Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 18:30 Kujawsko-pomorskie/ Po wypadku na dk 25 koło Kamienia Krajeńskiego ruch wahadłowy (aktl.) Ruch wahadłowy został wprowadzony na drodze krajowej nr 25 w Orzełku koło Kamienia Krajeńskiego (woj. kujawsko-pomorskie), gdzie zderzyły się dwa samochody… » więcej 2024-08-03, godz. 18:30 Paryż/tenis - Qinwen Zheng złotą medalistką Chińska tenisistka Qinwen Zheng zdobyła złoty medal igrzysk w Paryżu. W sobotnim finale pokonała Chorwatkę Donnę Vekic 6:2, 6:3. W piątek brązowy medal… » więcej 2024-08-03, godz. 18:30 Paryż/tenis - gra pojedyncza kobiet (wyniki) Wyniki turnieju gry pojedynczej kobiet w tenisie:finałQinwen Zheng (Chiny) - Donna Vekic (Chorwacja) 6:2, 6:3o brązowy medalIga Świątek (Polska) - Anna Karolina… » więcej 2024-08-03, godz. 18:30 Ekstraklasa piłkarska - Jagiellonia - Stal 1:0 (do przerwy) Jagiellonia Białystok - Stal Mielec 1:0 do przerwy Bramka: 1:0 Afimico Pululu (24). Sędzia: Damian Sylwestrzak (Wrocław).(PAP) rof/ mak/ krys/ » więcej 2024-08-03, godz. 18:30 Paryż/gimnastyka - skok kobiet (wyniki) Wyniki olimpijskiej rywalizacji w skoku w gimnastyce kobiet: 1. Simone Biles (USA) 15,300 pkt 2. Rebeca Andrade (Brazylia) 14,966 3. Jade Carey (USA) 14,466 4… » więcej 2024-08-03, godz. 18:20 Kujawsko-pomorskie/ Po wypadku zablokowana dk 15 koło Gniewkowa - sześciu rannych Po wypadku zablokowana jest droga krajowa nr 15 w Suchatówce koło Gniewkowa (woj. kujawsko-pomorskie), gdzie zderzyły się trzy samochody osobowe. Sześć osób… » więcej 2024-08-03, godz. 18:20 Paryż/gimnastyka - Biles najlepsza w skoku, siódmy złoty medal olimpijski Amerykanki Wielka gwiazda gimnastyki Simone Biles została mistrzynią igrzysk w Paryżu w konkurencji skoku. Amerykanka zdobyła swój dziesiąty medal olimpijski, a siódmy… » więcej 2024-08-03, godz. 18:20 2. Ekstraliga żużlowa - ROW - Wybrzeże 56:34 Zaległy mecz 7. kolejki: Innpro ROW Rybnik - Energa Wybrzeże Gdańsk 56:34. Punkty: Innpro ROW Rybnik: Jakub Jamróg 15, Rohan Tungate 12, Brady Kurtz 10… » więcej 2024-08-03, godz. 18:10 Paryż/golf - Hiszpan Rahm i Amerykanin Schauffele liderami przed finałem Po trzech rundach olimpijskiego turnieju golfa na prowadzeniu plasują się Hiszpan Jon Rahm i zdobywca złota igrzysk w Tokio Amerykanin Xander Schauffele. Obaj… » więcej 2024-08-03, godz. 18:10 Paryż/kolarstwo - wyścig ze startu wspólnego mężczyzn (wyniki) Wyniki wyścigu kolarskiego ze startu wspólnego mężczyzn (272,1 km): 1. Remco Evenepoel (Belgia) - 6:19.34 2. Valentin Madouas (Francja) strata 1.11 3… » więcej
104105106107108109110
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »