"Naszą inscenizację rozpocznie mistrz ceremonii, który powita uczestników i objaśni, czym była Noc Kupały, jak obrzędowość chrześcijańska nawiązuje do dawnych pogańskich zwyczajów, a także, jakie jest znaczenie ognia" – poinformował we wtorek kierownik działu promocji i organizacji imprez muzeum Marcin Gaweł.

Impreza przypominająca zwyczaje związane z Nocą Świętojańską jest też okazją do ponownego otwarcia chałupy z Kaliny - zwanej chałupą zielarki - w nowej aranżacji.

"Na wystawie pokazujemy przede wszystkim przedmioty i urządzenia służące do zbierania, przetwarzania i przechowywania ziół. Są to rożnego rodzaju moździerze, młynki, makutry i tarki do rozkruszania i rozdrabniania, prasy i wyciskarki, siekacze i noże do krojenia, ale także miarki, tygle, infuzorki, sita, czerpaki oraz skrzynie do transportu suszu" - zapowiada Barbara Klajmon z chorzowskiego skansenu.

Wszystko spowija aromat suszących się roślin, a wystawę dopełniają reprodukcje z dzieła dr. Edwarda Winklera "Flora lekarska, czyli opisanie cech rodzajowych i gatunkowych wszystkich roślin w medycynie używanych z 1852 oraz karty z zielników".

Zioła były przez człowieka wykorzystywane od wielu wieków, a wiadomości o ich zaletach przekazywano ustnie z pokolenia na pokolenie. Zbieraniem ziół zajmowały się przede wszystkim starsze kobiety, czasem pomagały im przy tym dzieci. Korzystano głównie z roślin dziko rosnących na naturalnych stanowiskach: łąkach, ugorach, obszarach leżących w pobliżu lasów. Część ziół uprawiano także w przydomowych ogródkach. Wykorzystywano je w celach leczniczych, magicznych oraz kulinarnych. Niemal w każdej społeczności funkcjonowała osoba, która na temat leczniczej mocy roślin wiedziała najwięcej. Była to tzw. zielarka, babka lub znachorka.

Rośliny i ich poszczególne części (korzenie, łodygi przyziemne - kłącza, liście, kwiaty, owoce, korę, pączki) zbierano w odpowiednim miesiącu, o właściwej porze dnia lub nocy. Zwracano także uwagę na fazy księżyca, gdyż najkorzystniejszą porą zbioru był czas od nowiu do pełni. Stosowanie tych zasad miało zapewnić większą moc rośliny.

Podczas sobotniej imprezy w skansenie zaplanowano m.in. plecenie wianków z kwiatów czy wróżby z wody, ognia i ziół. "Nowością tegorocznych obchodów Nocy Świętojańskiej będzie pokaz dawnych układów tańców regionalnych oraz pieśni sobótkowych. Goście muzeum z pomocą artystów z Kapeli Fedaków będą mogli nauczyć się prostych układów tanecznych i wykonać je wspólnie z pozostałymi uczestnikami zabawy. Liczymy na to, że podest na Dużej Łące zapełni się tancerzami" - dodał Marcin Gaweł.(PAP)

autorka: Anna Gumułka

lun/ aszw/