Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski 'Oliwa'…
2024-04-18, 11:00 Autor: IAR/K.Sowińska/K.Koziełł/dok.

80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK

Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej. Był komendantem Okręgu Wołyń AK, pełnił funkcję dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty. Często osobiście dowodził zespołami żołnierzy w akcjach dywersyjnych. Okoliczności jego śmierci do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.
Jan Wojciech Kiwerski przed wybuchem II wojny światowej przebywał w Grodnie. W listopadzie 1939 roku dotarł do Warszawy. Wszedł do tak zwanego sztabu dywersji SZP. Od 1942 roku pełnił funkcję dowódcy Oddziałów Dyspozycyjnych, potem Oddziałów „Motor” - „Sztuka” Kedywu Komendy Głównej AK. Był postacią, która odgrywała pierwszoplanową rolę w konspiracyjnej stolicy.

Jesienią 1942 roku dowodził akcją AK - "Odwet kolejowy", podczas której wysadzono tory kolejowe w okolicy Dęblina, Łukowa i Białej Podlaskiej. Był też w dowództwie akcji "Wieniec II", przeprowadzonej na przełomie 1942 i 1943 roku, wymierzonej przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu na Zamojszczyźnie.

W marcu 1943 roku podjął decyzję o wykonaniu brawurowej operacji zbrojnej Grup Szturmowych Szarych Szeregów - akcji pod Arsenałem. W jej wyniku uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" oraz 20 innych więźniów gestapo przewożonych z alei Szucha na Pawiak.

Według zapisków żony Izabelli Kiwerskiej, łączniczki i uczestniczki Powstania Warszawskiego, "Oliwa" brał też udział w przygotowaniach do akcji pomocy dla walczącego getta.

Pod koniec 1943 roku otrzymał nominację na stanowisko szefa sztabu Okręgu Wołyń. Dowództwo przejął w lutym 1944, stanął też na czele powstałej z sił Okręgu 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Dał się poznać jako doskonały dowódca, wniósł nowe wartości w zakresie szkolenia żołnierzy. Był szanowany i lubiany.

Zginął w 1944 roku. Pochowano go w rejonie gajówki Stężarycze, w lasach mosurskich na Wołyniu. W 1989 jego szczątki zostały ekshumowane, a rok później uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
W 1990 Jana Wojciecha Kiwerskiego pośmiertnie awansowano na stopień generała brygady.

(więcej)

Jan Wojciech Kiwerski urodził się 23 maja 1910 roku w Krakowie. W 1928 zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Wkrótce został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej. W marcu 1939 awansował na stopień kapitana, a w sierpniu ukończył studia, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał do Grodna, gdzie objął stanowisko oficera operacyjnego sztabu 33. Dywizji Piechoty (rezerwowej), a następnie w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Wkrótce wrócił do Warszawy, gdzie wszedł do tak zwanego sztabu dywersji Służby Zwycięstwu Polski, stworzonego i kierowanego przez majora Franciszka Niepokólczyckiego. W lutym 1944 przejął dowództwo Okręgu Wołyń.

Poległ tragicznie w 1944 roku w rejonie chutoru Dobry Kraj (dawna gmina Korytnica). Chata, w której przebywał, została ostrzelana, a następnie wybuchł w niej pożar. W czasie próby ucieczki „Oliwę” zastrzelono. Najbardziej prawdopodobne hipotezy wskazują na celowe zabicie Kiwerskiego przez Sowietów, którzy chcieli się pozbyć polskiego dowódcy. Pochowany został w rejonie gajówki Stężarycze.

W 1989 roku jego zwłoki ekshumowano. 21 kwietnia 1990 roku zostały uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Kwaterze Harcerskiego Batalionu AK „Zośka”.

Krzyż z mogiły z której dokonano ekshumacji znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2024-07-20, godz. 09:00 55 lat temu Amerykanie wylądowali na Księżycu 55 lat temu, 20 lipca 1969 roku, Amerykanie wylądowali na Księżycu, otwierając nową erę w dziejach. "Mały krok człowieka - olbrzymi skok ludzkości" -… » więcej 2024-07-20, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 20 lipca » więcej 2024-07-19, godz. 16:00 Powstanie Warszawskie w 100 przedmiotach Właz do kanału i torba powstańczej łączniczki, Goliat, samolot Douglas C-47 czy urna z prochami książek z Biblioteki Krasińskich - to niektóre z obiektów… » więcej 2024-07-19, godz. 14:30 Uczczono rocznicę likwidacji więzienia na Zamku Lubelskim W Lublinie uczczono pamięć zamordowanych przez Niemców w 80. rocznicę likwidacji więzienia na tamtejszym zamku. 22 lipca 1944 roku, w ciągu dwóch godzin… » więcej 2024-07-19, godz. 13:16 71. urodziny Starówki Koncerty, spacery, warsztaty, potańcówka, oprowadzania oraz zwiedzanie pracowni artystycznych. Na trzy dni warszawskie Stare Miasto zmieni się w kulturalne… » więcej 2024-07-19, godz. 09:00 50 lat temu uruchomiono zegar na wieży odbudowywanego Zamku Królewskiego w Warszawie 50 lat temu - 19 lipca 1974 roku - uruchomiono zrekonstruowany zegar na Wieży Zygmuntowskiej odbudowywanego Zamku Królewskiego w Warszawie. Mechanizm zatrzymał… » więcej 2024-07-19, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 19 lipca » więcej 2024-07-18, godz. 21:45 Nagroda IPN „Semper Fidelis”. Zgłoszenia do 31 lipca 2024 r. Nagroda „Semper Fidelis” została ustanowiona w 2019 roku. Wyróżnienie to corocznie otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie… » więcej 2024-07-18, godz. 21:39 Włochy: zakończono obchody 80. Rocznicy wyzwolenia Ankony We Włoszech w Ankonie zakończyły się dwudniowe obchody przypadającej dziś 80. rocznicy wyzwolenia miasta przez II Korpus Polski generała Władysława Andersa… » więcej 2024-07-18, godz. 11:00 80 lat temu żołnierze 2. Korpusu Polskiego wyzwolili Ankonę 80 lat temu, 18 lipca 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa wyzwolili Ankonę w środkowych Włoszech. Zdobycie… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »