Radio Opole » Kraj i świat
2023-02-07, 07:30 Autor: PAP

Geolog: w celu przewidzenia trzęsień ziemi stosuje się metody bardziej i mniej naukowe

Mierzenie naprężenia w skałach przez odwierty, obserwacja wód podziemnych czy zachowania zwierząt – myszy laboratoryjnych czy płazów – to niektóre sposoby na próbę przewidzenia trzęsienia ziemi. Jednak każda z nich jest zawodna – powiedział w rozmowie z PAP prof. Jerzy Żaba geolog z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego.

Trzęsień ziemi nauka nie potrafi przewidzieć z dużą dokładnością i często zdarzają się pomyłki.



"Były w historii przypadki, kiedy geolodzy byli podawani do sądu za podniesienie alarmu do ewakuacji miasta. Nie wpadliśmy jeszcze na dobry pomysł opracowywania prognoz trzęsienia ziemi. Po prostu nie wiemy, co jeszcze należało by badać. Stosowane są metody bardziej i mniej naukowe, no i wiadomo, że ludność żyjąca na terenach uskoków płyt tektonicznych jest najbardziej narażona" – powiedział prof. Jerzy Żaba.


Najbardziej popularną metodą naukową, służącą do prognozowania trzęsienia ziemi, jest wykonywanie odwiertów, by zmierzyć naprężenie skał. Jeśli naprężenie jest bardzo duże, rośnie niebezpieczeństwo katastrofy.


Inną metodą jest śledzenie rozmieszczenia epicentrów trzęsień ziemi. Na najbardziej zagrożonych obszarach to mogą być dziesiątki, setki lub tysiące epicentrów, ale większość z nich na co dzień jest bardzo słaba i często nieodczuwalna przez ludzi. "Jeśli epicentra są słabe i rozproszone, to można mówić o okresie spokoju. Jeśli zaczynają się koncentrować, zbiegać ku sobie i ich siła stopniowo się zwiększa – jest to sygnał, że w miejscu koncentracji może wystąpić trzęsienie ziemi" – tłumaczy Jerzy Żaba.


Obserwacja wód podziemnych to kolejna metoda. "Jeśli poziomy wód ulegają wahaniom – a najczęściej się obniżają, np. w studniach – to jest znak, że może wystąpić trzęsienie ziemi" – wymienia geolog.


Zmieniona biochemia wody też może być sygnałem, że zbliża się niebezpieczeństwo. "Na terenach wulkanicznych przed wystąpieniem trzęsienia ziemi wody stają się bardziej zmineralizowane (nawet dziesięciokrotnie bardziej niż zazwyczaj) i występują w nich charakterystyczne związki chemiczne" – mówi naukowiec.


Sam często bierze udział w badaniu uskoków. "Z uskoków, które stają się bardziej aktywne, wydobywają się gazy, które zawierają radon. Mierzy się je odpowiednią aparaturą geofizyczną. Okazuje się, że uskoki, które na pierwszy rzut oka wydają się nieaktywne, martwe – zawierają bardzo dużo radonu w glebie i okolicach szczeliny" – relacjonuje profesor.


Zachowanie zwierząt też koncentruje uwagę naukowców badających pierwsze sygnały zbliżającego się trzęsienia ziemi. Zaobserwowali oni, że bydło i konie uciekają na otwartą przestrzeń i grupują się na terenie zagrożonym trzęsieniem. Myszy laboratoryjne wykazują natomiast objawy paniki.


"Najpewniejsze są jaszczurki i węże – płazy w ogóle reagują na fale elektromagnetyczne i są w stanie wyczuć na znaczą odległość, że coś się zmienia. Wychodzą z nor. Kiedyś zaobserwowano, ze nawet w zimie wyszły na śnieg - mimo, że groziło to ich zamarznięciem" – opowiada profesor.


Pytany o tereny w Europie najbardziej zagrożone trzęsieniami ziemi, wymienia Półwysep Apeniński i Bałkany.


"Najwięcej trzęsień ziemi w Europie występuje w basenie Morza Śródziemnego, na Półwyspie Apenińskim i na Bałkanach. Główną przyczyną jest ścieranie się płyt tektonicznych. Klin na dnie Morza Śródziemnego jest pchany przez Afrykę i on się wciska ku północy w Europę. Dlatego pasma górskie na Półwyspie Apenińskim są ułożone południkowo – prostopadle do Alp, bo ten klin je rozpycha" – tłumaczy naukowiec. I dodaje, że sam przeżył kilka trzęsień ziemi w krajach dużo biedniejszych niż europejskie.


"W USA znajduje się Uskok San Andreas – i jest najlepiej przebadanym uskokiem na świecie. Rewelacyjnie pod kątem organizacyjnym do trzęsień ziemi przygotowana jest Japonia. Ale ja sam przeżyłem trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,5 w Peruwiańskim hotelu i budynek w ogóle nie uległ zniszczeniu. Czyli nawet w biednych krajach budownictwo potrafi być na bardzo przyzwoitym poziomie" – puentuje profesor. (PAP)


Autorka: Urszula Kaczorowska


uka/ zan/


Kraj i świat

2024-08-04, godz. 17:30 Prognoza pogody na 5 i 6 sierpnia Jak informuje IMGW, południowo-zachodnia Europa pozostanie na skraju klina Wyżu Azorskiego, pozostała część kontynentu będzie w zasięgu niżów znad północnego… » więcej 2024-08-04, godz. 17:30 Paryż/strzelectwo - skeet kobiet (wyniki) Wyniki strzelania w konkurencji skeet kobiet: 1. Francisca Crovetto Chadid (Chile) 55 pkt 2. Amber Rutter (W. Brytania) 55 3. Austen Jewell Smith (USA) 45… » więcej 2024-08-04, godz. 17:30 Paryż/szermierka - szóste miejsce drużyny florecistów Polscy floreciści po porażce z Chińczykami 30:45 w meczu o piąte miejsce zajęli szóstą lokatę w turnieju drużynowym na igrzyskach olimpijskich w Pary… » więcej 2024-08-04, godz. 17:30 Świętokrzyskie/ auto wjechało do rzeki, ranne 8-letnie dziecko 8-letnia dziewczynka została ranna w wypadku, który wydarzył się w niedzielne popołudnie w Napękowie (Świętokrzyskie). Samochód osobowy, którym kierowała… » więcej 2024-08-04, godz. 17:30 Ukraina/ Ewakuacja 744 dzieci z atakowanej przez Rosjan części obwodu donieckiego Władze kontrolowanej przez Ukrainę części obwodu donieckiego podjęły decyzję o przymusowej ewakuacji 744 dzieci z terenów intensywnie ostrzeliwanych przez… » więcej 2024-08-04, godz. 17:30 Paryż/strzelectwo - Chilijka Crovetto Chadid złotą medalistką w skeecie Chilijka Francisca Crovetto Chadid zdobyła złoty medal igrzysk olimpijskich w Paryżu w strzeleckiej konkurencji skeet. Srebrny wywalczyła Brytyjka Amber Jo… » więcej 2024-08-04, godz. 17:20 Mazowieckie/ zablokowana droga po śmiertelnym wypadku na dk 50 W miejscowości Tabor (pow. otwocki) doszło do wypadku, w wyniku którego śmierć poniósł motocyklista. Droga krajowa nr 50 jest zamknięta, a utrudnienia… » więcej 2024-08-04, godz. 17:20 Bangladesz/ Do 50 wzrosła liczba śmiertelnych ofiar antyrządowych protestów Do 50 wzrosła liczba śmiertelnych ofiar starć, do jakich doszło w niedzielę w stolicy Bangladeszu, Dhace, między uczestnikami antyrządowych protestów… » więcej 2024-08-04, godz. 17:10 Paryż/tenis - złoty medal Djokovica (krótka) Serbski tenisista Novak Djokovic zdobył złoty medal igrzysk w Paryżu. W niedzielnym finale wygrał z Hiszpanem Carlosem Alcarazem 7:6 (7-3), 7:6 (7-2). » więcej 2024-08-04, godz. 17:10 W Łodzi otwarto Punkt Informacji Turystycznej Województwa Łódzkiego Przy ul. Piłsudskiego 12 w Łodzi, w sąsiedztwie Urzędu Marszałkowskiego, otwarto w niedzielę Punkt Informacji Turystycznej Województwa Łódzkiego. Turyści… » więcej
121122123124125126127
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »