Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (obowiązuje od 1 października 2018 r.) wprowadziła nowe przepisy dotyczące prowadzonej co cztery lata oceny m.in. uczelni. W ewaluacji przyznawane będą kategorie naukowe w poszczególnych dyscyplinach nauki. Od tych kategorii zaś zależy m.in. możliwość prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim i nadawania stopni naukowych. Pierwsza ewaluacja miała pierwotnie objąć lata 2017-2020. Ostatecznie jednak obejmie lata 2017-2021 i rozpocznie się 1 stycznia 2022 r.

Wiceszef resortu edukacji i nauki Włodzimierz Bernacki wskazywał w lutym, że jeśli nie zostaną wprowadzone zmiany w systemie ewaluacji, to może się okazać, że sporo ośrodków uniwersyteckich straci prawo do prowadzenia szkół doktorskich.

"Właściwie trzy ośrodki uniwersyteckie będą miały prawo do tak naprawdę doktoryzowania czy prowadzenia szkół doktorskich w zakresie nauk społecznych" – mówił.

MEiN zapewniło jednocześnie, że obowiązujące zasady ewaluacji jakości działalności naukowej nie będą skutkować masową utratą uprawnień przez podmioty systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Bernacki zapowiedział także, że ministerstwo planuje na jesieni nowelizację przepisów tak, aby doktoranci studiujący w szkołach doktorskich na uniwersytetach, które utracą uprawnienie do ich prowadzenia, mieli możliwość ukończenia tam studiów i obrony pracy doktorskiej.

Na dokonanie pilnych zmian legislacyjno-prawnych, mających na celu doprecyzowanie bądź nowelizację poszczególnych przepisów ustawy o szkolnictwie wyższym wskazuje środowisko doktorantów, reprezentowane przez Krajową Reprezentację Doktorantów (KRD).

Doktoranci postulują m.in. przedłużenie terminu zakończenia przewodów doktorskich. Zgodnie z obecnymi przepisami przewody doktorskie niezakończone do 31 grudnia 2022 r., odpowiednio umarza się albo zamyka. KRD chce natomiast, aby wydłużyć termin zakończenia przewodów do końca 2023 r.

W swoim stanowisku, przekazanym PAP, doktoranci podkreślają, że pandemia znacznie ograniczyła dostęp do urządzeń badawczych i do laboratoriów, utrudniła prowadzenie badań naukowych i ograniczyła mobilność doktorantów.

Innym postulatem doktorantów jest przedłużenie terminu wygaszenia studiów doktoranckich. Przepisy w obecnym kształcie określają, że studia doktoranckie rozpoczęte przed rokiem akademickim 2019/2020 prowadzi się na starszych zasadach, jednak nie dłużej niż do końca 2023 r. KRD, powołując się na utrudnienia spowodowane sytuacją epidemiczną, chce przesunięcia terminu wygaszenia studiów doktoranckich do końca 2024 r.

Krajowa Reprezentacja Doktorantów proponuje także możliwość uznania poziomu znajomości języka obcego nowożytnego na poziomie B2 przez kandydata do nadania stopnia doktora na podstawie uzyskanego w czasie studiów podstawowych pozytywnego wyniku egzaminu z języka. Obecnie, aby otrzymać tytuł doktora, należy zdać podczas studiów doktoranckich specjalny egzamin ze znajomości języka obcego.

Z danych udostępnionych PAP przez Krajową Reprezentację Doktorantów wynika, że w Polsce działa 141 szkół doktorskich.(PAP)

Autorka: Iwona Pałczyńska

ipa/ joz/