 osoby zginęły podczas trwających od 29 lipca antyrządowych protestów w Wenezueli, które wybuchły po ogłoszonym przez władze zwycięstwie… » więcej 2024-08-06, godz. 15:10 Paryż/piłka ręczna - Francuzki w półfinale Piłkarki ręczne Francji pokonały drużynę Niemiec 26:23 (13:10) i awansowały do półfinału olimpijskiego turnieju w Paryżu. Wcześniej awans wywalczyły… » więcej 2024-08-06, godz. 15:10 CNN: gubernator Minnesoty Tim Walz kandydatem Harris na wiceprezydenta USA (krótka) Niemal pewna kandydatka Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich w USA Kamala Harris wybrała gubernatora Minnesoty Tima Walza na kandydata na wiceprezydenta… » więcej 2024-08-06, godz. 15:10 Eksperci wyjaśniają, czym jest „kortyzolowa twarz”. I podpowiadają, jak obniżyć poziom hormonu stresu Na TikToku zapanowała nowa obsesja. W znanym z kreowania rozmaitych, często dość absurdalnych, trendów serwisie od pewnego czasu pojawiają się liczne posty… » więcej
13141516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »