Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 09:30 Paryż/badminton - oświadczyny chińskiej pary na korcie Chińska badmintonistka Huang Ya Qion zdobyła w Paryżu złoty medal olimpijski w grze mieszanej z Zheng Si Wei. Po finale jej życiowy partner Yuchen Liu oświadczył… » więcej 2024-08-03, godz. 08:50 Rosja/ Zmarł Paweł Kusznir, który głodował w proteście przeciwko wojnie z Ukrainą W areszcie w Birobidżanie na rosyjskim Dalekim Wschodzie zmarł Paweł Kusznir, muzyk i działacz antywojenny, który ogłosił suchą głodówkę w proteście… » więcej 2024-08-03, godz. 08:30 Turniej WTA w Toronto - Świątek wycofała się z gry Najwyżej rozstawiona Iga Świątek wycofała się z tenisowego turnieju WTA 1000 w Toronto. Polka w piątek zdobyła brązowy medal na igrzyskach olimpijskich… » więcej 2024-08-03, godz. 08:20 Wietnam/ Tam Lo wybrany na sekretarza generalnego rządzącej partii komunistycznej Prezydent To Lam został w sobotę formalnie mianowany sekretarzem generalnym Komunistycznej Partii Wietnamu (KPW), przejmując władzę po zmarłym dwa tygodnie… » więcej 2024-08-03, godz. 08:10 Poeci Powstania Warszawskiego - brylanty, którymi strzelano do wroga Należymy do narodu, którego losem jest strzelać do wroga z brylantów - powiedział Stanisław Pigoń, komentując wstąpienie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego… » więcej 2024-08-03, godz. 08:10 Konkurs na reportaż o Biegu Katorżnika pod patronatem PAP Tegorocznemu Biegowi Katorżnika, wzorowanemu na szkoleniach żołnierzy Wojsk Specjalnych, będzie towarzyszyć odbywający się pod patronatem PAP konkurs na… » więcej 2024-08-03, godz. 08:10 Wody Polskie: Wirtualny Informator Rzeczny pozwala m.in. sprawdzić warunki na szlakach wodnych Aktualne dane o warunkach na szlakach wodnych, umożliwiające m.in planowanie tras, wirtualne mapy czy możliwość dokonywania opłat za śluzowanie - takie… » więcej 2024-08-03, godz. 08:00 Paryż/lekkoatletyka - ostry konflikt w ekipie Norwegii Mistrz olimpijski na 1500 metrów Norweg Jakob Ingebrigtsen nie tylko będzie bronić tytułu walcząc z najgroźniejszym rywalem Brytyjczykiem Joshem Kerrem… » więcej 2024-08-03, godz. 07:40 Eminem przyznał, że stworzył swoje sceniczne alter ego, bo jego muzyczna kariera zmierzała donikąd Jako Slim Shady mógł krytykować największe gwiazdy popkultury i szokować. Jednak, wraz z lipcową premierą albumu „The Death of Slim Shady (Coup de Grâce)”… » więcej 2024-08-03, godz. 07:30 Ekspert: podwyżki akcyzy na papierosy nie skłaniają ludzi do rzucenia palenia Podwyżki akcyzy na papierosy służą łataniu dziury budżetowej, ale nie skłaniają ludzi do rzucenia palenia - ocenił b. wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda… » więcej
111112113114115116117
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »