Rewitalizacja Zabytkowej Kopalni Ignacy to jedna z priorytetowych inwestycji miasta. Kopalnia Ignacy powstała w 1792 r. pod nazwą Hoym i jest najstarszą w okręgu rybnickim. Zakończyła eksploatację jako część kopalni Rydułtowy w latach 90. Od 2015 r. zabytek podlega Muzeum w Rybniku.

Odnawianie zabytkowej kopalni rozpoczęło się w 2006 r. od zaadaptowania wieży ciśnień na wieżę widokową. W 2015 r. oddano odnowione budynki starej stolarni i maszynowni szybu Głowacki (na cele wystawowe i konferencyjne). Później ruszyły projekty dotyczące nadszybia i maszynowni szybu Kościuszko, gdzie urządzana jest interaktywna wystawa "Wiek Pary".

Trwa również zagospodarowywanie terenu na funkcje rekreacyjno-wypoczynkowe. Jak podał w poniedziałek rybnicki samorząd, całość inspirowana jest nieregularnymi, ulotnymi formami obłoków pary, nawiązującymi do charakteru miejsca i znajdującymi się tam wciąż dwiema zabytkowymi maszynami parowymi, które przez kilkadziesiąt lat obsługiwały szyby wyciągowe. Otwarcie tej przestrzeni planowane jest na wiosnę przyszłego roku.

Jak zaznaczył cytowany w informacji prezydent Rybnika Piotr Kuczera, forma zagospodarowania terenu została wypracowana przy współudziale mieszkańców, głównie sąsiadującego z dawnym zakładem osiedla przy ul. Morcinka. "Mieszkańcy tej części dzielnicy wielokrotnie skarżyli się na brak miejsc do spędzania wolnego czasu, integracji, wypoczynku. Przystosowanie do tego celu terenu byłej kopalni, znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla, było więc naturalnym ruchem" – wyjaśnił Kuczera.

Najciekawszą częścią nowej przestrzeni będzie "Plac pary" – utwardzony placyk o nieregularnej formie, w rejonie budynku szybu "Głowacki". Atrakcją mają tam być wytwornica dymu oraz dysze parowe, wytwarzające sztuczną mgłę/parę. Przygotowane mają zostać trzy scenariusze pokazów wizualno-dźwiękowych, jakie będą odbywały się w wybrane dni (imprezy w obiekcie, święta, dni wolne, szczególne wydarzenia), kilkakrotnie w ciągu dnia.

Obok budowane są plac zabaw z urządzeniami dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, m.in. zwieszanymi platformami, zestawem linowym z gniazdami czy zjeżdżalnią, ogród doświadczeń (z urządzeniami doświadczalnymi, jak głuchy telefon, panele muzyczne, kołyska Newtona czy peryskop), łąka rekreacyjna oraz pergola (przewidziana jako częściowo zadaszone miejsce wypoczynku oraz ew. ekspozycji zabytkowych urządzeń, rzeźb lub instalacji artystycznych).

Industrialny plac zabaw powstaje przy wsparciu środków UE na rewitalizację obszarów zdegradowanych, dzięki którym wykonano też remont kopalnianej sprężarkowni – pod kątem infrastruktury wspomagającej proces rewitalizacji dzielnicy Niewiadom (dotacja z Regionalnego Programu Operacyjnego woj. śląskiego na lata 2014-20 wyniosła ponad 5 mln zł).

Rybnik pozyskał też unijne środki w wysokości 4,4 mln zł, mające wspierać udostępnianie dziedzictwa kulturowego, na szacowaną na 10,6 mln zł modernizację nadszybia i maszynowni szybu Kościuszko. To w tych obiektach powstaje wystawa "Wiek Pary", poświęcona rewolucji przemysłowej. Główną atrakcją ma być możliwość zobaczenia pracy wyremontowanej maszyny parowej z 1920 r. firmy Linke-Hofmann-Werke AG z ówczesnego Breslau – o mocy 1,8 tys. koni mechanicznych, przy ciśnieniu pary 10 atmosfer. Maszyna jest połączona linami z charakterystycznymi i widocznymi z daleka kołami wieży wyciągowej, na których dawniej zawieszone były klatki szybowe.

Cała powstająca multimedialna ekspozycja ma nawiązywać do historii miejsca i pary jako źródła energii wykorzystywanego w przemyśle. Muzeum Pary ma mieć charakter centrum nauki – zwiedzający będą mogli stanowiska poznawać empirycznie. Jak zasygnalizowano w poniedziałkowej informacji miasta wystawa ta "wkrótce zostanie udostępniona zwiedzającym".(PAP)

autor: Mateusz Babak

mtb/ aszw/