Radio Opole » Kraj i świat
2021-08-03, 07:50 Autor: PAP

Rosja/ Tarbagataj - wieś staroobrzędowców, których przodkowie żyli w Polsce

"Stanisław August, król Polski, wielki książę litewski był dla staroobrzędowców tolerancyjny - być może był dalekowzroczny bądź bardzo mądry” - mówi o. Siergiej ze wsi Tarbagataj pod Ułan Ude. Mieszkają tam staroobrzędowcy, których przodkowie żyli w Polsce.

Wizerunek polskiego monarchy, reprodukcja portretu koronacyjnego pędzla Bacciarellego, oprawiona z złocistą ramę, jest częścią kolekcji zgromadzonej przez o. Siergieja. Stoi na pianinie w izbie jednego z drewnianych domów składających się na muzeum kultury staroobrzędowców w Tarbagataju. Obok dużego portretu króla stoi mniejszy obraz ze zdjęciem papieża Jana Pawła II i książki: dziennik Benedykta Dybowskiego, albumy o Polsce i rosyjskojęzyczny "Przewodnik po historii Polski".


Wśród przedmiotów, które przypominają o polskich związkach staroobrzędowców z Tarbagataju najważniejsze są jednak stare księgi religijne: mszały i Pismo Święte. Wydrukowano je w Polsce – w Warszawie, Supraślu i Grodnie. "Są jeszcze księgi z Rygi. Staroobrzędowcy wieźli je ze sobą, mają one już trzysta lat" – opowiada o. Siergiej. Protojerej Siergiej Palij jest proboszczem staroobrzędowców w Tarbagataju. Księgi i ikony staroobrzędowcy zdołali ocalić mimo prześladowań okresu komunizmu.


W 1765 r. pierwsza grupa staroobrzędowców, wysłanych przez Katarzynę II z ziem Rzeczypospolitej, dotarła do małej osady Tarbagataj. Osiedlali się całymi rodzinami, dlatego nazwano ich „Siemiejskije” (od ros. "siemiejnyj" - obarczony rodziną, rodzinny). "Staroobrzędowców przeznaczano w Rosji głównie do zagospodarowywania nowych ziem" – mówi o. Siergiej. Cytuje słowa gubernatora z Irkucka, który mówił o nich, że potrafią nawet kamienie zmienić w żyzną ziemię.


Do 1917 r. staroobrzędowcy z Tarbagataju żyli izolowani we własnej wspólnocie, zajmując się rolnictwem i handlem. Po przewrocie bolszewickim rozpoczęły się prześladowania religii i niszczenie cerkwi. Jak mówi o. Siergiej, starzy ludzie opowiadali, że księgi staroobrzędowców ładowano na wozy, z których jeden jechał do szkoły, a drugi do wiejskiego klubu, i tam starymi tomami palono w piecach. Taki sam los spotkał ikony. Święte obrazy zostały użyte do wykładania chodników. Ludzie jednak zabierali je i w ten sposób kilka powróciło do staroobrzędowców.


Dziś Tarbagataj jest dużą wsią, stanowi centrum rejonu (powiatu). Staroobrzędowców jest w nim cztery tysiące. Gdy tylko wjeżdża się do wsi, od razu rzucają się w oczy drewniane domy z oknami ozdobionymi rzeźbionymi obramieniami. Tarbagataj różni się bardzo od innych wsi na terenie republiki Buriacji - regionu w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, sąsiadującego z Mongolią. W Buriacji mieszka, jak mówi o. Siergiej 200-300 tysięcy staroobrzędowców. "To najbardziej zwarte skupisko; w Rumunii mieszka 90 tysięcy" - dodaje.


Nadal zachowujący konserwatywny styl życia i swoje tradycje staroobrzędowcy nadal są też dobrymi gospodarzami. O. Siergiej podkreśla, że wszystkie pola w Tarbagataju są uprawne i we wsi nie ma nieużytków. "Mamy świetny sprzęt – podkreśla - traktory amerykańskie, angielskie. Teraz jest dużo chińskich, też zaczęli robić dobre".


W muzeum w Tarbagataju, prócz piękna starych przedmiotów i sprzętów zgromadzonych przez o. Siergieja zapierają dech kolory. Drewniany dom z bali kryje wewnątrz turkusowe ściany, manekiny na ekspozycji strojów okutane są w kwieciste chusty, ornamenty na drewnianych okiennicach mienią się barwami, na ściennych freskach wzlatują kolorowe ptaki, a na podłodze leżą różnobarwne ręcznie tkane chodniki. Kultura staroobrzędowców z Buriacji znajduje się na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO, które napisało o "Siemiejskich": "za panowania carycy Katarzyny Wielkiej osiedlili się na Syberii, gdzie żyjąc w całkowitej izolacji, zdołali zachować swoją rdzenną oryginalną kulturę i rosyjski styl życia tamtych czasów".


Tarbagataj jest znanym w Buriacji miejscem, odwiedzanym przez cudzoziemców. O. Siergiej wspomina wizytę turystów z Belgii, z których każdy przywoził tutaj następnych gości. Chwali też Polaków: "przyjeżdżali całymi grupami – zuchy!". Ale zaznacza, że przybysze z Polski skarżyli się, że "mówiono im o Rosji tak, że tutaj niedźwiedzie biegają po ulicach i że mogą stąd nie wrócić... To wszystko polityczne bajki".


Na razie jest pandemia i turyści nie przyjeżdżają, ale o. Siergiej ma nadzieję, że to się zmieni: "kto wie? Wszystko to wola Boża. Może jeszcze wszystko obróci się na lepsze".


Z Tarbagataju Anna Wróbel (PAP)


awl/ kib/


Kraj i świat

2024-06-18, godz. 20:20 Leszczyna o podwyżkach wynagrodzeń: nie sądzę, żeby szpitalom miało braknąć pieniędzy Nie sądzę, żeby szpitalom miało braknąć pieniędzy, no chyba, że ktoś ma nadmiarowe zatrudnienie - oceniła we wtorek szefowa MZ Izabela Leszczyna, pytana… » więcej 2024-06-18, godz. 20:20 USA/ Blinken: wsparcie Chin dla machiny wojennej Rosji musi się skończyć (aktl.) Sekretarz stanu USA Antony Blinken, który wystąpił we wtorek w Waszyngtonie na wspólnej konferencji prasowej z sekretarzem generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem… » więcej 2024-06-18, godz. 20:10 Estonia/ Były wykładowca Uniwersytetu w Tartu skazany za szpiegostwo na rzecz Rosji Na ponad sześć lat pozbawienia wolności skazał we wtorek sąd okręgowy w Tallinie byłego wykładowcę Uniwersytetu w Tartu za działalność na rzecz rosyjskich… » więcej 2024-06-18, godz. 20:10 Służby ratunkowe przetestowały przed wakacjami nowy sprzęt (wideo) Straż Miejska m.st. Warszawy zorganizowała we wtorek trening umiejętności i testowanie nowego sprzętu służb ratunkowych zajmujących się ratownictwem wodnym… » więcej 2024-06-18, godz. 20:00 Portugalia/ Były szef gabinetu premiera ukrył 60 tys. euro za fotografią Antonia Costy Zdjęcie sprawującego do listopada 2023 roku urząd premiera Portugalii Antonia Costy miało “chronić” ukrytą w biurze Vitora Escarii, byłego szefa gabinetu… » więcej 2024-06-18, godz. 20:00 ME w pływaniu - Błażowska wicemistrzynią w skokach z trampoliny 1-metrowej (opis) Aleksandra Błażowska została wicemistrzyną Europy w skokach z trampoliny 1-metrowej, które odbywają się w Belgradzie. Tytuł zdobyła Szwedka Elna Widerstroem… » więcej 2024-06-18, godz. 20:00 ME 2024 - Turcja - Gruzja 3:1 (bramka) Grupa F: Turcja - Gruzja 3:1 w 90+7. min. Bramki: 1:0 Mert Muldur (25), 1:1 Georges Mikautadze (32), 2:1 Arda Guler (65), 3:1 Kerem Akturkoglu (90+7). Żółta… » więcej 2024-06-18, godz. 20:00 ME 2024 - Turcja - Gruzja 3:1 (wynik) Grupa F: Turcja - Gruzja 3:1 (1:1). Bramki: 1:0 Mert Muldur (25), 1:1 Georges Mikautadze (32), 2:1 Arda Guler (65), 3:1 Kerem Akturkoglu (90+7). Żółta… » więcej 2024-06-18, godz. 19:50 Leszczyna: raport dot. preskrypcji leków jest na tyle niepokojący, że przekazałam go służbom Ministra zdrowia Izabela Leszczyna, pytana o pierwszy raport z monitoringu preskrypcji leków psychotropowych i narkotycznych, w tym opioidów, odpowiedziała… » więcej 2024-06-18, godz. 19:50 Ekstraklasa piłkarska - Cracovia rozpoczęła przygotowania do sezonu Piłkarze Cracovii w swoim ośrodku treningowym w Rącznej rozpoczęli przygotowania do nowego sezonu ekstraklasy. Na razie krakowski klub nie pozyskał nowych… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »