Na zorganizowanej z tej okazji czwartkowej gali dyrektor NCN prof. Zbigniew Błocki przypomniał, że dekadę temu "Polska, wzorem innych rozwiniętych krajów, gdzie takie rozwiązanie funkcjonowało od lat, zdecydowała się na stworzenie agencji grantowej finansującej badania podstawowe".

Wskazał, że dzięki temu udało się powołać do życia niezależną instytucję, w której decyzje podejmują sami naukowcy, a nie urzędnicy czy politycy. Wyjątkowe jest również to – jak zauważył – że jej siedziba mieści się w Krakowie, a nie w stolicy kraju.

Dyrektor przypomniał, że od początku istnienia głównym celem NCN było "stawianie na jakość badań w oparciu o najlepsze standardy obowiązujące w nauce światowej". "Konsekwentnie dążymy do zwiększenia znaczenia polskiej nauki w świecie, bardzo zależy nam na tym, żeby polskie jednostki w większym stopniu przyciągały badaczy z zagranicy" – zapewnił prof. Błocki.

W jaki sposób zaangażowani w tworzenie tej placówki naukowcy próbują utrzymać najwyższe standardy? Profesor zapewnił, że kluczem jest współpraca międzynarodowa z czołowymi organizacjami naukowymi na świecie i aktywna w nich działalność, a także uczestnictwo w różnorodnych programach ramowych.

Dyrektor centrum przekonywał też, że "historia uczy, iż badania podstawowe, czyli motywowane przede wszystkim naturalną ciekawością poznania, a nie potencjalnymi zainteresowaniami, są najważniejszym źródłem wszelkich wynalazków i innowacji".

Profesor wskazał, że dzięki stawianiu na takie rozwiązania kraje rozwinięte dysponują wiedzą konieczną do zmierzenia się z problemami współczesności, takimi jak zmiany klimatyczne czy społeczne. Ale też – jak zapewnił – dzięki wykształconym kadrom państwa te odnoszą korzyści gospodarcze.

"Osobiście uważam, że to, w jaki sposób dany kraj traktuje tak dalekosiężne inwestycje jak finansowanie badań, z akcentem na ich jakość, ale też niezależność, jest jednym z wyznaczników nowoczesnego patriotyzmu" – podkreślił dyrektor NCN. "Z tego typu inwestycji będą nas rozliczać przyszłe pokolenia" – dodał.

Gratulacje dla wszystkich zaangażowanych w tworzenie tego miejsca przekazał – za pośrednictwem wyświetlonego nagrania – minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. Szef resortu zapewnił, że dekada funkcjonowania centrum "to rzeczywiście dziesięć lat wzmacniania polskiej nauki, polskich badań naukowych prowadzonych na wielu polskich uczelniach". "To dziesięć lat ciężkiej pracy po to, żebyśmy rozwijali świat, Polskę" – powiedział.

Niebagatelne znaczenie, jakie dla rodzimej nauki miały lata działania NCN podkreślił przewodniczący rady tej instytucji prof. Jacek Kuźnicki. Jak wskazał, dzięki długoletniej perspektywie może "ocenić i docenić to, co dobrego wydarzyło się i dzieje się w organizacji nauki w Polsce".

"I na tej podstawie, z pełnym przekonaniem uważam, że powstanie NCN było najlepszą rzeczą, jaka zdarzyła się od lat 60. w tej sprawie" – powiedział profesor. Zdaniem przewodniczącego rady powstała instytucja działająca "według najlepszych standardów światowych, z zachowaniem najwyższych zasad etyki", której zadaniem jest wspieranie najlepszych naukowców i ich projektów czy promowanie mobilności naukowej, co wzmacnia potencjał mniejszych ośrodków.

Obchody jubileuszu potrwają do piątku.(PAP)

Autorka: Nadia Senkowska

nak/ joz/