We wtorek z udziałem wicepremiera, ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotra Glińskiego, dyrektora Instytutu Śląskiego dr Bartosza Kuświka oraz dyrektora Biura Programu "Niepodległa" Jana Kowalskiego odbyła się konferencja prasowa online "Śląsk Wspólna Sprawa - obchody setnej rocznicy III powstania śląskiego", której tematem były przygotowania obchodów 100. rocznicy III powstania śląskiego oraz wydarzeń kulturalnych związanych z obchodami.

"Bez śląskich powstań, bez tego czynu zbrojnego, który był jednocześnie i czynem politycznym i czynem - można powiedzieć - kulturotwórczym, nie byłoby Polski niepodległej w tych graniach, które utworzyły się po roku 1922 ostatecznie" - powiedział na konferencji wicepremier, minister kultury Piotr Gliński.

Wskazał, że "gdyby nie III powstanie śląskie Polska w zasadzie byłaby bez Śląska w dwudziestoleciu międzywojennym". "Ten szalenie istotny polski Śląsk nie byłby przyłączony do Polski" - dodał minister kultury.

Podkreślił, że dzięki III powstaniu śląskiemu "Polsce przyznano zdecydowaną większość terenów uprzemysłowionych, choć obszarowo to było tylko 30 proc., ale już ludnościowo 45 proc., znaczna większość kopalni i hut znalazła się w naszych rękach".

"To zawdzięczamy powstańcom śląskim, zwłaszcza tym, którzy ginęli w najkrwawszym powstaniu, III powstaniu śląskim, które wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku i trwało do 5 lipca" - przypomniał wicepremier Gliński.

Wicepremier Gliński przypomniał także, że 20 kwietnia przypadają urodziny Wojciecha Korfantego, przywódcy powstań śląskich, polityka, lidera tamtych przemian, współtwórcy polskiej Chrześcijańskiej Demokracji. "To okazja, żeby złożyć temu wielkiemu Polakowi, Ślązakowi hołd i należną mu pamięć" - powiedział minister kultury.

Podkreślił, że "Rzeczpospolita powstała dlatego, że bardzo wielu ludzi tego chciało, bardzo wiele osób było zaangażowanych w ten proces tworzenia się państwa niepodległego, a bardzo wielu oddało także swoje życie i o tym powinniśmy zawsze pamiętać".

Pełnomocnikiem ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu do spraw organizacji wydarzeń kulturalnych związanych z 100. rocznicami III powstania śląskiego oraz powrotu części Górnego Śląska do Macierzy jest dr Bartosz Kuświk, dyrektor Instytutu Śląskiego.

Dr Kuświk wskazał, że III powstanie śląskie było "najkrwawszym z powstań i pozwoliło ukształtować polską granicę". "Dzisiaj, kiedy patrzymy na czyn powstańczy nie sposób nie odnieść się do tego, że wielu ludzi walczyło o swoje miejsce na ziemi, walczyli o swój dom, walczyli o swój zakład pracy, walczyli o swoje rodziny. Tym ludziom będziemy oddawali hołd w najbliższych dniach" - podkreślił.

Przekazał, że kulminacją obchodów wybuchu III powstania śląskiego będzie wizyta prezydenta Andrzeja Dudy na Górze św. Anny (2 maja - przyp. PAP). "Tam odbędą się centralne obchody rocznicy rozpoczęcia powstania, ale to nie będzie koniec, to będzie początek. Prawie setka imprez, które się odbędą, różnego kalibru, od niewielkich spotkań w wąskim gronie, mamy nadzieję, że COVID-19 na to pozwoli, aż po wielkie pikniki, które mamy nadzieję, że jednak w drugiej połowie roku się odbędą. To będą konferencje naukowe, koncerty. Będą uroczystości z wojskiem" - wymieniał.

Już teraz na liście zaplanowanych wydarzeń jest ponad 80 działań związanych z obchodami 100. rocznicy wybuchu III powstania na Śląsku.

Wydarzenia kulturalne upamiętniające III powstanie śląskie, które przygotowano dla upamiętnienia trudu powstańców, to efekt współpracy administracji rządowej obu górnośląskich województw, samorządów wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz ponad trzydziestu instytucji kultury i organizacji pozarządowych. Część działań ogólnopolskich przygotowało również Biuro Programu "Niepodległa" w ramach stulecia odzyskania niepodległości i odbudowy polskiej państwowości.

Dyrektor Kowalski przekazał, że rolą Biura Programu "Niepodległa" przy okazji powstań śląskich jest uzupełnienie tych działań, które realizuje pełnomocnik Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu ds. organizacji wydarzeń kulturalnych związanych z 100. rocznicami III powstania śląskiego.

Poinformował, że Biuro Programu "Niepodległa" będzie realizowało kampanię, której motywem przewodnim jest hasło "Śląsk Wspólna Sprawa". "Te nasze działania będą realizowane poprzez cztery główne punkty działalności kulturalnej - po pierwsze to będą portrety filmowe opowiadające o bohaterach tamtych dni (Wojciechu Korfantym, Józefie Bramowskiej - przyp. PAP), będzie to też porywająca animacja wielkoformatowa, specjalnie zaprojektowana na rocznicę powstania, wyjątkowy koncert +Moja ziemio wyśniona+ i szereg materiałów edukacyjnych dostarczanych na stronie www.niepodlegla.gov.pl oraz w mediach społecznościowych +Niepodległej+" - przekazał dyr. Biura Programu "Niepodległa".

Od 25 kwietnia do 2 maja na fasadach wybranych budynków, głównym miejscem będzie fasada Dowództwa Garnizonu Wojskowego w Warszawie, będzie można zobaczyć wideomappingi o historii III powstania śląskiego.

Koncert "Moja ziemio wyśniona" przypominający o powstaniu odbędzie się 16 maja w amfiteatrze w Opolu.

Symbolicznym zakończeniem obchodów będą uroczystości państwowe zaplanowane na 5 lipca br., choć wydarzenia związane z powstaniem będą organizowane jeszcze dłużej.

Więcej o wydarzeniach na Śląsku można znaleźć na stronach internetowych Instytutu Śląskiego, a więcej o kampanii Biura Programu "Niepodległa" na stronie www.niepodlegla.gov.pl.

Przed konferencją wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński, dyrektor Instytutu śląskiego dr Bartosz Kuświk oraz dyrektor Biura Programu "Niepodległa" Jan Kowalski złożyli wieńce pod pomnikiem Wojciecha Korfantego w Warszawie w 100. rocznicę jego urodzin. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ dki/