Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 06:40 USA/ Atak na bazę USA w Iraku zaostrza kryzys na Bliskim Wschodzie Ministrowie obrony USA i Izraela zgodzili się, że atak na bazę lotniczą USA w Iraku pogłębia kryzys na Bliskim Wschodzie. » więcej 2024-08-06, godz. 06:20 Paryż/gimnastyka - Comaneci apeluje do sędziów, by nie igrali ze zdrowiem psychicznym sportowców Zdaniem legendarnej gimnastyczki Rumunki Nadii Comaneci, pięciokrotnej mistrzyni olimpijskiej, zmiana decyzji przez sędziów skutkująca pozbawieniem jej rodaczki… » więcej 2024-08-06, godz. 06:10 Ekspert: Polacy zbyt późno zgłaszają się do lekarza z objawami przewlekłej choroby żylnej Polacy zbyt późno zgłaszają się do lekarza z objawami przewlekłej choroby żylnej, gdy leczenie jest już znacznie trudniejsze - alarmuje dr Adam Zieliński… » więcej 2024-08-06, godz. 06:10 Dom Simpsonów najchętniej powielaną telewizyjną nieruchomością wśród graczy „The Sims 4” Kreowanie domów i sterowanie życiem wirtualnych bohaterów od lat przyciąga ludzi do gry z serii 'The Sims'. Okazuje się, że wśród jej użytkowników są… » więcej 2024-08-06, godz. 06:10 Powstanie Warszawskie dzień po dniu - 6 sierpnia 6 sierpnia 1944 r. Stalin rozkazuje marszałkowi Rokossowskiemu zatrzymanie ofensywy na Warszawę. Trwa rzeź Woli. Rozpoczyna działalność Harcerska Poczta… » więcej 2024-08-06, godz. 06:00 Badacze odkryli u roślin geny odpowiedzialne za tworzenie kolców Za tworzenie kolców u wielu gatunków roślin odpowiedzialna jest grupa genów nazywana LOnely Guy - LOG („samotnym facetem”) - twierdzą naukowcy. Dzięki… » więcej 2024-08-06, godz. 05:50 Prognoza pogody na 6 i 7 sierpnia Jak informuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, nad Europą dominują niże, jedynie częściowo północ i centrum kontynentu znajduje się w zasięgu… » więcej 2024-08-06, godz. 05:50 Latarnie uliczne czynią liście twardymi Rosnące w Pekinie drzewa, które są w nocy oświetlone latarniami ulicznymi, wydają się mieć odporniejsze liście i mniej uszkodzeń spowodowanych przez owady… » więcej 2024-08-06, godz. 05:50 Amatorzy - pasjonaci astronomii mogą pomóc ESA w opisaniu galaktyk Europejska Agencja Kosmiczna rozpoczęła wspólny projekt z serwisem Galaxy Zoo, dzięki czemu amatorzy mogą pomagać w opisaniu galaktyk obserwowanych przez… » więcej 2024-08-06, godz. 05:40 Paryż - we wtorek siatkarki grają o półfinał, Włodarczyk w finale olimpijskim We wtorek polskie siatkarki zagrają z Amerykankami o awans do półfinału igrzysk w Paryżu. W finale rzutu młotem wystąpi trzykrotna mistrzyni olimpijska… » więcej
78910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »