"Rząd w Paryżu upiera się przy tym, żeby trzecie i zarazem ostatnie referendum niepodległościowe odbyło się w grudniu, bo wpisuje się to w kampanię prezydencką, w której można będzie pokazać, że udało się doprowadzić do końca proces zapoczątkowany porozumieniem z Numei (1998 r.)" - zaznaczyli w oświadczeniu wydanym w czwartek przywódcy Frontu Narodowego i Socjalistycznego Wyzwolenia Kanaków (FLNKS).

Biuro polityczne FLKNS - ugrupowania, które od lat walczy o oderwanie Nowej Kaledonii od Francji i uzyskanie niepodległości - przypomniało w swym oświadczeniu, że zwracało się do władz w Paryżu o przełożenie referendum, ponieważ w obecnych warunkach epidemicznych nie jest możliwe przeprowadzenie konsultacji. "Postawa francuskiego państwa, które na przesunięcie referendum się nie zgodziło, pozbawia Kaledończyków prawa do uczciwej kampanii przedreferendalnej" - zaznaczyli przywódcy FLKNS.

Zaplanowane na grudzień referendum jest częścią trwającego od trzech dekad procesu dekolonizacji, mającego rozwiązać napięcia na archipelagu między opowiadającą się za pełną niezależnością rdzenną ludnością Kanaków a mieszkańcami pragnącymi utrzymania formalnych więzi z Francją.

Grudniowe referendum niepodległościowe będzie ostatnim z trzech, na których przeprowadzenie do 2022 roku zezwala podpisane w 1998 r. porozumienie, zwane porozumieniem z Numei.

W ostatnim plebiscycie z 4 października 2020 r. większość mieszkańców tego terytorium zamorskiego Francji była przeciwna jego odłączeniu się od metropolii. Wówczas przeciwko niepodległości zagłosowało 53,26 proc. mieszkańców Nowej Kaledonii przy frekwencji wynoszącej 85,64 proc. Wynik ten wskazywał jednak, że liczba osób opowiadających się za odłączeniem się od Francji wzrosła, bo w pierwszym referendum z 2018 r. za niepodległością zagłosowało 43,4 proc. wyborców, podczas gdy w 2020 r. - 46,74 proc.

Agencja AFP zwraca uwagę na fakt, że oświadczenie kierownictwa FLKNS zostało opublikowane w przededniu wizyty ministra ds. zamorskich Sébastiena Lecornu w Nowej Kaledonii. Jego wizyta rozpoczyna się w czwartek.

W głosowaniu ws. niepodległości Nowej Kaledonii mogą brać udział tylko osoby wpisane na specjalną listę wyborczą, które muszą udowodnić swój nieprzerwany pobyt w regionie od co najmniej 31 grudnia 1994 r.

Położona w zachodniej części Pacyfiku Nowa Kaledonia stała się kolonią francuską w 1853 r.; od 1946 roku jest terytorium zamorskim Francji, a od 1998 roku jest też francuską "wspólnotą sui generis" o szerokiej autonomii.

W gestii rządu francuskiego pozostają sprawy polityki zagranicznej i obrony. Rząd Francji reprezentuje wysoki komisarz mianowany przez prezydenta. Gospodarka Nowej Kaledonii jest w znacznej mierze uzależniona od otrzymywanych z Paryża subsydiów w wysokości ok. 1,3 mld euro rocznie. Opiera się także na eksporcie niklu (25 proc. światowego eksportu tego surowca, wykorzystywanego m.in. do produkcji baterii) i na turystyce. (PAP)

mars/

arch.