Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-11-11, 07:30 Autor: Roman Juranek

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
11 listopada
1454 - W Nieszawie Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywileje dla szlachty, stanowiące m.in. o tym, że król bez zgody sejmików ziemskich nie będzie mógł ustanawiać nowych praw, zwoływać pospolitego ruszenia i nakładać podatków nadzwyczajnych.

1512 - W Bieczu urodził się Marcin Kromer, biskup warmiński, dyplomata, historyk, pisarz, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji.

1513 - W Przemyślu urodził się Stanisław Orzechowski, katolicki duchowny, pisarz polityczny i religijny; obrońca wolności szlacheckich, autor dzieł "Rozmowa albo Dyjalog około egzekucjej Polskiej Korony", "Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej" oraz wzywających do antytureckiej krucjaty "Turcyków".

1673 - Pod Chocimiem wojska polskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego pokonały armię turecką Husejna Paszy.

1774 - W Wale koło Nowego Miasta nad Pilicą urodził się Marcin Dunin, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1831-1842.

1837 - W Ottyniowicach na Podolu urodził się Artur Grottger, rysownik, malarz, autor prac poświęconych m.in. Powstaniu Styczniowemu.

1849 – Urodził się Alfred Sokołowski, lekarz internista, jeden z pionierów sanatoryjnego leczenia gruźlicy w Polsce.

1880 - Urodził się Stanisław Zieliński, historyk, działacz niepodległościowy i publicysta. Członek Ligi Morskiej i Kolonialnej.

1896 - W Kosinie pod Łańcutem urodził się Leopold Lis-Kula, żołnierz Legionów Polskich, komendant naczelny POW III na Ukrainie, uczestnik walk polsko-ukraińskich (1918-1918); śmiertelnie ranny w bitwie pod Torczynem, zmarł 7 marca 1919 r.

1904 - Urodził się Andrzej Bogucki, aktor filmowy i teatralny, śpiewak operetkowy, piosenkarz.

1912 - Zmarł Józef Wieniawski, pianista i kompozytor. Początkowo występował z bratem Henrykiem, później samodzielnie, także jako dyrygent.

1912 - W Brześciu nad Bugiem urodziła się Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana "wielką damą polskiego teatru", autorka tomików poezji i powieści.

1914 - I wojna światowa: Początek Bitwy pod Łodzią.

1918 - W Rethondes koło Compiegne podpisano zawieszenie broni pomiędzy aliantami a Niemcami, kończące I wojnę światową.

1918 - Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu; w 1937 r. Sejm RP ustanowił w dniu 11 listopada państwowe obchody Święta Niepodległości.

1924 - W Rydze urodził się Andrzej Łapicki, aktor, reżyser teatralny, wieloletni wykładowca warszawskiej PWST i jej rektor (1981-1987 i 1994-1996); prezes ZASP (1989-1996); dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie (1996-1998); wystąpił m.in. w filmach "Salto" i "Jak daleko stąd, jak blisko" Tadeusza Konwickiego oraz "Weselu" reżyserowanym przez Andrzeja Wajdę.

1930 - Urodził się Tadeusz Nowak, poeta i prozaik, uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy tzw. nurtu chłopskiego w powojennej literaturze.

1930 - Urodził się Marcin Łyskanowski, pisarz i historyk medycyny.

1932 - W Warszawie na pl. Unii Lubelskiej odsłonięto Pomnik Lotnika.

1933 - W Czechowicach-Dziedzicach urodził się Stanisław Janicki, krytyk filmowy, historyk kina, reżyser filmów dokumentalnych.

1933 - Zmarł Jan Lemański, poeta, satyryk i bajkopisarz okresu Młodej Polski.

1934 - Urodził się Tadeusz Chabrowski, filozof i poeta.

1934 - W Młocinach koło Warszawy urodziła się Elżbieta Krzesińska, lekkoatletka, dwukrotna medalistka olimpijska w skoku w dal: złoto na igrzyskach w Melbourne (1956) i srebro w Rzymie (1960); rekordzistka świata.

1936 - Dekretem prezydenta Ignacego Mościckiego Edward Śmigły-Rydz mianowany został Marszałkiem Polski.

1937 - Odbyły się pierwsze obchody Święta Niepodległości jako ustawowego święta państwowego.

1939 - W lasach pod Piaśnicą Niemcy rozstrzelali ponad 300 osób, w tym siostrę zakonną Alicję Jadwigę Kotowską, błogosławioną Kościoła katolickiego.

1939 - W lesie koło Zielonki pod Warszawą, w odwecie za rozwieszanie przez harcerzy z okazji Święta Niepodległości plakatów z tekstem "Roty" Marii Konopnickiej, Niemcy rozstrzelali 6 z nich oraz 3 przypadkowych mieszkańców miasteczka.

1941 - W pierwszej egzekucji przed Ścianą Straceń w KL Auschwitz Niemcy rozstrzelali 151 polskich więźniów; ogółem w tym miejscu rozstrzelano co najmniej kilka tysięcy osób, głównie Polaków.

1945 - Ukazał się pierwszy numer "Tygodnika Warszawskiego", społeczno-kulturalnego pisma katolickiego.

1949 - W czasie III plenum KC PZPR z KC usunięci zostali: Władysław Gomułka, Zenon Kliszko i Marian Spychalski. Jako powód podano „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”.

1952 - Władze bezpieczeństwa aresztowały gen. Wacława Komara, działacza komunistycznego, dowódcę Batalionu im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej w Hiszpanii, od 1946 r. nadzorujący wszystkie służby polskiego wywiadu.

1953 - W Dudach Puszczańskich w powiecie ostrołęckim w walce z kilkuset funkcjonariuszami UB, KBW i MO zginęło trzech członków Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Aleksander Góralczyk "Topór", Stanisław Grajek "Mazur" i Władysław Sadłowski "Twardy".

1957 - Sąd Wojewódzki w Warszawie ogłosił wyroki w sprawie funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego odpowiedzialnych za zbrodnie stalinowskie; były wiceminister Roman Romkowski skazany został na 15 lat więzienia, dyrektor Departamentu Śledczego Józef Różański na 14 lat, a dyrektor X Departamentu Anatol Fejgin na 12 lat.

1957 - Premiera filmu "Kapelusz Pana Anatola" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1968 - W Warszawie rozpoczął obrady V Zjazd PZPR, wśród gości Leonid Breżniew, Walter Ulbricht i Todor Żiwkow.

1978 - Zmarła Helena Boguszewska, pisarka, współzałożycielka grupy literackiej "Przedmieście".

1981 - Zmarł Jerzy Kornacki, prozaik, w latach 30. redaktor tygodnika "Epoka".

1988 - W Warszawie zmarł Jan Himilsbach, kamieniarz, prozaik, autor scenariuszy filmowych i aktor. Napisał opowiadania: "Monidło", "Przepychanka", "Łzy sołtysa".

1988 - W wielu miastach Polski odbyły się niezależne obchody 70. rocznicy odzyskania niepodległości; w Gdańsku, Katowicach i Poznaniu oddziały ZOMO brutalnie zaatakowały uczestników niepodległościowych demonstracji.

1992 - Zmarł Stanisław Hartman, matematyk, współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 70. współpracownik Komitetu Obrony Robotników

2002 - Zmarł Andrzej Szwalbe, twórca i wieloletni dyrektor Filharmonii Pomorskiej, organizator życia muzycznego w Bydgoszczy.

1997 - Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Jerzego Buzka.

2018 – W całej Polsce i wśród Polaków poza granicami kraju odbyły się obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości. W Warszawie odsłonięto pomnik premiera, jednego z ojców niepodległości, Ignacego Daszyńskiego.

2019 – W Lublinie zmarł Norbert Wojciechowski, działacz opozycji antykomunistycznej, przywódca regionalnego komitetu strajkowego na Lubelszczyźnie, powołanego po wprowadzeniu stanu wojennego.

2022 - W Gliwicach zmarł Mikołaj Pac Pomarnacki, szpadzista i florecista, olimpijczyk z Tokio, fechtmistrz, uczestnik poznańskiego czerwca 1956 r., oskarżony w procesie dziesięciu o „wystąpienia antypaństwowe”.

Zobacz także

2023-10-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 31 października » więcej 2023-10-30, godz. 14:38 Rodzina A. Fieldorfa "Nila" przekazała pamiątki po generalne do Muzeum AK Osobiste pamiątki po generalne Auguście Fieldorfie "Nilu" trafiły do Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Listy, zdjęcia, dokumenty oraz przedmioty codziennego… » więcej 2023-10-30, godz. 13:00 39 lat temu odnaleziono ciało błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki 39 lat temu, 30 października 1984 roku, w Wiśle koło tamy we Włocławku odnaleziono ciało błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki, porwanego i bestialsko… » więcej 2023-10-30, godz. 11:00 Polski Ambasador w Moskwie uczcił pamięć ofiar stalinowskiego terroru Ambasador RP w Moskwie wspólnie z przedstawicielami innych placówek dyplomatycznych uczcił pamięć ofiar stalinowskiego terroru. 30 października w Rosji obchodzony… » więcej 2023-10-30, godz. 09:00 Laureaci nagród im. J.Rodowicza "Anody" Poznaliśmy laureatów nagród imienia Jana Rodowicza "Anody". Honorowe wyróżnienia przyznane zostały po raz 11 z inicjatywy Muzeum Powstania Warszawskiego… » więcej 2023-10-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 30 października » więcej 2023-10-29, godz. 11:06 Dziś poznamy laureatów nagród imienia Jana Rodowicza "Anody" Dziś poznamy laureatów nagród imienia Jana Rodowicza "Anody". To honorowe wyróżnienie zostanie przyznane po raz 11 z inicjatywy Muzeum Powstania Warszawskiego… » więcej 2023-10-29, godz. 07:30 79 lat temu 1. Dywizja Pancerna gen. Maczka wyzwoliła Bredę 79 lat temu, 29 października 1944 roku, żołnierze 1. Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka wyzwolili holenderską Bredę, otwierając wojskom alianckim… » więcej 2023-10-29, godz. 07:30 Karlendarium historyczne na dziś 29 października » więcej 2023-10-28, godz. 10:00 100 lat temu urodził się Zbigniew Siemaszko, historyk, pisarz i publicysta emigracyjny 100 lat temu, 28 października 1923 roku, urodził się Zbigniew Siemaszko, historyk, pisarz i publicysta emigracyjny. W 1940 roku został deportowany do Kazachstanu… » więcej
118119120121122
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »