Dziś jest środa, sto osiemnasty dzień roku. Wschód słońca o godz. 5.14, zachód o 19.53. Imieniny obchodzą: Achacy, Ludwik, Paweł oraz Waleria, Joanna, Marek, Maria, Patryk, Piotr, Teodora.

# # #

509 lat temu w bitwie pod Wiśniowcem wojska polsko-litewskie, dowodzone przez hetmanów Mikołaja Kamienieckiego i Konstantego Ostrogskiego, pokonały Tatarów.

173 lata temu podczas powstania poznańskiego w bitwie pod Grodziskiem Wielkopolskim polscy kosynierzy przegrali bitwę z Prusakami; w tym samym dniu po walce dwudziestu mieszkańców miasta zostało zamordowanych przez pruskich żołnierzy.

82 lata temu w przemówieniu wygłoszonym w Reichstagu Adolf Hitler wypowiedział polsko-niemiecką deklarację o nieagresji z 1934 r. oraz brytyjsko-niemiecki układ o ograniczeniu zbrojeń morskich z 1935 r.

78 lat temu do Katynia na zaproszenie władz niemieckich przybyła grupa międzynarodowych ekspertów medycyny sądowej i kryminologii, pod przewodnictwem dr Ferenca Orsosa.

78 lat temu ogłoszona została informacja o tworzeniu Dywizji SS-Galizien; zgłosiły się do niej tysiące ukraińskich ochotników. Jednostka ta uczestniczyła w masakrach polskiej ludności. 28 lutego 1944 r., złożony z ukraińskich ochotników do dywizji SS Galizien 4. pułk policji SS, dokonał pacyfikacji Huty Pieniackiej niedaleko Lwowa, mordując 850-900 osób.

74 lata temu Grupa Operacyjna "Wisła" rozpoczęła wysiedlanie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski; w ciągu trzech miesięcy na tzw. Ziemie Zachodnie i Północne przymusowo przesiedlono ponad 140 tys. Ukraińców.

69 lat temu Najwyższy Sąd Wojskowy wydał wyrok w tzw. sprawie kierownictwa konspiracji wojskowej; oskarżonymi byli płk Franciszek Skibiński oraz czterej inni oficerowie; wszyscy oni w wyniku brutalnych metod śledztwa "przyznali się do winy" i skazani zostali na karę śmierci.

65 lat temu wydano komunikat o uchyleniu przez Najwyższy Sąd Wojskowy wyroków w tzw. procesie generałów; skazani zostali zrehabilitowani.

45 lat temu na zjeździe w Warszawie ZMS i ZSMW powołały "wspólną organizację młodzieży pracującej" - Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej (ZSMP).

32 lata temu odbyła się pierwsza audycja Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Polskim Radiu.

26 lat temu w Bonn minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski z okazji rocznicy zakończenia II wojny światowej wygłosił przemówienie na uroczystym posiedzeniu obu izb parlamentu RFN.

# # #

Górnicze związki zawodowe i przedstawiciele rządu mają dziś w Katowicach parafować negocjowaną od kilku miesięcy umowę społeczną, określającą szczegóły zaplanowanego na najbliższe trzy dekady procesu wygaszania polskich kopalń węgla energetycznego. Ostateczne podpisanie umowy ma nastąpić w maju, po zaakceptowaniu dokumentu przez statutowe gremia wszystkich uczestniczących w negocjacjach związków. Później umowa zostanie przedstawiona Komisji Europejskiej, której zgoda na zaproponowany system wsparcia jest warunkiem wejścia tych rozwiązań w życie.

Umowa ma ustawowo zagwarantować obecnie zatrudnionym górnikom pracę do emerytury lub osłony socjalne - urlopy przedemerytalne (płatne w wysokości 80 proc. wynagrodzenia) i 120-tysięczne odprawy pieniężne. Budżet państwa ma dopłacać do redukcji mocy produkcyjnych w kopalniach, które będą stopniowo zamykane do końca 2049 roku - harmonogram ich wygaszania jest częścią umowy. Wynegocjowano też wielkość podwyżek w kopalniach na najbliższe cztery lata.

Porozumienie przewiduje ponadto warte łącznie ponad 16 mld zł inwestycje w czyste technologie węglowe oraz powołanie specjalnego Funduszu Transformacji Śląska z 500-milionowym kapitałem początkowym i gwarancjami na kolejny miliard zł.

Projekt umowy społecznej krytykują ekolodzy, według których odejście od węgla powinno nastąpić najpóźniej do 2030 roku. Porozumienie rządu ze związkowcami jest niczym innym jak mydleniem oczu społeczeństwu i umyciem rąk od odpowiedzialności za sprawiedliwą transformację sektora węglowego w Polsce – ocenia Greenpeace.

mab/

# # #

Na szczepienie przeciw COVID-19 od środy zapisywać mogą się osoby w wieku 42 i 43 lat. Mogą to uczynić przez system e-Rejestracji i Internetowe Konto Pacjenta, infolinię 989, SMS-em na numer 880-333-333 lub w punkcie szczepień.

tor/

# # #

Dziś mamy poznać szczegóły dotyczące znoszenia obostrzeń, obowiązujących w związku z pandemią COVID-19. Zgodnie z rządowymi zapowiedziami, podany ma zostać plan na najbliższe kilka tygodni.

Od 26 kwietnia w 11 województwach o najmniejszej średniej dziennej liczbie zakażeń część obostrzeń została poluzowana. Otwarte są w nich salony fryzjerskie i kosmetyczne, a dzieci z klas 1-3 szkoły podstawowej przeszły na nauczanie hybrydowe. Inne ograniczenia, dotyczące m.in. kin i teatrów, galerii handlowych, siłowni czy gastronomi, pozostały. W pięciu województwach - śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim, łódzkim oraz opolskim – obowiązują wszystkie obostrzenia.

ktl/

# # #

Dziś premier Mateusz Morawiecki spotka się z komisarzem UE ds. sąsiedztwa i rozszerzenia Oliverem Varhelyim. Jak informuje Kancelaria Premiera, będzie to okazja do podkreślenia strategicznego znaczenia wschodniego sąsiedztwa UE i przekazania polskiego stanowiska w sprawie sytuacji w Białorusi i Ukrainie.

Varhelyi w wtorek rozpoczął oficjalną dwudniową wizytę w Polsce; spotka się z przedstawicielami polskich władz by porozmawiać m.in. o Partnerstwie Wschodnim i Bałkanach Zachodnich. Jednym z tematów będą też dostawy szczepionek do tych krajów.

Varhelyi zajmuje się m.in. wzmacnianiem stosunków z krajami sąsiadującymi z UE, zapewnieniem wiarygodnej perspektywy akcesyjnej dla Bałkanów Zachodnich i przyspieszeniem reform strukturalnych i instytucjonalnych w tym regionie. Do jego zadań należą także kwestie wspieranie działań na rzecz otwarcia negocjacji akcesyjnych z Republiką Macedonii Północnej i Republiką Albanii. Ponadto komisarz zajmuje się wzmacnianiem relacji z krajami Partnerstwa Wschodniego i wprowadzaniem nowych długoterminowych celów politycznych oraz przyspieszeniem wdrażania układów stowarzyszeniowych.

Komisarz w rozmowie z PAP podkreślił, że Polska jest wiodącym krajem członkowskim, jeśli chodzi o relacje z krajami Partnerstwa Wschodniego (są to: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia i Ukraina) i Bałkanów Zachodnich, dlatego w Warszawie trzeba rozmawiać o dostarczaniu szczepionek do tych państw. Varhelyi zapowiedział, że oprócz kwestii dotyczących pandemii koronawirusa, z szefem polskiego rządu chce rozmawiać też o planowanym szczycie Partnerstwa Wschodniego w tym roku.

wni/ godl/

# # #

Trybunał Konstytucyjny ma się dziś zająć pytaniem Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w sprawie wykonywania środków tymczasowych Trybunału Sprawiedliwości UE, które dotyczą funkcjonowania sądownictwa w państwach członkowskich Unii. Początek rozprawy wyznaczono na godz. 13. Sprawą ma zająć się skład pięciorga sędziów TK pod przewodnictwem sędzi Krystyny Pawłowicz. Sprawozdawcą sprawy będzie sędzia Bartłomiej Sochański.

Generalnie przedmiotem przedstawionego Trybunałowi przed ponad rokiem pytania "jest ocena zgodności z Konstytucją RP przepisów Traktatu o Unii Europejskiej oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie zobowiązania państwa członkowskiego przez Trybunał Sprawiedliwości UE do wykonania środków tymczasowych w sprawach dotyczących ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów władzy sądowniczej".

Pytanie zostało skierowane po postanowieniu wydanym 8 kwietnia ub.r. przez TSUE. Trybunał unijny postanowił wtedy zobowiązać Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów dotyczących Izby Dyscyplinarnej SN w sprawach dyscyplinarnych sędziów. Wniosek o tymczasowe zawieszenie do czasu wydania ostatecznego wyroku złożyła Komisja Europejska. Polski rząd argumentował, że wniosek jest nieuzasadniony. Dzień później - 9 kwietnia ub.r. - Izba Dyscyplinarna, rozpatrując sprawę immunitetową sędziego postanowiła ją zawiesić i skierować pytanie do TK odnoszące się do zastosowania się do orzeczonych środków tymczasowych.

W uzasadnieniu pytania Izba Dyscyplinarna wskazała m.in., że Polska została zobowiązana przez TSUE do wykonania środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania sądownictwa "mimo tego, że sprawy te nie zostały przekazane do gestii Unii Europejskiej i jej organów na podstawie umowy międzynarodowej".

mja/

Newsroom PAP