Według ustaleń Associated Press zatrzymano co najmniej 2 tys. osób na 32 uczelniach w całych Stanach Zjednoczonych (do czwartku wieczorem czasu polskiego). Agencja podaje, że wśród zatrzymanych są studenci, pracownicy naukowi i osoby niezwiązane z uniwersytetami.

Jak pisze tygodnik "Economist", prawdopodobnie liczba zatrzymanych studentów będzie w najbliższych tygodniach rosła. Druga runda tych konfrontacji z policją może się odbyć podczas konwencji Partii Demokratycznej w Chicago w sierpniu, może też być znacznie bardziej brutalna.

Cała sytuacja jest koszmarem dla rektorów i administracji uniwersytetów, ponieważ republikańscy kongresmeni próbują doprowadzić do ich zwolnienia za domniemane tolerowanie antysemityzmu. Darczyńcy grożą wycofaniem środków. Politycy oczekują od nich zarazem tego, że będą bronić wolności słowa, jak i tworzyć środowisko sprzyjające nauce i pracy badawczej.

W praktyce znalezienie właściwego sposobu na radzenie sobie z tymi protestami jest bardzo trudne - ocenia brytyjski tygodnik. Amerykańska prawica, która od lat krytykowała prestiżowe uczelnie za nadmierny liberalizm, teraz chce uciszyć studentów przy pomocy Gwardii Narodowej; lewica, która utożsamiała niepoprawne politycznie słowa z agresją, teraz chce tolerować wezwania do przemocy (jak hasło demonstrantów "Zglobalizujmy intifadę!" czy zastraszanie żydów) - wyjaśnia dalej "Economist".

Nie ma łatwych rozwiązań, ale należy wziąć pod uwagę, że "istotą obywatelskiego nieposłuszeństwa jest czasem dać się aresztować, w nadziei na to, że nierozsądne użycie siły przyciągnie uwagę do sprawy i pozwoli pozyskać współczucie (opinii publicznej)" - zwraca uwagę tygodnik.

Na łamach popularnonaukowego magazynu "Scientific American" Bryden King, socjolog i specjalista od ruchów społecznych z Uniwersytetu Northwestern, pisze że aktywiści udoskonalili techniki protestu i wywierania presji na władze uczelni i opinię publiczną. Niektóre ich obecne taktyki, jak zakładanie obozów dla okupujących kampusy, to powtórka z protestów przeciw apartheidowi z lat 80.

Administracje uniwersytetów nie zwracają uwagi na fakt, że wykorzystanie policji przeciw demonstrantom "tylko bardziej mobilizuje studentów".

"Te nierozważne wysiłki, to dolanie oliwy do ognia", które prowadzi do "dalszej eskalacji protestów, ponieważ przyciąga do nich uwagę" - podkreśla King. "A ta uwaga to paliwo aktywistów" - dodaje.

Im więcej uwagi przyciągają demonstracje studentów, tym "większą presję mogą oni wywierać" na władze uczelni.

"Administracje uniwersytetów, które działają rozważnie i powściągliwie, dają protestom czas i przestrzeń na działanie (...), mają większą szansę na konstruktywny dialog" - podkreśla socjolog.

W czwartek prezydent Joe Biden oznajmił, że choć popiera pokojowe protesty, to prawo nie chroni tych demonstracji, które wiążą się z przemocą, zastraszaniem studentów, wandalizmem czy zmuszają do zamykania uczelni.

Donald Trump pochwalił w środę akcję policji na nowojorskim uniwersytecie Columbia przeciw studentom okupującym jeden z budynków uczelni. Wezwał do zdecydowanej reakcji na demonstracje, a zatrzymanych nazwał "pomyleńcami i sympatykami Hamasu".

Żądania uczestników demonstracji, które nabrały już masowego charakteru, różnią się nieco w zależności od uczelni, jednak większość z nich domaga się natychmiastowego wstrzymania ognia w Strefie Gazie i zerwania przez ich uczelnie związków z firmami współpracującymi z Izraelem w dziedzinie obronności.

W czwartek protestowali również aktywiści na Uniwersytecie McGill w Montrealu; kanadyjska policja musiała odizolować demonstrantów propalestyńskich od tych, którzy manifestowali poparcie dla Izraela.

W Albuquerque w amerykańskim stanie Nowy Meksyk grupa protestujących zablokowała drogę prowadzącą do głównej bramy bazy sił powietrznych Kirtland.(PAP)

fit/ kar/

arch.