Król Stanisław August, mecenas sztuki i kolekcjoner numizmatów, pod koniec panowania zlecił wykonanie serii medalierskiej z wizerunkami władców Polski. Wzorował się w tym na innych monarchach europejskich, którzy hołdując ówczesnej modzie, zamawiali podobne monety z podobiznami swych poprzedników. Królewskie medale powstawały w mennicy warszawskiej w latach 1791–1797/1798. Ich twórcami byli dwaj wybitni medalierzy Jan Filip Holzhaeusser i Jan Jakub Reichel.

Na stronie Zamku Królewskiego przekazano, że "tworząc suitę królewską, obaj artyści wzorowali się na portretach Marcella Bacciarellego, stanowiących wystrój Pokoju Marmurowego w Zamku Królewskim w Warszawie". "Jedynie medal przedstawiający Stanisława Leszczyńskiego powstał najprawdopodobniej na podstawie konterfektu namalowanego przez Jana Bogumiła Plerscha. Niekompletna, bo licząca jedynie 20 egzemplarzy suita medalierska wykonana w złocie, wedle tradycji przeznaczona dla króla, podzieliła los kolekcji numizmatycznej Stanisława Augusta. Została zakupiona przez Tadeusza Czackiego i na początku XIX w. trafiła do Gimnazjum Wołyńskiego w Krzemieńcu. Po powstaniu listopadowym przeniesiono ją do Kijowa, gdzie znajduje się do dzisiaj. Wyjątek stanowi medal z wizerunkiem Zygmunta III, który jest jednym z najcenniejszych zabytków numizmatycznych Zamku Królewskiego w Warszawie (na wystawie). Ocalały również tłoki mennicze wywiezione w 1868 r. z Warszawy do Petersburga. Rewindykowane później z Rosji znajdują się w zbiorach Mennicy Polskiej SA (pięć par na wystawie)" - poinformowano.

Nawiązując do idei Stanisława Augusta, Narodowy Bank Polski podjął w 2013 r. emisję monet wzorowanych na dawnych medalach ostatniego króla. Są one wiernymi replikami, zachowują tę samą średnicę i wysokość reliefu królewskich portretów. Strona z życiorysami władców została pomniejszona, tak, by zmieścić otok z nazwą państwa i nominałem oraz wizerunkiem orła, ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, wraz z rokiem emisji. Zarówno imiona władców ze strony portretowej, jak i opisy ich życia wzorem oryginałów zapisano po łacinie. Natomiast na boku monet zamieszczono imiona monarchów w języku polskim wraz z nazwą serii – Skarby Stanisława Augusta.

We wtorek o godz. 11 w Pokoju Marmurowym Zamku Królewskiego w Warszawie odbędzie się otwarcie wystawy "Skarby Stanisława Augusta. Złote monety kolekcjonerskie Narodowego Banku Polskiego" poprzedzone konferencją prasową.

Oprócz dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Wojciecha Fałkowskiego, w spotkaniu weźmie udział członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego Paweł Szałamacha, dyrektor Departamentu Emisyjno-Skarbcowego Narodowego Banku Polskiego Barbara Jaroszek oraz kierownik Gabinetu Numizmatycznego w Zamku Królewskim w Warszawie, kurator wystawy Michał Zawadzki.

Jak poinformowano, "seria kolekcjonerska NBP +Skarby Stanisława Augusta+ zostanie wzbogacona teraz o dwa kolejne złote egzemplarze o nominale 500 zł, z wizerunkami Władysława IV Wazy i Jana Kazimierza".

"Pokaz będzie stanowił przypomnienie dotychczas przekazanych 18 monet z "królewskiej" serii i promocję zamykających cykl pięciu pozostałych, oczekujących na emisję" - dodano.

Na wystawie znajdą się złote monety o nominale 500 zł, prezentowane od strony ukazującej popiersia władców, oraz srebrne monety o nominale 50 zł, prezentowane od strony zawierającej życiorys monarchy. Dotychczas ukazało się 18 monet z serii Skarby Stanisława Augusta Narodowego Banku Polskiego. Pięć pozostałych, które dopiero zostaną wyemitowane, reprezentują srebrne odbitki oryginalnych medali ze zbiorów Mennicy Polskiej SA.

Serię kończyć będzie w przyszłości 24. moneta z wizerunkiem Stanisława Augusta, nieposiadająca oryginalnego wzorca i zaprojektowana na podstawie medali z epoki. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ dki/