Sondaż przeprowadził IBRiS na zlecenie spółki Tauron w związku z inauguracją cyklu ogólnopolskich wystaw dotyczących III Powstania Śląskiego.

Z przeprowadzonego w drugiej połowie czerwca badania wynika, że większość Polaków (80 proc.) słyszało o Powstaniach Śląskich, ale jedynie co piąty ankietowany łączy polski zryw na Górnym Śląsku z postacią Wojciecha Korfantego, dowódcą III Powstania Śląskiego. Z badania wynika również, że wiedza o samych walkach powstańczych jest niewielka. Wśród osób, które słyszały o powstaniu, 68 proc. nie wie, gdzie rozegrała się jego kluczowa bitwa. Wśród najmłodszych respondentów (18-29 lat) o bitwie pod Górną Św. Anny słyszało jedynie 13 procent.

Przyłączony do II RP Śląsk jest kojarzony przede wszystkim z górnictwem węgla kamiennego, przemysłem i hutnictwem. Uwagę zwraca fakt, że 36 proc. respondentów nie wie, w czym przodowało województwo śląskie w II RP.

Tauron z okazji obchodów setnej rocznicy III Powstania Śląskiego zorganizował wystawę przedstawiającą jego przebieg i bohaterów w nieoczywisty sposób. Zwiedzający dowiedzą się m.in. o udziale kolejarzy w powstaniu, roli kobiet oraz o przywódcy, który zasłynął jako genialny szpieg. Otwartą w poniedziałek w Katowicach wystawę podczas wakacji będzie można zobaczyć również w Krakowie, Warszawie, Gdańsku i Wrocławiu.

"Województwo Śląskie - i to dzisiejsze, i to sprzed stu lat - zdumiewa swoim bogactwem. Cieszę się, że Tauron promuje Śląsk, realizując ogólnopolską kampanię informacyjną poświęconą znaczeniu Powstań Śląskich. Dobrze, że firma o fundamentalnym znaczeniu dla regionu jest jego dobrym ambasadorem, to przykład dobrze pojętego działania w interesie wspólnym" – ocenił marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.

"To początek, w najbliższych miesiącach mocniej zaangażujemy się w projekty edukacyjno-historyczne. Korzystając z nowych technologii, chcemy ciekawie i atrakcyjnie opowiadać o historii Śląska i jej bohaterach" – zapowiedział prezes Taruon Polska Energia Paweł Strączyński.

"Chcemy pokazać, jaki wpływ na życie zwykłych ludzi mają decyzje podejmowane wiele kilometrów od Śląska. Dziś unijny Zielony Ład oznacza dla Polski porzucenie węgla i przemysłu w obecnym kształcie. Naszym obowiązkiem jest więc zaplanowanie i przeprowadzenie transformacji sprawiedliwie" – dodał.

W ramach obchodów przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczpospolitej w 1922 r. Tauron zorganizował już m.in.: Akcję #KochamŚląsk, którą zainaugurowano w niedzielę, 16 sierpnia 2020 roku. Wedy to na chłodni kominowej elektrowni w Jaworznie wyświetlany był portret Wojciecha Korfantego. W ramach przedsięwzięcia zorganizowano też w mediach społecznościowych konkurs #KochamŚląsk. Łącznie nadesłano na niego 500 fotografii prezentujących walory przyrodnicze i architektoniczne Śląska. Najlepsze nagrodzone zdjęcia można podziwiać jako część wystawy historycznej.

Dodatkowo w Zabrzu na ścianie kamienicy przy ulicy Bolesława Wallek-Walewskiego 2 od lutego znajduje się ekomural o powierzchni 126 mkw. Na malowidle podziwiać można Wojciecha Korfantego, czyli jedną z najważniejszych postaci w nowożytnej historii Śląska i Polski. Mural dodatkowo pochłania smog.

II Powstanie Śląskie z 1921 r. było ostatnim zbrojnym zrywem polskiej ludności na Śląsku. Jego efektem było przyznanie Polsce znacznie większej części Górnego Śląska, niż pierwotnie zamierzano. Rozpoczęcie powstania poprzedził plebiscyt, który odbył się 20 marca 1921 r. W głosowaniu dopuszczono udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. W tym celu z Niemiec przyjechało 182 tys. emigrantów, z Polski - 10 tys. Ostatecznie w plebiscycie wzięło udział ok. 97 proc. uprawnionych osób, z czego ok. 19 proc. stanowili wcześniejsi emigranci. Za przynależnością do Polski głosowała mniejszość - 40,3 proc. głosujących.

Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom - Polska miała otrzymać tylko powiaty pszczyński i rybnicki. Na tę wieść wcześniejsze pojedyncze strajki niezadowolonych z trudnych warunków materialnych i bezrobocia mieszkańców regionu przekształciły się w strajk generalny, który objął 97 proc. zakładów pracy. Decyzję o rozpoczęciu powstania podjęto w nieistniejącym już hotelu Lomnitz przy ówczesnej ulicy Gleiwitzerstrasse 10 w Bytomiu 30 kwietnia 1921 roku podczas spotkania Wojciecha Korfantego z dowódcami wojskowymi.

Powstanie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja. Walki trwały dwa miesiące - powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar plebiscytowy, broniąc go później przed siłami niemieckimi. Najpoważniejsze starcia miały miejsce w okolicach Góry św. Anny. W III Powstaniu Śląskim wzięło udział około 60 tys. Polaków. Zakończyło się ono 5 lipca 1921 r., kiedy obie strony – zgodnie z wcześniejszą umową - wycofały swoje wojska z terenu plebiscytowego.

W wyniku tego zrywu Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego - czyli ponad 11 tys. km kw. - zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni. (PAP)

autorka: Anna Gumułka

lun/ dki/