Niematerialne dziedzictwo kulturowe to tradycje, zwyczaje, obrzędy czy też umiejętności odziedziczone po przodkach i przekazywane kolejnym pokoleniom. To żywe przejawy kultury, które społeczności uznają za swoje dziedzictwo kulturowe. Na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO znajduje się pięć polskich wpisów: szopkarstwo krakowskie, kultura bartnicza, sokolnictwo, dywany kwiatowe przygotowywane na procesje Bożego Ciała oraz tradycje flisackie.

W 2023 r. mija 20 lat od powstania Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. To również rok jubileuszu 10-lecia Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Narodowy Instytut Dziedzictwa postanowił świętować obie rocznice przez obchody w 6 miastach Polski - przygotowano specjalną wystawę "Tradycje od pokoleń. Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce", która była już prezentowana w Poznaniu i w Sandomierzu, 5 czerwca zagości w Łodzi, a następnie będzie można ją oglądać w Katowicach (od 22 lipca), Niemodlinie (od 15 sierpnia) i Ostrołęce (od 21 września).

Wystawie towarzyszą sesje, spotkania oraz konferencje w regionach organizowane przez lokalne oddziały NID. Jubileusz w październiku zakończy uroczysta Gala wręczenia wpisów na Krajową listę.

"Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego ma niezwykle istotne zadanie: przedstawienie bogactwa i różnorodności żywego dziedzictwa niematerialnego oraz wyrażenie uznania dla społeczności kultywujących własne tradycje. Jednocześnie tworzy ona podstawę do umieszczenia przejawów niematerialnego dziedzictwa kulturowego z terenu naszego kraju na międzynarodowych listach, prowadzonych przez UNESCO, co jest istotnym elementem promocji polskich tradycji w świecie" – powiedziała PAP dyrektor NID dr hab. Katarzyna Zalasińska.

5 czerwca w Muzeum Sztuki w Łodzi ms2 odbędzie się otwarcie wystawy oraz regionalne obchody jubileuszu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Konferencji będą towarzyszyły prezentacje depozytariuszy z województwa łódzkiego, pomorskiego i kujawsko-pomorskiego.

Region łódzki będą reprezentowali depozytariusze wpisu Bożego Ciała z tradycją układania kwietnych dywanów w Spycimierzu, który znajduje się na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO, procesji Bożego Ciała w Łowiczu, wpisanej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, przedstawiciele tradycji rzeźbiarskich ośrodka w Kutnie, tradycji kulturowych regionu opoczyńskiego oraz Święta Palanta w Grabowie.

Z województwa pomorskiego i kujawsko-pomorskiego będą się prezentowali depozytariusze sześciu zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego: przywołówek dyngusowych w Szymborzu, chodzenia z kozą na Kujawach, tradycyjnego szkutnictwa Pucka, hafciarstwa kaszubskiego szkoły żukowskiej, carillonowej muzyki w Gdańsku [carillon - zespół co najmniej 23 dzwonów zestrojonych z sobą w sposób umożliwiający wygrywanie na nich melodii - przyp. PAP] oraz Kaszubskiej "Gwiazdki".

Wystawę plenerową "Tradycje od pokoleń. Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce" będzie można oglądać do 17 lipca na Rynku Manufaktury w Łodzi.

Wydarzeniu będzie towarzyszyła muzyka regionalna w wykonaniu Kapeli Romana Wojciechowskiego oraz Kapeli Jeremiego Kowalskiego.

Organizatorem jest Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego.

Wystawa została objęta honorowym patronatem Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Organizacja jubileuszu "10 lat Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego" jest finansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ skp/