Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 156. roczn. urodzin Marii Skłodowskiej-Curie i 112…
2023-11-07, 18:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

156. roczn. urodzin Marii Skłodowskiej-Curie i 112. otrzymania po raz drugi Nobla

Maria Skłodowska-Curie [fot. www.europeana.eu]
Maria Skłodowska-Curie [fot. www.europeana.eu]
156 lat temu, 7 listopada 1867 roku, urodziła się Maria Skłodowska-Curie, polska uczona, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Po raz pierwszy otrzymała ją w dziedzinie fizyki, po raz drugi - chemii.
Polka należy do grona jedynie czterech osób, które otrzymały to wyróżnienie więcej niż raz. Wśród nich jest jedną z dwóch osób, które zostały uhonorowane w różnych dyscyplinach. W tej czwórce jest też jedyną kobietą oraz jedynym uczonym nagrodzonym Noblem w dwóch różnych przyrodniczych dyscyplinach naukowych.

Maria Skłodowska-Curie była też jedną z pierwszych kobiet, które studiowały nauki ścisłe na paryskiej Sorbonie, a także pierwszą kobietą będącą doktorem fizyki i wykładowczynią na tej prestiżowej uczelni. Polska noblistka zmarła 4 lipca 1934 roku. W 2018 roku, w 100. rocznicę odzyskania przez nasz kraj niepodległości, uczona została uhonorowana pośmiertnie Orderem Orła Białego.

Do dokonań Marii Skłodowskiej-Curie, oprócz opracowania teorii promieniotwórczości, należą: stworzenie technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków - radu i polonu w 1898 roku. Ten drugi został nazwany na cześć, będącej wówczas pod zaborami, ojczyzny uczonej.

Odkrycia Polki dały początek nowej gałęzi chemii - radiochemii. Były też punktem wyjścia dla radiologii. Z jej inicjatywy prowadzono także pierwsze badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości.

Dziś (7 listopada) przypada też 112. rocznica uhonorowania Marii Skłodowskiej-Curie w 1911 roku, po raz drugi Nagrodą Nobla, tym razem w dziedzinie chemii, za odkrycie polonu i radu, wydzielenie czystego radu i pracę nad własnościami chemicznymi pierwiastków promieniotwórczych. Polkę wyróżniono w dniu jej 44. urodzin.

Wcześniej, w 1903 roku, Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Piotr Curie otrzymali wspólnie z Henrim Becquerelem Nagrodę Nobla z fizyki. Uhonorowano ich za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości odkrytym przez Becquerela.

Polka stała się powszechnie znana nie tylko dzięki swoim dokonaniom naukowym, lecz również dzięki działalności na rzecz ochrony praw człowieka. W czasie I wojny światowej zorganizowała Francuską Wojskową Służbę Radiologiczną. Mieszkając we Francji, nie zerwała kontaktów z krajem. Często przyjeżdżała do ojczyzny, wygłaszała odczyty, publikowała w polskich czasopismach naukowych.

Przez jej paryską pracownię przewinęło się wielu Polaków, którzy później w kraju rozwijali badania jądrowe. Od 1913 roku kierowała za pośrednictwem swych asystentów Pracownią Radiologiczną przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. Z jej inicjatywy powstał w Warszawie Instytut Radowy, któremu przekazała pierwszy gram radu. Pieniądze na cenny dar zebrała wśród kobiet z amerykańskiej Polonii.

Mimo polskiej narodowości, sentymentów i sympatii do ojczyzny, nigdy nie otrzymała polskiego obywatelstwa. Do Francji wyjechała z paszportem Imperium Rosyjskiego, potem uzyskała obywatelstwo francuskie.

Uczona zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy we Francji, spoczęła na cmentarzu w Sceaux. W 1995 roku, w uznaniu zasług naukowych, jej szczątki zostały przeniesione do paryskiego Panteonu, w którym pochowani są wybitni Francuzi. Była pierwszą osobą nieurodzoną we Francji, która spoczęła w Panteonie.

W 2009 roku brytyjski magazyn "New Scientist" uznał Polkę za "kobietę, która wywarła największy wpływ na naukę". Z kolei w 2018 roku czytelnicy "BBC History Magazine" wskazali Marię Skłodowską-Curie jako najbardziej wpływową kobietę w historii. "Zmieniła świat nie raz, ale dwa razy" - głosił werdykt.

Zobacz także

2023-11-03, godz. 13:30 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów 103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych… » więcej 2023-11-03, godz. 12:00 Dziś 84. rocznica egzekucji w lasach piaśnickich Dziś 84. rocznica egzekucji w lasach piaśnickich. 3 listopada 1939 roku koło Wejherowa Niemcy rozstrzelali co najmniej 82 Polaków, a 11 listopada tego samego… » więcej 2023-11-03, godz. 11:30 80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła Pola Braun, poetka i kompozytorka 80 lat temu, 3 listopada 1943 roku, w KL Lublin, czyli niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady na Majdanku, została zamordowana Pola Braun… » więcej 2023-11-03, godz. 09:30 80 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów Mija 80. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie… » więcej 2023-11-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 3 listopada » więcej 2023-11-02, godz. 15:00 Odeszli w minionym roku - Wojciech Narębski 27 stycznia, niedługo przed swoimi 98. urodzinami, zmarł profesor Wojciech Narębski, znany chemik i geolog, w czasie II wojny światowej żołnierz 2. Korpusu… » więcej 2023-11-02, godz. 14:00 Odeszli w minionym roku - Bolesław Biega 18 maja w USA zmarł Bolesław Biega, pseudonim "Pałąk", oficer Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, dowódca 2. kompanii "Szare Szeregi”… » więcej 2023-11-02, godz. 13:00 Odeszli w minionym roku - Zbigniew Mieczkowski 19 grudnia 2022 roku w Londynie zmarł major Zbigniew Mieczkowski, żołnierz 1. Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka. Brał między innymi udział w… » więcej 2023-11-02, godz. 11:00 Dziś uroczystości w 98. rocznicę osłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza O 13.00 uroczystym apelem zostanie uczczona 98. rocznica odsłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Weźmie w nim udział między innymi szef Urzędu… » więcej 2023-11-02, godz. 09:00 Dzień Zaduszny, czyli wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych 2 listopada w Dzień Zaduszny Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych. Tradycyjnie tego dnia odwiedzamy groby bliskich, składamy kwiaty, zapalamy… » więcej
114115116117118
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »