"To zgrupowanie demokratycznych partnerów, których łączy wspólna wizja przyszłości, spotyka się, by odpowiedzieć na kluczowe wyzwania naszej epoki, od covidu przez zmianę klimatu, po nowe technologie" - powiedział prezydent Biden, otwierając szczyt.

Biden ogłosił, że wspólna inicjatywa szczepionkowa państw wzmocni produkcję szczepionek w Indiach o dodatkowy miliard dawek. Zapowiedział również uruchomienie specjalnego programu stypendiów dla zaawansowanych studentów w naukach ścisłych ze wszystkich czterech krajów.

"W Quad chodzi o to, by pokazać, że demokracje mogą osiągać sukcesy" - oznajmił premier Australii Scott Morrison. "Chcemy, by Indo-Pacyfik był regionem wolnym od stosowania środków przymusu (...) i gdzie spory są rozwiązywane pokojowo, zgodnie z prawem międzynarodowym" - dodał.

Przed spotkaniem Quadu, czyli Czterostronnego Dialogu Bezpieczeństwa (Quadrilateral Security Dialogue), przedstawiciele administracji Bidena zapowiadali, że piątkowy szczyt - pół roku po wirtualnym spotkaniu liderów - stanowi podkreślenie wagi formatu dla USA i priorytetu, jakim jest dla Ameryki region Indo-Pacyfiku wobec wzrostu potęgi Chin. Tematy rozmów mają wykroczyć poza sprawy bezpieczeństwa i skupić się na zmianach klimatycznych, pandemii, infrastrukturze i technologii.

Biały Dom oraz przywódcy krajów zapowiedzieli też podpisanie serii porozumień, których celem jest wzmocnienie pozycji państw w rywalizacji z Chinami. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa łańcucha dostaw półprzewodników, współpracę w monitorowaniu mórz i walce z nielegalnymi połowami, a także o inicjatywę w celu dywersyfikacji technologii 5G. Będą też porozumienia dotyczące przestrzeni kosmicznej oraz cyberbezpieczeństwa.

Przed szczytem Biden spotkał się osobno z premierem Indii Narendrą Modim, później będzie rozmawiał z premierem Japonii Yushihide Sugą. Jeszcze we wtorek Biden rozmawiał ze Scottem Morrisonem.

Pewne kontrowersje wzbudza spotkanie z Modim, oskarżanym o dyskryminacyjną politykę wobec niehinduskich mniejszości i podżeganie konfliktów. W czwartek, kiedy indyjski premier spotkał się z posiadającą indyjskie korzenie wiceprezydent Kamalą Harris, przed Białym Domem protestowała grupa indyjskich muzułmanów, oskarżających Modiego o "ludobójstwo".

"To hańba, że Biden spotyka się z kimś takim" - powiedział PAP jeden z uczestników demonstracji.

W piątek pod Białym Domem zgromadzili się także zwolennicy Modiego.

Szczyt Quadu jest kolejną dyplomatyczną inicjatywą USA w tym obszarze, wcześniej w ubiegłym tygodniu Waszyngton ogłosił wraz z Australią i Wielką Brytanią nowy pakt bezpieczeństwa, AUKUS, skupiony na współpracy w regionie Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku. Pierwszą inicjatywą tego porozumienia ma być budowa okrętów podwodnych o napędzie atomowym dla Australii. (PAP)

osk/ tebe/