Obecna była także przewodnicząca rzymskiej wspólnoty żydowskiej Noemi di Segni.

Ambasador Anna Maria Anders powiedziała, że mało znanym faktem jest to, że w armii jej ojca było wielu żołnierzy pochodzenia żydowskiego, początkowo 4 tysiące. Jak dodała, przed dotarciem do Włoch, w czasie pobytu w Palestynie, wielu z nich opuściło polskie wojsko, by walczyć o powstanie państwa Izrael. W kampanii włoskiej walczyło 838 polskich Żydów, z których 18 jest pochowanych na cmentarzu II Korpusu Polskiego na Monte Cassino.

Ambasador Anders zauważyła, że w Rzymie mieszkało po wojnie dwóch weteranów armii, przyjaciół Jana Pawła II - Kurt Rosenberg i Jerzy Kluger.

W ambasadzie prelekcję i rozmowę poprowadził doktor Witold Mędykowski, historyk, współpracujący z Instytutem Yad Vashem w Jerozolimie, współautor albumu o żydowskich żołnierzach Armii Andersa. Współorganizatorem wydarzenia była Fundacja Towarzystwo Projektów Edukacyjnych.

W filmie zwrócono uwagę na dużą liczbę Polaków pochodzenia żydowskiego w armii generała Władysława Andersa, a także na aspekt trudnego wyboru między chęcią pozostania w Ziemi Izraela i walki na rzecz niepodległego państwa Izrael a zachowaniem wierności wobec państwa polskiego i kontynuacji walki z Niemcami w szeregach polskiego wojska.

Zauważa się zarazem, że temu zagadnieniu poświęcono niewiele badań naukowych i mało jest zbiorów archiwalnych.

Przypomniano między innymi postać byłego żołnierza Armii Andersa Menachema Begina (1913-1992), premiera Izraela w latach 1977–1983, laureata Pokojowej Nagrody Nobla za rok 1978 (razem z prezydentem Egiptu Anwarem as-Sadatem).

Z okazji spotkania w ambasadzie RP przygotowano też wystawę poświęconą Żydom w armii generała Andersa. Zaprezentowane zostały dwie publikacje: "Z Armii Andersa do armii Izraela. Drogi żydowskich żołnierzy wojska polskiego do niepodległego Izraela" oraz "Z Polski do Izraela. Żydowscy żołnierze Armii Andersa".

W czwartek uczestnicy spotkania pojadą na cmentarz wojskowy II Korpusu Polskiego na Monte Cassino, gdzie w obecności lokalnych włoskich władz złożą wieniec i zapalą znicze na grobach żydowskich żołnierzy.

Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)

sw/ akl/